پکن، پاریس و فدرال‌رزرو؛ هدف حملات ترامپ
دونالد ترامپ باز هم بر شعله‌های جنگ تجاری با چین دمید. رئیس‌جمهور ایالات متحده این بار اما به افزایش تعرفه واردات از چین اکتفا نکرد و در اقدامی غیرقابل پیش‌بینی از شرکت‌های آمریکایی فعال در چین خواست تا این کشور را ترک کنند. ترامپ در حالی در میانه مذاکرات تجاری با چین چنین خواسته‌ای را مطرح کرد که ساعاتی قبل پکن در اقدامی متقابل بر بخشی دیگر از واردات خود از ایالات متحده، تعرفه‌های جدید اعمال کرد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق، چین در واکنش به اقدام آمریکا، مالیات بر 75 میلیارد دلار از کالاهای آمریکایی را بین پنج تا 10 درصد افزایش داد و ترامپ هم بلافاصله با افزایش تعرفه‌های 550 میلیارد دلار کالاهای وارداتی چینی به رهبران این کشور پاسخ داد.
یک هفته قبل از آن هم ایالات متحده 300 میلیارد از کالاهای وارداتی از چین که عمدتا وسایل الکترونیکی خانگی را شامل می‌شد، مشمول مالیات کرد و براساس اعلام وزارت خزانه‌داری آمریکا قرار است در دو مرحله در یکم سپتامبر و 15 دسامبر عملی شود.
مقام‌های چین هم در واکنش گفته بودند که این اقدام واشنگتن را تلافی خواهند کرد و با گذشت کمتر از یک هفته، وزارت تجارت چین اعلام کرد بر بیش از پنج هزار کالای آمریکایی به ارزش تقریبی ۷۵ میلیارد دلار، به میزان پنج تا 10 درصد تعرفه اضافی وضع خواهد کرد. این کالاها شامل محصولات کشاورزی دانه‌های سویا، نفت خام و هواپیماهای سبک می‌شوند و تعرفه‌های جدید از اول سپتامبر 2019 اعمال خواهند شد. تعرفه بر محصولات کشاورزی آمریکایی از جمله دانه‌های سویا در شرایطی اعمال می‌شود که در مذاکرات ماه‌های گذشته رهبران دو کشور، پکن تعهد کرده بود که واردات دانه‌های سویا از آمریکا را بدون افزایش تعرفه‌ها از سر خواهد گرفت.
علاوه بر این، چین تعرفه‌های جدید بر خودرو و قطعات خودروی ساخت آمریکا را مجددا از 15 سپتامبر اجرا خواهد کرد. ترامپ در توییتی گفت که تعرفه 250 میلیارد دلار از کالاهای چینی را از 25 درصد به 30 درصد افزایش می‌دهد. مابقی کالاها به ارزش 300 میلیارد دلار که قرار بود 10 درصد مالیات بخورند، حالا مشمول 15 درصد مالیات می‌شوند.
ترامپ در واکنش به اعمال این تعرفه‌ها در توییتی نوشت «ایالات متحده دیگر به چین، یکی از بزرگ‌ترین سارقان دنیای تجارت نیاز ندارد. او از شرکت‌های آمریکایی که در چین اقدام به تولید محصولات خود می‌کنند خواست جایگزینی برای چین پیدا کنند و از این کشور خارج شوند».
واکنش منفی در آمریکا
این دستور ترامپ با واکنش منفی نهادهای اقتصادی و مالی ایالات متحده روبه‌رو شد. فدراسیون ملی خرده‌فروشی این درخواست ترامپ را «غیرواقع‌بینانه» خوانده است و تأکید کرد که یافتن جایگزینی به جای دومین اقتصاد بزرگ جهان نه تنها غیرعقلانی بلکه بسیار پرهزینه است. وزارت خزانه‌داری ایالات متحده هم واکنش ترامپ را مورد انتقاد قرار داد و این موضع‌گیری باعث شد تا ترامپ، این وزارتخانه را هدف حملات لفظی قرار دهد و حتی «جروم پاول» رئیس فدرال‌رزرو را دشمن مردم آمریکا خطاب کند.
رئیس‌جمهوری آمریکا که در مسیر سفر به فرانسه با خبرنگاران گفت‌وگو می‌کرد، گفت: «اگر رئیس بانک مرکزی بخواهد از سمتش استعفا دهد، مانعش نخواهم شد. من از تصمیم‌ها و سیاست‌های او خوشحال نیستم. با اینکه تصور نمی‌کنم او یک شطرنج‌باز باشد. اما من می‌دانم با او چگونه بازی کنم».
اقدامات اخیر چین و ایالات متحده در حالی انجام می‌شود که دو کشور در ماه‌های گذشته مذاکرات تجاری خود را پشت درهای بسته ادامه می‌دادند. در ماه‌های اخیر اولین نتایج جنگ تجاری دو اقتصاد اول جهان نمایان شد و بر اساس آمارهای اقتصادی، اقتصاد چین در دوره زمانی ژوئن 2018 تا ژوئن 2019، کمترین رشد را در 17 سال اخیر داشته است.
ایالات متحده در سال 2018 رکورد 539.5 میلیارددلاری در واردات از چین را به ثبت رساند و در مقابل، 120.3 میلیارد دلار صادرات به چین داشت. تفاوت این دو رقم که نزدیک به 420 میلیارد دلار می‌شود در سال‌های اخیر همواره به سود چین و اقلام صادراتی کم‌هزینه‌تر این کشور افزایش داشته است. ترامپ این کسری تجاری را ضربه‌ای به اقتصاد آمریکا می‌داند.
اتهام ترامپ علیه چین به عنوان بزرگ‌ترین سارق مالکیت معنوی، اتهامی است که به سادگی قابل اثبات است. در ماه مارس، تحقیقات شبکه سی‌ان‌بی‌سی نشان داد که از هر پنج کمپانی آمریکایی، یک کمپانی در سال گذشته هدف سرقت هکرهای چینی قرار گرفته‌اند و ارزش این سرقت‌ها حدود 600 میلیارد دلار در سال می‌شود.
نقطه قوت اقتصاد آمریکا در حال حاضر مصرف‌کنندگان این کشور هستند و ترامپ به همراه تعدادی از تحلیلگران اقتصادی عقیده دارد که چین آگاهانه سیاست اعمال تعرفه‌ها را در پیش گرفته تا قیمت اجناس مصرفی وارداتی در ایالات متحده افزایش یابد تا در نهایت به کاهش مصرف منجر شود.
«پیتر ناوارو» مشاور اقتصادی ترامپ هم چین را بزرگ‌ترین سارق جهان می‌داند و عقیده دارد که اصرار چین برای افزایش تراز تجاری دو کشور به سود خود نه تنها به کمپانی‌های آمریکایی ضربه می‌زند بلکه شغل آمریکایی‌ها و امنیت ملی این کشور را تهدید می‌کند. چین که بزرگ‌ترین شریک تجاری آمریکا محسوب می‌شود بیشترین میزان تراز تجاری آمریکا با یک کشور را به نام خود ثبت کرده و این نگرانی در کاخ سفید وجود دارد که اتحادیه اروپا، کانادا و مکزیک هم قصد اجرای چنین سیاستی را داشته باشند. در حال حاضر نرخ بی‌کاری در آمریکا در پایین‌ترین میزان خود در دهه‌های اخیر قرار دارد اما بر اساس آمارهای اقتصادی، جنگ تجاری آمریکا و چین باعث شده تا روند ازدست‌رفتن شغل در کارخانه‌های آمریکایی شدت بگیرد. این در حالی است که دستمزدها در آمریکا در حال افزایش است و این روند می‌تواند بیش از عدم تعادل در تراز تجاری، ترامپ را نگران کند.
اعلام جنگ ترامپ به مکرون
چین تنها کشوری نیست که هدف جنگ تجاری ترامپ قرار گرفته است. ترامپ در حالی که روز گذشته برای شرکت در نشست سران گروه 7 به «بیاریتز» در جنوب غرب فرانسه سفر کرده است، اعلام کرد که بر واردات شراب فرانسوی تعرفه‌هایی اعمال خواهد کرد. رئیس‌جمهور آمریکا گفته است این اقدام را در واکنش به وضع مالیات بر شرکت‌های فناوری آمریکایی از سوی فرانسه انجام می‌دهد.
ترامپ در توییتی نوشت: «تنها ایالات متحده می‌تواند بر این شرکت‌های حوزه فناوری و تکنولوژی آمریکایی مالیات ببندد. بنابراین ما به زودی خبر اقدام اساسی متقابلی را در پاسخ به اشتباه احمقانه مکرون اعلام خواهیم کرد. همیشه گفته‌ام شراب آمریکایی از شراب فرانسوی بهتر است».
دولت فرانسه در ماه مارس 2019 لایحه درنظرگرفتن مالیات بر غول‌های دنیای تکنولوژی و دیجیتال از جمله گوگل، آمازون و فیس‌بوک را ارائه کرده بود و این لایحه هفته گذشته به تصویب رسید. براساس این قانون، شرکت‌هایی که درآمد جهانی سالانه آنها بیش از 750 میلیون یورو باشد یا در فرانسه بیش از 25 میلیون یورو درآمد داشته باشند، باید سه درصد بیش از قبل مالیات پرداخت کنند.
در حال حاضر میانگین مالیات شرکت‌های بزرگ حوزه دیجیتال و تکنولوژی آمریکایی حدود 9 درصد درآمد سالانه آنهاست. این در حالی است که شرکت‌های مشابه اروپایی حدود 23 درصد از درآمد سالانه خود را به عنوان مالیات پرداخت می‌کنند.
