پایان انزوای ترامپ
رهبران هفت کشور صنعتی جهان که از امروز اجلاس سه‌روزه خود را در فرانسه آغاز می‌کنند، پذیرای چهره‌ای تازه هستند: بوریس جانسون در جایگاه نخست‌وزیر جدید بریتانیا که حدود یک ماه قبل جانشین ترزا می شد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق، در نگاه نخست، ورود جانسون به جمع رهبران قدرت‌های برتر صنعتی جهان را می‌توان به سود دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا و به ضرر دیگر رهبران حاضر در این نشست دانست. ترامپ که نشست سال گذشته گروه هفت (G7) در کانادا را به‌طور غیرمنتظره‌ای نیمه‌کاره رها کرد و به ایالات متحده بازگشت، این‌بار امید دارد که در این نشست، در انزوا قرار نگیرد و جانسون با سیاست‌ها و مواضعش همراهی کند.
بر همین اساس به نظر می‌رسد این چهره تازه‌وارد، بر پیچیدگی‌ها و اختلاف‌نظرهای رهبران جهان بیفزاید. انتظار می‌رود موضوعاتی مانند تجارت میان اتحادیه اروپا و ایالات متحده، ایران و گرمایش جهانی از مهم‌ترین مسائل مورد مذاکره در جلسات رهبران جهان در «بیاریتز» واقع در جنوب غربی فرانسه باشد. اما در این میان، نمی‌توان بحران برگزیت را از نظر دور داشت. بوریس جانسون از هواداران سرسخت خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا محسوب می‌شود و در این مسیر همراهی دونالد ترامپ را نیز دارد.
نخست‌وزیر بریتانیا قبل از سفر به فرانسه، در برلین با آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، دیدار کرد و روز پنجشنبه نیز مذاکراتی دو‌جانبه با امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه در کاخ الیزه داشت. مکرون پس از این مذاکرات با اشاره به فشارهای ایالات متحده به بریتانیا برای امضای توافق همکاری پس از خروج این کشور از اتحادیه اروپا در 31 اکتبر، هشدار داد که اگر لندن بدون دستیابی به توافق از اتحادیه اروپا خارج شود، این احتمال وجود دارد که پس از آن تاریخ، بریتانیا به کشوری گوش‌به‌فرمان ایالات متحده و رقیب اتحادیه اروپا تبدیل شود. مکرون و مرکل امیدوارند تا در نشست بیاریتز مانع از چرخش همه‌جانبه بریتانیا به سوی ایالات متحده شوند.
نشست امسال رهبران گروه هفت مانند نشست‌های سال‌های اخیر با حضور رهبران تعدادی از کشورهای غیرعضو برگزار می‌شود. ایالات متحده، فرانسه، بریتانیا، آلمان، ایتالیا، کانادا و ژاپن که اعضای ثابت این گروه هستند و در کنار آنها، مکرون از رهبران استرالیا، بورکینافاسو، شیلی، مصر، هند، سنگال، رواندا و آفریقای جنوبی نیز دعوت کرده تا با حضور در این نشست در مباحث مربوط به بی‌عدالتی و نابرابری در جهان امروز مشارکت کنند.
دست‌های بسته جانسون
نگرانی مکرون به عنوان میزبان چهل‌و‌پنجمین نشست رهبران گروه هفت فقط به بوریس جانسون و مواضع حمایت‌آمیزش از برگزیت محدود نمی‌شود. همچنان دونالد ترامپ و مواضع و رفتارهای غیرقابل پیش‌بینی‌اش بزرگ‌ترین دغدغه حاضران در نشست گروه هفت به‌شمار می‌آید و این نگرانی با حضور بوریس جانسون که در بسیاری از مواضع و رفتارها با رئیس‌جمهور ایالات متحده همراهی می‌کند، دو‌چندان شده است.
با این حال، جانسون در موقعیتی نیست که بخواهد با همراهی صرف با سیاست‌های ترامپ، موقعیت خود و کشورش را بیش از این با خطر روبه‌رو کند. نخست‌وزیر بریتانیا در ابتدای کار خود و در شرایطی که هنوز بحران برگزیت حل نشده، ترجیح می‌دهد تا جایی که امکان دارد وارد تنش‌های تجاری با اتحادیه اروپا نشود. بنابراین بعید به نظر می‌رسد که جانسون در نشست گروه هفت صرفا تأیید‌کننده سیاست‌ها و مواضع ترامپ باشد و انتظار می‌رود با احتیاط بیشتری دربرابر چالش‌های بین‌المللی موضع‌گیری کند. این احتیاط را در قبال توافق هسته‌ای با ایران شاهد بودیم. با وجود اصرار واشنگتن برای همراه‌کردن لندن در افزایش فشار بر تهران، دولت جانسون در آستانه نشست گروه هفت تأکید کرد که مانند آلمان و فرانسه، شرکای اروپایی خود، همچنان به برجام پایبند است و هیچ اقدامی در جهت تضعیف و تهدید این توافق انجام نمی‌دهد.
در این میان، موضوعات دیگری هم می‌تواند تنش میان واشنگتن و اتحادیه اروپا را افزایش دهد و تنش‌های تجاری چین و ایالات متحده یکی از مهم‌ترین آنهاست. با وجود اینکه رئیس‌جمهور چین در جمع رهبران هفت اقتصاد برتر جهان حضور ندارد، اما چالش تجاری واشنگتن و پکن تنها به این دو کشور محدود نمی‌شود و اثر منفی بر رشد اقتصادی جهان خواهد گذاشت. از سوی دیگر، با خروج ایالات متحده از توافق هسته‌ای با ایران و اعمال تحریم‌های نفتی و مالی علیه این کشور، تنش‌ها در خلیج‌فارس افزایش یافته و کشورهای اروپایی تلاش می‌کنند تا از طریق دیپلماسی و مذاکره، از آتش اختلاف‌ها میان تهران و واشنگتن بکاهند.
همزمانی نشست رهبران گروه هفت با آتش‌سوزی گسترده در جنگل‌های آمازون که یک‌پنجم اکسیژن کره‌زمین را تأمین می‌کند، باعث شد که رئیس‌جمهور فرانسه خواستار بررسی فوری این بحران در نشست گروه هفت شود. با این حال، بعید است نتیجه ملموسی در این زمینه حاصل شود، چرا‌که دونالد ترامپ تاکنون در ارتباط با دغدغه‌های زیست‌محیطی، هیچ‌گونه همراهی نشان نمی‌دهد. ناآرامی‌ها در کشمیر و هنگ‌کنگ هم از دیگر موضوعات مورد بحث در نشست گروه هفت در این سه روز خواهد بود.
موقعیت متزلزل
پرونده‌های متعدد در شرایطی روی میز مذاکره رهبران هفت قدرت برتر صنعتی جهان قرار دارد که هر کدام از این رهبران با چالش‌های فراوان و موقعیت‌های بغرنجی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند. نخست‌وزیر ایتالیا در حالی عازم بیاریتز شده که در‌پی بالا‌گرفتن تنش سیاسی در رم، روز سه‌شنبه استعفای خود را تقدیم رئیس‌جمهور این کشور کرد و احتمال می‌رود به‌زودی در ایتالیا انتخابات زودهنگام برگزار شود. در روزهای اخیر متئو سالوینی، معاون وزیر کشور ایتالیا و یکی از اعضای تأثیرگذار دولت ائتلافی این کشور نیز درخواست برگزاری انتخابات زودهنگام را مطرح کرده است. در آلمان وضعیت آنگلا مرکل دیگر مانند سال‌های قبل نیست. او اعلام کرده در پایان سال 2021 از صدراعظمی کنار خواهد رفت و طبیعتا در این سال‌های پایانی صدارت مرکل، از نفوذ او در جهان کاسته خواهد شد.
بریتانیا هم در آستانه خروج از اتحادیه اروپا دیگر نفوذ چندانی در تحولات بین‌المللی ندارد و تنش‌های سیاسی بر سر برگزیت، وقت و انرژی رهبران سیاسی لندن را به خود اختصاص داده است. با وجود ورود چهره‌ای جدید به خانه شماره 10 خیابان داونینگ استریت هنوز از بن‌بست سیاسی بر سر خروج از اتحادیه اروپا خارج نشده است. جانسون تأکید می‌کند که در 31 اکتبر حتی بدون توافق با اتحادیه اروپا از این اتحادیه خارج خواهد شد. اما این موضع جانسون نه تنها باعث نگرانی در اتحادیه اروپا شده بلکه در داخل بریتانیا هم هم‌حزبی‌های جانسون در پارلمان بریتانیا تهدید کرده‌اند که تحت هیچ شرایطی خروج بدون توافق را نخواهند پذیرفت و این احتمال وجود دارد که با رأی عدم اعتماد به جانسون، انتخاباتی زودهنگام در این کشور برگزار شود یا دولت این کشور مجبور به برگزاری رفراندومی مجدد برای تعیین سرنوشت بریتانیا در اتحادیه اروپا شود. در آن سوی اقیانوس اطلس هم جاستین ترودو، نخست‌وزیر جوان کانادا، موقعیتی بی‌ثبات دارد و در آستانه انتخابات ماه اکتبر، ترودو و حزب لیبرال او در نظرسنجی‌ها شانس چندانی برای پیروزی در انتخابات ندارند.
