بیماری شغلی، فرسودگی تدریجی

به گزارش اقتصادآنلاین، ایرنا نوشت: کارمند است و بیشتر زمانش را پشت میز در حالیکه باید پرونده ها و کارهای نسبتا یکنواخت زیادی را رسیدگی کند سپری می کند جوانتر از آن است که نحوه نشستن و برخواستنش نشان میدهد.

می گوید گاه وسط کتف هایم آنچنان دردی می گیرد که آرزو می کنم همانجا در مقابل ارباب رجوع ها چند دقیقه ای سرم را روی میزم بگذارم.

بیماری های ناشی از کار عنوان گمراه کننده ای دارند؟! قضیه ساده است هر کدام از ما در هر شغلی که باشیم در معرض برخی مشکلات جسمی و فیزیکی قرار داریم که فقط تقاوت در شدت و ضعف آنهاست.

نوع صندلی، نور کافی، نحوه تابش نور ، میز و تجهیزاتی که مورد استفاده قرار می گیرند، مکان و فضایی از اتاق که به تو اختصاص می دهند همگی در احساس رضایتمندی از فضا و بیماری های مرتبط با شغل موثر است.

حوادث ناشی از کار لزوما به معنی مرگ ناشی از کار نیست هر چند بخش قابل توجهی از توجهات به این موضوع به سمت همان میزان مرگ و میر ناشی از کار بر می گردد ولی آسیب هایی دیگری هم هستند که بقول یکی از افراد گرفتار بیماری های ناشی از کار 'تجربه مرگ تدریجی' است.

پس هر کدام از ما بعنوان کارگر یا کارمندان در معرض بیماری ها و مشکلات ناشی از کار قرار داریم ولو زنده باشیم اما در معرض فرسودگی های تدریجی ناشی از مشکلات و بیماری های شغلی قرار داریم.

**مروری بر آمار رسمی مرتبط با بیماری های شغلی

طبق برآورد سازمان بهداشت جهانی سالیانه 68 تا 157 میلیون نفر به بیماریهای شغلی مبتلا می شوند که حدود 30 تا 40 درصد آنها به بیماریهای مزمن و حدود 10 درصد آنها دچار ناتوانی های دائمی می شوند.

بر اساس آمار های سازمان بین المللی کار ( ILO ) حوادث و بیماریهای مرتبط با کار سالیانه باعث مرگ حدود 2 میلیون نفر می شود و ضررهای اقتصادی معادل 250 هزار میلیون دلار به بار می آورد.

بنا بر آمار موجود اعلام شده تنها در کشور آمریکا هزینه های بابت درمان کمردرد که یا منجر به ازکارفتادگی یک کارمند می شود باید هزینه هایی که صرف نیروی جدید جایگزین کرد سالانه 50 میلیارد دلار هزینه می برد.

**کمردرد مهمترین علت غیبت از کار

دکتر محمدرضا ندری متخصص طب کار در این خصوص  گفت: در همه اقشار جامعه که بنوعی در شغل های مختلف مشغول به کار هستند ، کمردرد شایعترین علت غیبت از کار و از کارافتادگی است که بار روانی و اقتصادی قابل توجه ای را بدنبال دارد.

وی اظهار داشت: 85 درصد از موارد کمردردها ، دردهای موضعی هستند یعنی بعبارتی از نوع دیسک و سیاتیک محسوب نمی شوند.

این متخصص طب کار می گوید: شایعترین بیماری های ناشی از کار در کارخانه ها، کاهش شنوایی ناشی از صوت است و بعد از این مشکل، عارضه اختلالات عضلانی و اسکلتی از شیوع بسیار بالایی برخوردار است.دکتر ندری اضافه کرد: کارگران و پرسنل کارخانه های معمولا بصورت دوره ای از نظر سلامت قلب، شنوایی، ریه، عضلانی و اسکلتی مورد معاینه قرار می گیرند و مواردی که دچار مشکلاتی باشند مورد درمان قرار می گیرد.

این متخصص طب کار یادآور شد: بیماری های شغلی با علل شیمیایی یکی از علل بیماری هایی است که بخصوص منجر به ایجاد بیماری های قلبی و مشکلات ریوی می شود.

وی افزود: بیماری های دیگری در دسته علل مواجهات فیزیکی شامل نور و مشکلات چشمی و یا سر و صدای زیاده از حد که منجر به مشکلات مرتبط با شنوایی و کاهش شنوایی می شود.

دکتر ندری اظهار داشت: مواجهات بیولوژیکی اعم از اینکه فرد در معرض آلودگی ناشی از بیماری های عفونی همچون ایدز و هپاتیت قرار گیرد از دیگر بیماری های مرتبط با شغل محسوب می شود.

به گفته این متخصص ،مشکلات اسکلتی - عضلانی و موضوع گسترده تر از آن یعنی مشکلات ارگونومی مباحث مفصلی در بیماری های شغلی هستند که در برگیرنده وضعیت نامناسب در شیوه نشستن و برخاستن اعم از نشستن های طولانی مدت است.

وی با تاکید بر اینکه بخشی از بیماری های شغلی هستند که متاسفانه کمتر مورد توجه قرار می گیرند، گفت: این بیماری ها شامل بیماری های شغلی با علل روحی و روانی است که شامل استرس های شغلی است که در کشور ما خیلی به آن پرداخته نمی شود.

دکتر ندری با اشاره به اینکه شعار سال گذشته سازمان جهانی بهداشت اختصاص به استرس های شغلی داشت،افزود: استرس های شغلی همیشه با توجه به نوع شغل در درجات متعددی وجود دارد که در عین کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

وی در خصوص هزینه های ناشی از بیماری های شغلی گفت: در آمریکا تنها برای از کارافتادگی ناشی از کمر درد که یا منجر به غیبت از کار و یا جایگزین نیروی کار جدید می شود که سالانه 50 میلیارد دلار هزینه می برد.

این متخصص طب کار یادآور شد: غیبت از کار، اخراج، عدم رضایت شغلی و استعفا یا رها کردن شغل از جمله مهمترین تبعاتی است که افراد دچار کمردرد های ناشی از کار گرفتار آن می شوند.

دکتر ندری با تاکید بر اینکه تنها راه برای پیشگیری از بیماری های شغلی داشتن عضلات قوی است، گفت: اگر فردی از عضلات قوی برخوردار باشد کمتر دچار بیماری های ناشی از کار می شود که عضلات قوی را می توان با انجام ورزش های منظم و از جمله ورزش های هوازی و شنا بدست آورد.

وی افزود: در مورد مشکلات کاهش شنوایی ناشی از کار نیز باید در اولین گام میزان صدا را کم کرد تا نیاز به محافظ گوش نباشد و بعد از این باید اقدامات مدیریتی در محیط کار پر سر و صدا صورت گیرد به اینصورت که یا جابجایی نیروی کار انجام شود و یا اینکه مدت زمان ساعات کار از 8 ساعت به نصف صورت گیرد.

**کاهش 59 درصدی حوادث ناشی از کار در لرستان

مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی لرستان می گوید: میزان حوادث ناشی از کار استان امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 59 درصد کاهش یافته است.

علی آشتاب افزود: در چهار ماه اول سال گذشته 107 مورد حوادث ناشی از کار و چهار ماه سال جاری 44 مورد گزارش شده است.

وی با بیان اینکه بازرسین کار بنا بر رسالت و وظیفه خود نظارت و بررسی خود در مورد ایمنی محیط های کار را انجام می دهند گفت: امسال تاکنون سه هزار و 200 مورد بازرسی از واحد های اقتصادی انجام شد.

مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی لرستان با بیان اینکه صیانت از نیروی کار یکی از وظایف و سیاست های مورد تاکید در وزارت، تعاون، کار و رفاه اجتماعی است گفت:هر فعالیت اقتصادی و شغلی همراه با خطراتی است و پیشگیری مهمترین راه برای کاهش حوادث است.

وی با تاکید بر بیان کارشناسی حل مشکلات افزود: حوادث پرهزینه است و بنا بر برآوردهای صورت گرفته هر حادثه منجر به فوت بیش از یک میلیارد تومان خسارت دارد.

**حوادث و بیماری های شغلی در برگیرنده خسارات مستقیم و غیر مستقیم

رئیس اداره بازرسی کار، اداره کل تعاون ، کار و رفاه اجتماعی لرستان نیز گفت: مجموع حوادثی که بر اثر کار رخ می دهند و خسارات جانی و یا مالی و درمانی سنگینی در پی دارند ، ضرورت آگاهی، ایمنی و آموزش در کارگاهها و ارتقای ایمنی ماشین آلات و تجهیزات را بیشتر می کند.

امیر حسین پور با اشاره به اینکه هر حادثه در برگیرنده هزینه ها و خسارات مستقیم و غیر مستقیم است اظهار داشت: هزینه های مستقیم شامل دیه و یا هزینه های درمانی است و هزینه های غیرمستقیم نیز شامل تعداد روزهای از دست رفته کاری، پایین آمدن بهره وری و سایر هزینه های پنهان در این زمینه است.

وی یادآور شد: بنا بر اعلام سازمان بین المللی کار، هزینه های غیر مستقیم حوادث ناشی از کار چهار برابر هزینه های مستقیم اینگونه حوادث است.

رئیس اداره بازرسی کار، اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان لرستان با اشاره به اینکه شاخص های برآورد هزینه های پنهان در هر کشوری فرق می کند، گفت: در ایران بطور کلی چهار درصد تولید ناخالص کشور صرف هزینه های حوادث ناشی از کار می شود.

حسین پور افزود: بعنوان مثال سازمان تامین اجتماعی بطور میانگین 30 تا 40 سال باید خدمات مورد نیاز در مورد افراد دچار حوادث ناشی از کار ، اعم از مستمری و یا خدمات درمانی و پزشکی بدهد.

رئیس اداره بازرسی کار، اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی لرستان افزود: بیماری های ناشی از کار شامل اثرات تجهیزات غیر استاندارد است که افرادی نیز بر اثر همین بیماری های ناشی از کار از بین می روند.

وی با اشاره به شناسایی 170 کارگاه زیر 25 نفر در لرستان گفت: هر کارگاهی بنا بر میزان و درجه خطر و ریسکی که دارند آموزش هایی مرتبطی برای آنها در نظر گرفته می شود.

حسین پور تصریح کرد: با توجه به اینکه بیشترین حوادث ناشی از کار استان لرستان در بخش صنعت ساختمان و کارگران ساختمانی است بازرسی های مشخصی در حوزه ساختمان و جلسات متعددی با نظام مهندسی انجام شده و آموزش هایی برای مهندسین ناظر ابلاغیه هایی در محل به کارفرمایان ابلاغ می شود.

** کلام پایانی

در مجموع می توان گفت؛ هر نوع بیماری که تحت شرایط محیط کار ایجاد شود، در گروه بیماری‌های شغلی قرار می‌گیرد ؛ شایعترین بیماری‌های شغلی که تقریبا در بین بسیاری از مشاغل رایج است شامل بیماری‌های اسکلتی- عضلانی، کمر درد، بیماری‌های پوستی و ریوی است که بنا بر گفته متخصصان بیشتر این بیماری‌ها با تغییر شرایط ارگونومیکی و رعایت ضوابط و معیارهای کار قابل پیشگیری است.

علاوه بر این بنا بر قانون کار (ماده 96 تا 105 قانون کار) بازرسی از کلیه کارگاه‌ها توسط کارشناسان بهداشت حرفه‌ای وزارت بهداشت باید صورت گیرد.

اما نکته قابل تامل دیگر در خصوص بیماری های شغلی که بنا بر تایید متخصصان اتفاقا کمتر مورد توجه قرار گرفته ، استرس های شغلی هستند که در هر شغلی متناسب با شرایط و ماهیت آن شغل فرد را در معرض استرس هایی قرار می دهد و می توان گفت ؛ بهداشت روان، عامل نادیده گرفته شده در مشاغل است.

در حالی که بعد جسمانی و میزان کارایی هر فرد انعکاسی از سلامت روان اوست اما توجه به سلامت روان تاکنون نادیده گرفته شده است.