آخرین وضعیت خرید و ذخیره سازی کالاهای اساسی

به گزارش اقتصادآنلاین، به طوری که خریدهای تضمینی گندم، برنج و دانه های روغنی ( کلزا، سویا، گلرنگ و آفتابگردان ) کشاورزان در زمره برنامه های کلیدی شرکت مصوب شده و از سوی مراجع ذی ربط به شرکت بازرگانی دولتی ایران اعلام شده است و همواره وفق برنامه ریزیهای طراحی شده، به طور کامل و سنجیده انجام شده است.

خرید تضمینی گندم  داخلی

در سال 1396، بالغ بر 87 /8 میلیون تن گندم داخلی از کشاورزان خریداری شده است.

این در حالی است که این مهم در سال جاری تا پایان مرداد 1397 بالغ بر 09 /8 میلیون تن از کشاورزان خریداری شده است.

1. مقدار و ارزش خرید گندم داخلی توسط دولت ( شرکت بازرگانی دولتی ایران ) : سالهای  1390 لغایت پایان مرداد 1397

مقدار و ارزش خرید گندم داخلی توسط دولت ( شرکت بازرگانی دولتی ایران ) : سالهای  1390 لغایت پایان مرداد 1397

خرید برنج داخلی

در سال 1396 با نظر وزارت جهاد کشاورزی، حدود 611 تن برنج داخلی پرمحصول از کشاورزان خریداری شده است. برای این مقدار خرید برنج داخلی پرمحصول بالغ بر 3/ 3 میلیارد تومان (4/ 33 میلیارد ریال) از سوی دولت به کشاورزان پرداخت شده است. این در حالی است که عملکرد خرید برنج داخلی در سال جاری تا پایان مرداد سال 1397 بالغ بر 009/ 0 هزار تن ( 9 تن ) بوده است.

2. مقدار و ارزش خرید برنج داخلی (1) توسط دولت ( شرکت بازرگانی دولتی ایران ) : سالهای  1390 لغایت مرداد 1397

(1)   فصل خرید برنج داخلی، هر سال از مرداد ماه شروع می شود.

خرید دانه های روغنی

برنامه  " خرید تضمینی دانه های روغنی توسط شرکت بازرگانی دولتی ایران " در راستای اجرای سیاستهای حمایتی دولت از تولیدکنندگان داخلی و با هدف توسعه کشت دانه های روغنی در کشور، در سال 1395 به استناد تصویب نامه شماره 216774 مورخ 20 /8/ 1394 شورای اقتصاد و دستور مستقیم وزیر جهاد کشاورزی در زمره برنامه های کلیدی شرکت بازرگانی دولتی ایران قرار گرفته است.

تنوع خرید تضمینی دانه های روغنی مورد نظر دولت به ترتیب شروع عملیات خرید، به شرح ذیل، طراحی و کارسازی شده است:

1. دانه روغنی کلزا ( اول فروردین به مدت 5 ماه )
2. دانه روغنی آفتابگردان ( اول خرداد به مدت 7 ماه )
3. دانه روغنی گلرنگ ( 15 خرداد به مدت 6 ماه و نیم )
4. دانه روغنی سویا ( اول مهر به مدت 4 ماه )

با این توضیح، در سال 1396، بالغ بر3/ 286 هزار تن دانه های روغنی از تولیدکنندگان خریداری شده است. برای این مقدار خرید دانه های روغنی، نزدیک به 5/ 730 میلیارد تومان ( 0/ 7305 میلیارد ریال ) از سوی دولت به تولیدکنندگان پرداخت شده است.

این در حالی است که بیشترین مقدار دانه روغنی خریداری شده در سال 1396، مربوط به دانه روغنی کلزا است که بالغ بر 181 هزار تن ( به ارزش 6/4847 میلیارد ریال ) و کمترین مقدار دانه روغنی خریداری شده در سال 1396 هم مربوط به دانه روغنی آفتابگردان است که حدود 2/7 هزار تن ( به ارزش نزدیک به  181 میلیارد ریال ) بوده است. مقدار دانه های روغنی گلرنگ و سویا هم به ترتیب با 1/12هزار تن ( به ارزش 5/ 309 میلیارد ریال ) و حدود 86 هزار تن ( به ارزش4/ 1967میلیارد ریال ) گزارش شده است. این در حالی است که تا پایان مرداد 1397 بالغ بر 55/ 330 هزار تن انواع دانه های روغنی به ارزش 3/ 9065 میلیارد ریال از کشاورزان خریداری شده است.( جدول و نمودار 3 )

3. مقدار و ارزش خرید دانه های روغنی توسط دولت ( شرکت بازرگانی دولتی ایران ) : سال 1396 لغایت پایان مرداد 1397

(هزار تن)

خرید کالاهای اساسی وارداتی

در این بررسی، منظور از کالاهای اساسی وارداتی، آن دسته از کالاهایی است که ضرورت تامین آن در سبد مصرفی خانوار از دیدگاه دولتمردان ضروری تشخیص داده شده است و دولت ( شرکت بازرگانی دولتی ایران ) خود را موظف به تامین این کالاها از خارج کشور برای عامه مردم می داند. همچنین منظور از خرید کالاهای اساسی وارداتی، عملکرد واردات براساس مقدار تخلیه – صرفنظر از سال خرید– است. با این توصیف، در سال 1396 ، مقادیر 5/ 177 هزار تن برنج، 5/ 137 هزارتن شکرخام و 5/ 138 هزار تن روغن خام از منابع بازارهای جهانی خریداری و وارد کشور شده است. توضیح اینکه از سوی دولت ( شرکت بازرگانی دولتی ایران ) ، در سال 1396 به مانند سال 1395 ، هیچ مقدار گندم ، وارد کشور نشده است و خریدهای برنج، روغن خام و شکر خام وارداتی نیز به مقدار مصوب صورت گرفته است و حمل آنها نیز علی­رغم وجود برخی مشکلات، وفق برنامه زمانبندی انجام شده است. در 5 ماهه اول سال 1397 عملکرد خرید کالاهای اساسی وارداتی نیز بر این اساس بوده است ؛ در مجموع 155.9 هزار تن کالای اساسی شامل مقادیر 78 هزار تن برنج،  0  هزارتن شکرخام و 9/ 77 هزار تن روغن خام از منابع بازارهای جهانی خریداری شده است که از این مقدار بالغ بر  9/ 124 هزار تن آن وارد کشور شده است. 

4. مقدار خرید کالاهای اساسی وارداتی٭ مورد عمل شرکت بازرگانی دولتی ایران : سالهای  1390 لغایت پایان  مرداد1397

(هزارتن)

٭ منظور از خرید کالاهای اساسی وارداتی، عملکرد واردات بر اساس "مقدار تخلیه شده"  –  صرفنظر از سال خرید- است.

 توضیح اینکه تا تهیه این گزارش، 231 هزار تن روغن خام، 66 هزار تن شکر خام و 300 هزار تن برنج خریداری شده است.

  فروش گندم مصرفی

در سال 1396، کل میزان فروش گندم در کشور برای مصارف نانوایی و مصارف صنف و صنعت و واحدهای نانوایی آزادپز، بالغ بر 9/10 میلیون تن گزارش شده است که از این مقدار بالغ بر 4/ 9 میلیون تن برای مصارف نانوایی ( یارانه ای 6650 ریالی و 9000 ریالی ) و کمی بیش از 6/ 1 میلیون تن برای مصارف صنف و صنعت و مصارف نانوایی آزادپز، بوده است.     این در حالی است که عملکرد میزان فروش گندم در پایان مرداد 1397 بالغ بر 3/ 4  میلیون تن (  7/ 3  میلیون تن برای مصارف نانوایی و  651  هزار تن برای مصارف صنف و صنعت ) بوده است. ( جدول و نمودار 5 )

5. مقدار فروش گندم بر حسب نوع مصرف : سالهای  1390 لغایت پایان مرداد 1397

( هزار تن )

توزیع و فروش سایرکالاهای اساسی

بعد از اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها ( 30/ 9/ 1389 )، توزیع دولتی کالاهای اساسی مورد عمل شرکت بازرگانی دولتی ایران، فقط به توزیع مصارف خاص (شامل آموزشی، مصارف صنعتی و مصارف متفرقه و ...) در کشور منحصر شده است و سیاست دولت دراین زمینه، رفع کامل انحصار دولتی و کاهش تصدی های دولت با فعال ساختن بخش غیردولتی است.

با این توضیح، آخرین اقدام های عملکردی(توزیع و فروش) شرکت در سال 1396 و 4 ماهه اول سال 1397، به شرح ذیل گزارش شده است:

در پایان سال 1396 ، کل ظرفیت نگهداری و ذخیره سازی کالاهای مورد عمل شرکت بازرگانی دولتی ایران – چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی – نزدیک به 4/ 20 میلیون تن بوده است که سهم بخش دولتی 8 /33 درصد ( 9/ 6 میلیون تن ) و سهم بخش خصوصی 2/ 66 درصد ( 5/ 13 میلیون تن ) بوده است.

از نظر نوع امکانات و تاسیسات نگهداری و ذخیره سازی، در پایان سال 1396، بیشترین ظرفیت با 8/19 میلیون تن به سیلو و انبار ذخیره گندم- در هر دو بخش دولتی و خصوصی – اختصاص داشته است و حدود یک میلیون تن ظرفیت دیگر نیز به سردخانه ( با 0 /62 هزار تن ظرفیت )، به انبار ذخیره سایر کالاهای مورد عمل شرکت بجز گندم ( با 0 /689 هزار تن ظرفیت ) و به مخزن روغن خام ( با 261 هزار تن ظرفیت ) صرفاً در بخش دولتی، اختصاص داشته است.

این در حالی است که ظرفیت نگهداری و ذخیره سازی کالاهای مورد عمل شرکت بازرگانی دولتی ایران در دولت دوازدهم (5  ماهه اول سال 1397 ) در جدود 9 /6 میلیون تن گزارش شده است. ( جدول و نمودار 6 )

6.  تعداد و ظرفیت امکانات و تأسیسات نگهداری و ذخیره سازی کالاهای مورد عمل شرکت بازرگانی دولتی ایران :در پایان سال 1396 و پایان مرداد 1397