مقصر تضعیف پول ملی کیست؟

برخی همچون راغفر و میرمطهری معتقدند بسیاری از نابسامانی ها و مشکلات کنونی اقتصاد ایران ریشه در سیاست های تعدیل ساختاری دهه 70 دارد. اما برخی دیگر همچون دکتر طبیبیان ضمن دفاع از آن سیاست ها معتقدند اگر آن سیاست ها اجرا نمی شد اقتصاد ایران فرو می پاشید. اکنون دکتر موسی غنی نژاد نیز ضمن دفاع از سیاست های اقتصادی دهه 70 معتقد است دولت یازدهم نیز باید همان سیاست ها را در پیش بگیرد البته به شیوه ای صحیح و بدون اشکالات قبل. غنی نژاد که معتقد به اقتصاد بازار آزاد می باشد منتقدین سیاست های اقتصادی دهه 70 را بیشتر مخالف سیاسی می داند تا اقتصادی. موسی غنی نژاد استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با فرارو گفت: «به نظر من کسانی که عنوان می کنند دولت قصد دارد دوباره سیاست های اقتصادی دهه 70 را اجرا کند قصاص قبل از جنایت می کنند؛ چرا که دولت هنوز کاری انجام نداده تا اینها بخواهند هشدار دهند.» وی ادامه داد: «تا آنجا که من می دانم آقای دکتر روحانی در زمان کاندیداتوری و پس از رسیدن به ریاست جمهوری عنوان کردند اقتصادی که مدنظر ایشان است اقتصاد آزاد است.» سیاست تعدیل مفهوم بی معنایی است این استاد دانشگاه اظهار کرد: «اقتصاد آزاد بحث خیلی پیچیده ای است و مخالفان این اقتصاد مبنای مخالفت خود را به مشکلات اوایل دهه 1370 برمی گردانند و از سیاست های اقتصادی آن دوره با عنوان سیاست های تعدیل نام می برند؛ در حالی که سیاست تعدیل مفهوم بی معنایی است و در هیج جای دنیا چنین مفهمومی وجود ندارد.» وی با بیان اینکه آنچه در دهه 1370 اجرا شد سیاست اصلاح اقتصادی بود که در جهت کارآمد کردن اقتصاد ملی صورت گرفت گفت: «اجرای سیاست آزادسازی قیمت ها در آن دوره برای رونق بخشیدن به بخش خصوصی و اقتصاد ملی انجام شد که مخالفین بر آن سیاست تعدیل نام گذاشتند و آن سیاست ها را به بانک جهانی، صندوق بین المللی پول و نیروهای مرموز در خارج از کشور منتسب کردند.» مخالفین سیاست های اصلاح اقتصادی بیشتر مخالفان سیاسی هستند وی افزود: «مخالفین سیاست های اصلاح اقتصادی در دهه 70 بیشتر مخالفان سیاسی هستند تا اقتصادی؛ چون حرف مشخصی نمی زنند. آنها معتقدند اجرای سیاست های اصلاح اقتصادی در دهه 70 موجب بهم ریختن اقتصاد کشور شد؛ در حالی که اگر آن سیاست ها اجرا نمی شد اقتصاد ایران به مرحله فروپاشی کامل می رسید.» این اقتصاددان خاطرنشان کرد: «البته در این دوره مشکلاتی هم بروز کرد و مثلا نرخ تورم افزایش یافت، چون سیاست های پولی نامناسب بود و درست اجرا نشد و به همین دلیل در سال 73، 74 تورم بالایی ایجاد شد.» غنی نژاد تصریح کرد: «لذا اکنون باید با توجه به تجربیات گذشته سیاست اصلاح اقتصادی در دستور کار دولت قرار بگیرد.» وی افزود: «نباید گفت چون اشتباهاتی در اجرای سیاست های اصلاح اقتصادی در دهه 70 صورت گرفته این سیاست ها نادرست است؛ چراکه اتفاقا چون سیاست اصلاح اقتصادی در دهه 70 درست اجرا نشد آن مسائل پیش آمد و بنابراین با توجه به تجربه ای که از آن سال ها داریم اکنون باید سیاست اصلاح اقتصادی را به درستی و به تدریج انجام دهیم.» شوک درمانی کاری بود که دولت نهم و دهم انجام دادند غنی نژاد درباره اینکه برخی معتقدند طرفداران شوک درمانی به درون دولت یازدهم رخنه کرده اند گفت: «اکنون کسی از شوک درمانی صحبت نکرده است. شوک درمانی کاری بود که دولت نهم و دهم انجام دادند و اقتصاد را به نابودی کشاندند؛ وگرنه دیدگاههای کارشناسی، دیدگاهای شوک درمانی نیست.» اتهامات به دولت جناحی و سیاسی است وی افزود: «به نظر من اتهاماتی که اکنون به دولت و کارشناسان اقتصادی آن زده می شود بیشتر اتهامات جناحی و سیاسی است و حرف کارشناسی در آن دیده نمی شود.» جهت گیری سیاست های اقتصادی در دهه 70 درست بود غنی نژاد درباره ارزیابی خود از سیاست های اقتصادی دهه 70 گفت: «به نظر من جهت گیری سیاست های اقتصادی در دهه 70 درست بود، اما این سیاست ها در اجرا به اشکالاتی به خصوص در حوزه سیاست های پولی برخورد. یعنی سیاست های اصلاح پولی و ارزی درست انجام نشد؛ اما معنای این حرف این نیست که نباید انجام می شد؛ بلکه با توجه به محدودیت های وقت درست اجرا نشد.» غنی نژاد در پاسخ به منتقدانی که معتقدند ساخت قدرت و مسئله فساد در ایران اجازه اجرای سیاست های آزادسازی در اقتصاد را نمی دهد گفت: «فسادی که اینها از آن نام می برند ناشی از پایین نگاه داشتن نرخ ارز و صف بستن برای گرفتن ارز است.» وی با بیان اینکه اگر نرخ ارز یکسان سازی شود فساد رخ نخواهد داد گفت: «فساد جایی است که نرخ بهره پایین نگاه داشته می شود و برای گرفتن وام های ارزان قیمت پشت در بانک صف بسته می شود.» وی ادامه داد: «البته مردم عادی نمی توانند این وام ها را بگیرند بلکه کسانی که نفوذ سیاسی دارند و صاحب شرکت های بزرگ دولتی هستند این منابع را دریافت و سپس تلف می کنند.» این اقتصاددان اظهار کرد: «آیا این آقایان مایلند باز هم نرخ ارز پایین و چند نرخی باشد و دوباره رانت ایجاد شود یا اینکه می خواهند یکسان سازی ارز صورت گیرد تا موضوع رانت منتفی شود.» راه حل ما یکسان شدن قیمت ها است وی ادامه داد: «این دوستان چه راه حلی برای رانت خواری هایی که به طور گسترده در دهه 60 وجود داشت و در دهه 70 هم به دلیل چندگانگی قیمت ها در بازار تا حدودی ادامه پیدا کرد دارند؟ راه حل ما یکسان شدن قیمت ها است.» غنی نژاد درباره این صحبت منتقدان که آزادسازی نرخ ارز در طول 25 سال گذشته موجب کاهش ارزش پولی ملی شده است گفت: «اصلا اینطور نیست و این حرف اشتباه است. پول ملی را آمریکا تضعیف نمی کند؛ بلکه دولتمردان خودمان با سیاست های پولی اشتباه پول ملی را تضعیف می کنند.» وی ادامه داد: «وقتی تورم در سال 30 درصد، 40 درصد می شود پول ملی تضعیف شده است. اینکه نرخ ارز را ثابت نگاه داریم به این معناست که به صورت تصنعی پول ملی را تقویت می کنیم وگرنه پول واقعی تضعیف شده است.» وی با بیان اینکه نرخ ارز به دلیل کمبود ارز بالا می رود گفت: «حال اگر نرخ ازر را پایین بیاوریم آیا پول ملی تقویت می شود و تورم کاهش پیدا می کند؟ اصلا اینطور نیست و اینها شیپور را از طرف گشاد می زنند.» باید تورم کاهش پیدا کند تا پول ملی تقویت شود این استاد دانشگاه تصریح کرد: «مسئله این است که ما به دلیل سیاست های غلط مالی و پولی دولت های گذشته تورم داریم و باید تلاش کرد تورم کاهش پیدا کند تا پول ملی تقویت شود؛ وگرنه بازی کردن با نرخ ارز موجب تقویت پول ملی نمی شود.» غنی نژاد درباره صحبت منتقدان مبنی بر تاثیر اجرای سیاست های اقتصادی دهه 70 بر تخریب اخلاق اجتماعی و سرمایه های فرهنگی و افزایش طلاق و اعتیاد گفت: «این حرف ها تماما بی ربط است. آسیب های اجتماعی در دهه 60 هم وجود داشت چنانکه در دهه 70 و 80 هم وجود داشت و اکنون نیز وجود دارد.» وی ادامه داد: «مشکلات اجتماعی در تمام جوامع وجود دارد و باید برای آنها راه حل پیدا کرد. اما اینکه مشکلات اجتماعی و فرهنگی را به اجرای سیاست های اقتصادی در دهه 70 نسبت دهیم فرار از مسئولیت و ندیدن واقعیات است.» غنی نژاد درباره ارتباط اجرای سیاست های اصلاح اقتصادی در دهه 70 و بسته پیشنهادی بانک جهانی و صندوق بین المللی پول گفت: «این حرف یک دروغ و اتهام بزرگ است و قصد دارند به وسیله آن سیاست مدارانی که در آن دوره روی کار بودند را وابسته به خارج نشان دهند که این کار به شدت غیر اخلاقی است.» وی ادامه داد: «اگر در دوره ای بانک جهانی و صندوق بین المللی پول پیشنهاداتی داشته که با سیاست های اجرایی در ایران همسو بوده به این معنا نیست که ایران سیاست های پیشنهادی این دو نهاد را اجرا کرده است.» وی افزود: «کارشناس باید به دنبال اجرای سیاست درست باشد، فارغ از اینکه بانک جهانی یا صندوق بین المللی پول آن سیاست درست را تایید کند یا نکند.» ایران نیازی به دریافت وام از بانک جهانی و صندوق بین المللی پول نداشت غنی نژاد در پاسخ به این سوال که آیا استقراض ایران از بانک جهانی و صندوق بین المللی پول منوط به اجرای بسته پیشنهادی این دو نهاد نبود؟، گفت: «این اتهامات دروغ است. اصلا مگر درآمد ارزی حاصل از این استقراض چقدر بود که ایران بخواهد معطل این استقراض باشد.» وی ادامه داد: «درآمدهای نفتی ایران همیشه آنقدر بالا بوده که بی نیاز از دریافت این وام ها است. دریافت این وام ها در واقع گرفتن بخشی از حق ایران به دلیل مشارکتی که با صندوق بین المللی پول و بانک جهانی داریم است.» وی افزود: «لذا اگر دولت در آن دوره مصّر بود این وام ها را بگیرد به این دلیل بود که قصد داشته از حق خود استفاده کند و گرنه هیچ نیازی به آن وام ها نداشته است.»