نیم‌نگاه بازار ارز و سکه به رویدادهای اخیر

خطر ورشکستگی دولت آمریکا، در نهایت با توافق بر سر افزایش سقف بدهی‌های این کشور - حداقل برای مدتی - از شدت فشارهای موجود کاست؛ هرچند نگرانی در این زمینه هنوز پابرجا است. در سوی دیگر، نتایج نشست دو روزه با 1+5 هم به تدریج آشکار شد. نکته قابل توجه پیرامون این مذاکرات این بود که چند روز مانده به برگزاری نشست ژنو، سرمایه‌گذاران و معامله‌گران بازارهای ارز و طلا در ایران، دیگر انتظار خبر تکان‌دهنده‌ای از نتایج این دور از گفت‌و‌گوها نداشتند؛ این در حالی بود که در طول یک ماه پیش از آن، تحلیلگران این بازارها از شدت گرفتن بدون توجیه جو خوش‌بینی نسبت به نشست سوئیس، ابراز نگرانی می‌کردند. اما حالا انگار بازار در برابر خبرها واکسینه شده و تصور می‌کند که نباید منتظر رویداد خاصی باشد. بالاخره مخابره سیگنال‌هایی از ژنو آغاز شد و بازار طلای تهران که هفته گذشته به دلیل سالروز شهادت امام محمدباقر (ع) و همچنین عید قربان، تقریبا در حالتی نیمه تعطیل به سر برده بود، روز پنج‌شنبه، پس از پایان یافتن گفت‌و‌گوها با 1+5، بر قیمت سکه‌های خود افزود. در این میان اما دلار بازار آزاد واکنش خاصی از خود نشان نداد و نوسانات اندکی را شاهد بود. بهای سکه طلا در بازار نقدی طی هفته گذشته بین 932 تا 958 هزار تومان - در محدوده 30 هزار تومان - در نوسان بود. تغییرات قیمت دلار اما طی این هفته بین 3020 تا 3035 هزار تومان بود که به نسبت هفته‌ای پر خبر، نوسان زیادی به حساب نمی‌آید. در این بین بازار قراردادهای آتی سکه طی روزهای گذشته، در هر دو محدوده مثبت و منفی نوسان کرد. بازاری که دو هفته پیش را با نوسان‌های اندک (زیر یک درصد افزایش و کاهش بها) گذرانده بود، شنبه گذشته (20 مهر) را با کاهش قیمت بیش از 2 درصد در تمام سررسیدها - به جز سکه تازه وارد بهمن - مواجه شد. دلیل این امر، سقوط شدید اونس طلا بود. پنج‌شنبه و جمعه ( 10 و 11 اکتبر) برای اونس طلا روزهای پرهیجان و سرنوشت‌سازی بود. تحولات و چالش‌های پیش روی دولت آمریکا، واکنش‌های اونس این فلز گرانبها را در سه هفته اخیر، متناقض و لحظه‌ای کرده بود. در شرایطی که در پایان معاملات پنج‌شنبه 10 اکتبر، اونس طلا با کاهش شدید قیمت به نسبت چهارشنبه، به 1287 دلار در هر اونس رسیده بود، روز جمعه 11 اکتبر، با گذشت مدتی از ساعت معاملاتی در بازارهای بین‌المللی، توانست با افزایش قیمت به 1294 دلار برسد، اما دیری نپایید که ناگهان اونس فلز زرد با سقوط 30 دلاری، به رقم 1264 دلار رسید. این سقوط پس از آن اتفاق افتاد که سیگنال‌هایی حاکی از قریب‌الوقوع بودن حل مشکل افزایش سقف بدهی‌های دولت آمریکا مخابره شد و پس از آن سرمایه‌گذاران تصمیم به خروج سرمایه‌های خود از بازار طلا گرفتند و با ثبت غیرمعمول سفارش‌های فروش مقادیر زیاد طلا در ابتدای اکتبر، سقوط 30 دلاری قیمت طلا در این جمعه رقم خورد و بهای این فلز را به پایین‌ترین رقم در 3 ماه اخیر رساند. در این سوی مرزها، از بهای تمام سکه طرح جدید در بازار نقدی هم در این روز 27 هزار تومان کاسته شد. در حالی که بازار طلای تهران روز یکشنبه را در تعطیلی به سر می‌برد، سکه‌های بازار قراردادهای آتی کمتر از یک درصد کاهش قیمت داشتند. این روند دوشنبه گذشته در ساعات ابتدایی معاملات دنبال شد اما در ادامه جهت عکس به خود گرفت و باعث شد تا علاوه بر سکه‌های نقدی، سررسیدهای آتی نیز با افزایش بها آن هم در محدوده بالای یک درصد روبه رو شوند. روز دوشنبه نگاه‌ها باز هم به بازار جهانی فلز زرد بود چراکه انتظار می‌رفت هفته را با تحرکات قیمتی عجیبی آغاز کند. اغلب پیش‌بینی‌ها از روند بهای طلا در بازارهای بین‌المللی برای هفته گذشته افزایشی بود؛ به این دلیل که نگرانی‌ها از خطر ورشکستگی دولت فدرال آمریکا روز به روز شدت می‌گرفت و تنها سه روز مهلت باقی بود تا تصمیم‌گیری پیرامون افزایش سقف بدهی‌ها صورت بگیرد اما تا آن زمان هنوز هیچ سیگنالی از توافق احتمالی نمایندگان دموکرات و جمهوریخواه کنگره این کشور مخابره نشده بود. با این حال اونس طلا روز دوشنبه را با نوسانات فراوانی از سر گذراند که در دامنه محدودی دنبال شدند تا این فلز عکس‌العمل شدیدی از خود نشان نداده باشد و در بیشترین صعود قیمتی به 1277 دلار در هر اونس برسد (تفاوت 5 دلاری با آخرین قیمت روز جمعه). این روند کاهشی برای اونس فلز زرد ادامه پیدا کرد تا جایی که روز سه‌شنبه به 1254 دلار هم رسید و در نهایت در رقم 1272 دلار ثابت شد. در این روز در بازارهای داخلی هم سکه‌های نقدی و آتی کاهش قیمت داشتند. به این ترتیب عید پایان هفته هم نتوانست منجر به ورود تقاضا به بازار طلا شود و خریداران ترجیح دادند باز هم تا مشخص شدن جهت بازارها صبر کنند. برخی تحلیلگران بازار طلا چهارشنبه گذشته پیش‌بینی می‌کردند که در روزهای پنج‌شنبه و جمعه، شاهد افزایش کوتاه‌مدت قیمت طلا باشیم که البته این اتفاق روز پنج‌شنبه رخ داد و طلا را وارد کانال 1300 دلاری کرد. کاهش رتبه اعتباری آمریکا از سوی یک موسسه اعتبارسنجی چینی نیز تاثیر زیادی بر افزایش قیمت طلا در روز پنج‌شنبه داشته است. نشست آتی فدرال رزرو آمریکا قرار است اواخر اکتبر برگزار شود و به اعتقاد کارشناسان اقتصادی مقام‌های بانک مرکزی آمریکا اجرای محرک پولی را متوقف نخواهند کرد. از طرفی به اعتقاد این گروه، توافق دقیقه نودی در دراز مدت تاثیری بر بازار طلا نخواهد داشت، چراکه در صورت این توافق هرچند کوتاه‌مدت، با تقویت ارزش دلار، ممکن است قیمت طلا باز هم کاهش یابد. این مساله در کنار اخبار ضد و نقیضی که از ژنو دریافت می‌شد، موجب شد تا در آخرین روز هفته، بازار تهران هم بر قیمت طلا و سکه نقدی بیفزاید. در این روز سررسیدهای دور آتی سکه، بیش از دو درصد افزایش قیمت داشتند. عکس‌العمل دلار اما با وجود تمام خبرهایی که همراه با نگرانی‌ها و گمانه‌زنی‌ها از رویدادهای مختلف در هفته گذشته به گوش می‌رسید، همچنان به میزان زیادی، بی اعتنایی همراه با ثبات نسبی قیمت بود. از سوی دیگر، بازار قراردادهای آتی سکه در هفته گذشته - که با پنج سررسید معاملات خود را پی می‌گرفت - توانست با استفاده از افزایش محدود در نوسانات قیمتی سکه‌های خود، تا حدودی بر حجم قراردادهای معامله شده بیفزاید. در این هفته بیشترین حجم کلی معاملات در روز دوشنبه ثبت شد که بیش از 8 هزار قرارداد بود. پیرامون مذاکرات 23 و 24 مهرماه، تقریبا خبر منفی به گوش نرسید اما به همین ترتیب، آن‌طور که پیش‌ترها بازار انتظار داشت، خبر قوی مثبتی هم شنیده نشد. به گفته وزیر امورخارجه کشورمان توافق شده تا این دور از مذاکرات بدون رسانه‌ای شدن جزئیات آن به پایان برسد تا در دور بعدی گفت و گوها که قرار است در روزهای 7 و 8 نوامبر (16 و 17 آبان) در سطح کارشناسان برگزار شود، بیشتر به جزئیات توافقات احتمالی پرداخته شود. روزهای ابتدایی هفته گذشته صحبت از این بود که اگر خبرهای رسیده در حد انتظارات موجود، مثبت نباشند، رفتار دلار چگونه خواهد بود؛ با توجه به اینکه این ارز مهم مدتی است بدون اینکه تغییری در میزان تحریم‌ها علیه ایران صورت گرفته باشد (در جهت کاهش تحریم‌ها) از قیمت نکاسته و بر آن به میزان زیادی هم نیفزوده است، به نظر می‌رسید اگر خبرهای رسیده از مذاکرات، تنها مثبت نباشد، بازار واکنش چندانی به این موضوع در جهت ریزش قیمت نشان ندهد، اما در صورتی که خبرها منفی باشد، پیش‌بینی می‌شد که بازار ارز و سکه در جهت افزایش بها گام بردارد. دلار اما نشان داد که بی اعتناتر از آن است که واکنش شدید از خود نشان دهد، ولی سکه نقدی و آتی از آنجا که اخبار رسیده نقطه قوت خاصی نسبت به ادوار قبلی این مذاکرات به همراه نداشت، تا حدودی بر قیمت‌ها افزودند. هرچند دولت‌هایی مثل آلمان، چین و لبنان، نتایج این مذاکرات را به نفع ایران و مثبت ارزیابی کردند - تا جایی که رییس پارلمان لبنان از آن به پیروزی دیپلماتیک برای ایران یاد کرد - و نشریه اکونومیست هم با توجه به بیانیه مشترکی که در پایان دو روز مذاکرات ژنو منتشر شد، مذاکرات را واقعی و رو به جلو توصیف کرد؛ اما از آنجا که آنچه در رسانه‌ها انتشار یافت تنها به کلیات اشاره می‌کرد، این مساله از سوی سرمایه‌گذاران و معامله گران بازارهای ارز و طلا، به خنثی بودن نتایج این نشست تعبیر شد. از سوی دیگر، نزاع بین نمایندگان جمهوری خواه و دموکرات کنگره آمریکا، محدود به مساله بودجه این کشور نشده و همچنان کشمکش‌ها پیرامون تحریم‌ها علیه ایران میان این دو گروه، از سر گرفته شده است. گروهی از سناتورهای جمهوری خواه تاکید کردند منتظر نتیجه مذاکرات هسته‌ای با ایران نمی‌مانند و در جهت وضع تحریم‌های جدید علیه کشورمان تلاش خواهند کرد. در طرف مقابل کاخ سفید معتقد است که باید برای تصویب هرگونه طرح جدیدی در مورد ایران، تا پایان دور فعلی مذاکرات هسته‌ای منتظر ماند و حتی برخی گزارش‌ها حکایت از آن دارد که دولت اوباما در حال بررسی کاهش تحریم‌ها علیه ایران از طریق آزادسازی دارایی‌های نقدی بلوکه شده ایران در خارج از کشور است. در دیگر سو، روز گذشته هیاتی ۳ نفره از سوسیالیست‌های پارلمان اروپا به منظور دیدار با مقامات پارلمانی کشورمان به تهران آمدند که از این مساله به عنوان یک رویداد مثبت تعبیر شد. این خبرهای ضد و نقیض اما نتوانست نوسان شدید در بازار طلا و سکه نقدی تهران روز گذشته ایجاد کند و تغییرات قیمتی سکه نقدی طی ساعات ابتدایی معاملات این روز، در محدوده حدود 3 هزار تومان دنبال می‌شد. در مورد سکه‌های بازار قراردادهای آتی بورس کالا، پیش‌بینی‌ها این بود که از ابتدای هفته جاری، با پایان یافتن انتظارات سرمایه‌گذاران و معامله گران، بازار تا حدودی جهت اصلی خود را پیدا کند. همچنین از ابتدای هفته با آغاز فرآیند تحویل سکه‌های مهر ماه، (طی روزهای 27 و 28 مهر)، بازار آتی باز هم با چهار سررسید - که حالا یکی تازه وارد به حساب می‌آید - به کار خود ادامه می‌دهد. روز گذشته تمام سکه‌های بازار آتی کار خود را با کاهش قیمتی کمتر از یک درصد آغاز کردند. ریزش‌های روز گذشته سکه نقدی و آتی در حالی روی داد که دلار بازار آزاد با نوسان بسیار کم از قیمت خود کاست. در این میان، اونس طلا در معاملات روز جمعه در پایین‌ترین و بالاترین قیمت به ترتیب به 1312 و 1325 دلار در هر اونس رسید و در نهایت با رقم 1316 دلار که نسبت به آخرین قیمت روز پنجشنبه کاهش را نشان می‌داد، به معاملات خود پایان داد. به هر ترتیب بازار دلار و سکه به طور کلی در بی‌تحرکی قیمت و معاملات به سر می‌برد که از یک سو به دلیل به ایجاد ثبات، این روند - مخصوصا برای دلار - مثبت ارزیابی می‌شود. بازیگر اصلی بازار که تا پیش از این و در هفته‌های گذشته دلار بود، اکنون اونس طلا است. از طرفی قرار است روز سه‌شنبه این هفته آمار بیکاری سپتامبر گذشته اعلام شود و پیش‌بینی می‌شود در عصر این روز بازارها نوسانی شوند. به اعتقاد برخی تحلیلگران بازار، اونس طلا الگوی نزولی خود را شکسته و بعد از برداشته شدن فشار سنگین خرید پنجشنبه گذشته که منجر به افزایش بهای اونس شده بود، روز جمعه بازار از خرید اشباع شد و قیمت کمی پایین آمد، اما برخی پیش‌بینی‌ها حاکی است بهای اونس در هفته جاری می‌تواند تا 1374 دلار نیز صعود کند که این امر تا حدود زیادی به انتشار اخبار روزهای سه‌شنبه‌ و چهارشنبه بستگی خواهد داشت.