تحلیل گاردین از آینده مذاکرات هسته‌ای

مشکلاتی مانند، بی اعتمادی، زیاده خواهی، سیاست های مبهم و نبود اتحاد میان ایران و کشورهای عضو 1+5 طی 10 سال گذشته مذاکرات در خصوص برنامه هسته‌ای ایران را مختل کرده بود. به گزارش نامه، روزنامه گاردین انگلیس در مطلبی در آستانه برگزاری نشست هفته آینده ایران و 1+5 در ژنو به درس هایی که می توان از 10 سال گذشته تلاش ها در زمینه برنامه هسته ای ایران، گرفت، پرداخته است که در ادامه آن را می خوانیم: تمایلات جدیدی برای پاسخگویی به برنامه هسته‌ای‌ ایران به وجود آمده است. اما موفقیت در این زمینه به درس‌هایی که از سال‌ها شکست تلاش‌ها در این زمینه می توان گرفت، بستگی دارد. خوشبختانه همه آنها قابل توضیح هستند. نخست: تلاش برای برطرف کردن بی اعتمادی. ثابت شده است که مذاکره‌کنندگان در اغلب موقعیت ها، زمانی که پیشنهادهای محدودی ارائه می شود آن را رد می کنند، که تاکیدی بر این موضوع است که طرف مقابل در موضوع جدی نیست. نشانه های اخیر مناسب بودند: باراک اوباما و حسن روحانی با مذاکرات چندجانبه و در کنار آن یک کانال دوجانبه تهران -واشنگتن امیدها برای یک آغاز جدید را القا کردند. رهبر جمهوری اسلامی ایران نیز از ارزش های «نرمش قهرمانانه» در مذاکرات گفت و کاخ سفید آمریکا به کنگره این کشور می گوید که اعمال تحریم های جدید علیه ایران اکنون اشتباه خواهد بود. دوم، زیاده خواه نبودن. زیاده روی در ارائه پیشنهادات یک عادت است، از طرفی راه حل های مورد نظر را ارائه کردن در حالی که اجازه دهیم پیشنهادهایی که می توانند تاثیرگذار و قابل قبول باشند به دلیل نبود تلاش بمیرند. در نشست ژنو که قرار است در اواسط اکتبر برگزار شود هدف رسیدن به توافق فوری با چاشنی نگرانی های 6 قدرت جهانی است. این نگرانی ها شامل غنی سازی 20 درصد، ذخیره اورانیوم غنی شده 3و نیم و 20 درصد و ظرفیت تاسیسات زیرزمینی فردو برای ساخت سلاح های اتمی است. در مقابل، ایران انتظار دارد که تحریم های بیشتری از آنچه در مذاکرات آلماتی پیشنهاد شده بود، از روی ایران برداشته شود. 6 قدرت جهانی- شامل انگلیس، چین، فرانسه، المان، روسیه و آمریکا- در مورد آنکه امتیازت زیادی از جمله اینکه برخی از تحریم های اقتصادی اتحادیه اروپا و تحریم های نفتی از روی تهران برداشته شوند، واهمه دارند، به این دلیل که این موضوع می تواند اهرم فشار آنها را در مذاکرات توافق نهایی که قرار است سال اینده میلادی برگزار شود، کاهش دهد. مذاکره کنندگان ایرانی باید درخواست های دیگر طرف ها در سیستم این کشور را نیز در نظر داشته باشند که اقداماتی که قرار است از سوی تهران صورت بگیرد در نهایت با برداشته شدن همه تحریم ها همراه خواهد بود. سوم، عدم اتخاذ سیاست های مبهم. غرب و اسرائیل با سخنانی که هیج مشکلی با مردم ایران ندارند و سپس از طریق تحریم های اقتصادی و نفتی اقتصاد این کشور را به سمت بحران سوق دادن، خود را در چشم مردم ایران تخریب کردند. چهارم، اتحاد در ارائه طرح و برنامه. 6 قدرت جهانی از دست یابی به اتحاد در میان خود در مورد اهداف مذاکره بازماندند. چین و روسیه ترجیح می دهند که به یک توافق طبقه بندی شده دست یابند که در نهایت ایران برنامه غیرنظامی هسته نرمال اما نظارت شده شامل تامین غنی سازی و تامین سوخت مورد نیاز بوشهر و دیگر راکتورهای هسته ای ایران، را کسب کند. غرب اما در خصوص این ایده ها روی خوشی نشان نداده است و به دنبال تعلیق غنی سازی است و خواستار آن است که ایران به قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز پایبند باشد. پنجم، قدرت دادن به نمایندگان حاضر در مذاکرات هسته ای. در گذشته، نمایندگان ایران در مذاکرات هسته ای از سوی برخی از مقامات درون کشور به کناره کشیده می شدند. در بین 6 کشور مقابل هم، سوء ظن به ایران و حساسیت موضوع اسرائیل به کاهش انعطاف پذیری نمایندگان حاضر در این جلسات منجر شده بود . اکنون اما موضوع دلگرم کننده آن است که در نیویورک مذاکرات به وزرای امور خارجه ایران و ایالات متحده سپرده شد و برای دیدار در ژنو به عنوان یک ضرورت توافق صورت گرفت. ششمین موضوع نبود باور در خصوص این موضوع است که مشکلات قابل حل هستند. ایالات متحده و اتحادیه اروپا تمایلی به ریسک و صرف اعتبار سیاسی داخلی در حمایت از ایده های جدید، به ویژه در مواجهه با لابی تثبیت شده خود، ندارند. در نهایت، هیچ یک از طرف ها تلاش برای کاهش نگرانی های امنیتی طرف مقابل صورت ندادند. کشورهای حاشیه خلیج فارس، آمریکا و ایران همگی در معرض نگرانی هایی ناشی از تهدید بالقوه هستند. خوشبختانه، مواضع پیشین آمریکا که ایران باید به آسانی به اجبار وارد مسیر شود به ارامی در واشنگتن در حال کنار رفتن است. پاسخ اکنون این است که من معتقدم باید با ایران همکاری شود و نه اینکه این کشور حذف شود.