بررسی خانه‌تکانی‌های خودروسازان ایران

به گزارش گروه بررسی مطبوعات اقتصاد آنلاین روزنامه "اعتماد" در گزارشی به بررسی روند اوضاع و شرایط صنعت خودرو پرداخته است :

درحالی که طی سال‌های اخیر، خودروسازان خارجی توجه زیادی به کیفیت محصولات خود داشته‌اند تا هدف حمایت از مصرف‌کنندگان و رضایتمندی سیستم‌های نظارتی محقق شود، در ایران این هماهنگی‌ها تا حدی جای خود را به اختلاف نظر بین سیاستمداران داده که همین موضوع، مانعی در مسیر ارتقای کیفی خودروهای تولید داخل محسوب می‌شود. به طوری که با وجود چشم‌انداز صنعت خودرو و جایگاه آن در برنامه راهبردی 20 ساله، در این چند سال در هیچ اظهارنظری مشاهده نشده است که بزرگان صنعت خودرو از انطباق برنامه راهبردی شرکت متبوع خود با چشم‌انداز 20 ساله سخنی گفته باشند که یا منجر به بازنگری در چشم‌انداز شود یا در صورت پذیرش چشم‌انداز درصدد پیشرفت برنامه انطباق یافته صحبتی کرده باشند. خودروسازی وابسته به دولت اما حاشیه‌سازی و ایجاد اتمسفرهای مثبت و منفی بسیار (از آن دست که همه بی‌توجه به مفاد برنامه راهبردی است) قویا نظر شخصی خود را در بهبود این صنعت مفید و موثر می‌شمارند بدون آنکه توجه داشته باشند که بستر واقعی این جهت‌گیری برای حرکت به سمت تامین دیدگاهایشان فراهم است یا خیر زیاد دیده شده است. باید توجه داشت مشکل بنیادین صنعت خودروسازی نداشتن برنامه راهبردی و مدیریت جامع بر منابع است که عاملی بر عدم توسعه پایدار در این صنعت شده و آینده‌نگری آن را زیر سوال برده است. با وجود اینکه استراتژی صنعت خودرو طی سال‌های گذشته، به دقت تدوین شده و در حال حاضر در شرکت‌های خودروسازی اجرا می‌شود، ولی به دلیل آنکه مدیریت در این صنعت بی‌ثبات است این استراتژی نیز بی‌ثبات و به هم خورده می‌شود و همین بی‌ثباتی مدیریت در خودروسازی کشور تاثیر منفی خواهد گذاشت. از سوی دیگر به دلیل اینکه صنایع خودروسازی کشور مستقل نبوده و وابسته به دولت هستند، مسائل و مشکلات سیاسی نقش مهمی را در آن ایفا می‌کند. همچنین وجود بعضی از مدیران ناکارآمد در این صنعت باعث شده این صنعت نتواند برنامه‌ریزی درستی برای آینده خود داشته باشد. ثبات مدیریتی در صنعت خودرو بی‌ثباتی در مدیریت صنعت خودرو متاثر از بی‌ثباتی در نظام برنامه‌ریزی شده صنعت کشور است چرا که نه تنها در صنعت خودرو بلکه در صنایع کشور شاهد استراتژی مدون نیستیم. چرا که تغییرات مدیریتی همیشه در صنعت خودرو ما با یک اراده سیاسی صورت می‌گیرد و تا زمانی که در مدیریت صنعت خودرو اراده سیاسی حاکم است نه‌تنها شاهد پیشرفتی از لحاظ کیفی و حتی کمی نخواهیم بود بلکه نه آنچه تولید و نه آنچه صادر می‌کنیم در کشور توجیه اقتصادی نخواهد داشت. باید توجه داشت تولید خودرو در کشور برخلاف سایر کشور‌ها در جهت رضایت مصرف‌کننده و نیاز بازار نیست بلکه خودرویی تولید می‌شود که خاص دولت است و این خود به نوعی باعث بروز مشکلات عدیده‌یی برای این صنعت طی چند سال گذشته شده است. به گونه‌یی که در چند سال اخیر شاهد رشد چشمگیری در تولید ناخالص ملی در صنعت خودرو نبوده‌ایم و به دلیل عدم برنامه‌ریزی درست و مناسب در چند سال اخیر در این صنعت شاهد اتلاف بخش قابل توجهی ارز در کشور بوده‌ایم. نباید از این نکته غافل بود که بی‌ثباتی و تزلزل و آشفتگی در سطح مدیریت نه‌تنها به این صنعت آسیب‌های جدی وارد خواهد کرد بلکه تاثیرات منفی در کمیت و کیفیت تولید خواهد داشت و با توجه به اینکه چند سالی است صنعت خودرو سیاسی شده می‌توان گفت که دوره بی‌ثباتی در صنعت خودروسازی از سال‌های گذشته شروع شده و گویا این موضوع تمامی ندارد و برای اینکه صنعت خودروی کشور بتواند به پیشرفت‌های مورد نظر در تمام سطوح دست یابد مدیران این صنعت باید کمتر و در یک دوره بلندمدت بر کرسی مدیریتی تکیه زنند. انتخاب مدیرانی از دل صنعت در سال‌های اخیر در سطح مدیریت نیز صنعت خودروی کشور فقط شاهد این بود که مدیران صنعت خودرو که گروهی شناخته شده هستند طی دودهه اخیر جابه‌جا شده و هر کدام از آنها دارای چندین منصب بوده‌اند و به همین دلیل فرصت کافی برای برنامه‌ریزی کلان بنگاه متنوع خودرو را نمی‌یابند. اما هرچند میل به پیشرفت همیشه در میان صنعتگران حوزه خودرو وجود داشته، اما دلایل دیگری هم برای ناقص ماندن مسیر ارتقای صنعت خودرو وجود دارد. از جمله این دلایل می‌توان به مدیران دولتی در صنعت خودروسازی اشاره کرد، مدیرانی که در بهترین حالت سعی در اجرای دستورات دولت در صنعت خودروسازی داشته‌اند و به نوعی حامی منافع دولت در دومین صنعت بزرگ کشور بعد از نفت بوده‌اند. متغیر بودن استراتژی‌های پیشرفت و مدیران دولتی در صنعت خودرو تنها موانع راه ارتقای کمی و کیفی صنعت خودرو نیستند. بلندپروازانه بودن این استراتژی‌ها و همچنین نبود زیرساخت‌های لازم و کافی برای رسیدن به این اهداف ایده‌آل از دیگر دلایل عقب ماندن از یک ارتقای واقعی و در سطح جهانی است که صنعت خودروی ما سال‌ها به آن دچار بوده است. اما در حالی صنعت خودروی کشورمان مسیر ارتقای کمی و کیفی‌اش را به کندی طی می‌کند که طی سال‌های گذشته خودروسازانی در دنیا یا در همسایگی ایران ظهور کرده‌اند و رشدی جهانی داشته‌اند. با توجه به تحولات به وجود آمده در سطح دنیا مدیران جدید باید علاوه بر نگاه جدید اقتصادی به صنعت خودرو اشتباهات مدیران قبلی را تکرار نکنند تا در آینده شاهد رشد و پیشرفت این صنعت باشیم. باید توجه داشت در حال حاضر سرمایه‌های ملی و خارجی بسیاری در خودرو‌سازی ایران نهفته است و اگر این سرمایه‌ها در جهت درست خود استفاده نشود، در صورت بروز بحران آثار سوء آن را باید مردم و دولت تحمل ‌کنند. همان طور که در حال حاضر با آن روبه‌رو هستیم و امیدواریم وزیر صنعت، معدن و تجارت مدیران با سابقه از دل خود این صنعت را برای صنعت خودروی کشور انتخاب کند نه یک مدیر سیاسی.