اما و اگرهای گردشگری در سردشت
ساده نیست. رهایی از یک روال معمول و ایجاد تغییری عمده در شیوه زندگی مردم چند شهر و روستا ساده نیست. تغییرات بزرگ هر چند به سختی اما به مرور اتفاق می‌افتند. حکایت کولبران آذربایجان غربی و کردستان هم همین است.
مرز بسته شده، شغلی که سال‌هاست با آن خو گرفته‌اند و با تمام خطرات و سختی‌هایش زندگی کرده‌اند، حالا دیگر نیست. پرتگاه به پرتگاه پیش رفته‌اند، بار سنگین قاچاق و ناامنی را به جان خریده‌اند، اما حالا همان خطرات و همان ناامنی‌ها و همان بار سنگین از دوش‌شان برداشته شده، اما باری سنگین‌تر را به دوش می‌کشند؛ بار سنگین بیکاری.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد، روستاهای اطراف سردشت پر است از کولبران بیکاری که دور هم حلقه زده‌اند و تسبیح کُردی می‌چرخانند و چاره می‌جویند برای روزهای نیامده. پیش از این از رنج کولبران بعد از بسته شدن مرز نوشتیم. از ظرفیت‌های غنی اکوتوریسم در سردشت گفتیم، از «آبشار شلماش» تا «کانی گروان» و دشت‌های پر شقایق سردشت تصاویری رسم کردیم و این موضوع طرح شد که آیا کولبری می‌تواند پیش روی گردشگری رنگ ببازد و آیا گردشگران می‌توانند گرهی که بستن مرز به زندگی مرزنشینان انداخته را باز کنند یا نه؟ بسیاری زیرساخت‌های ضعیف منطقه را نشان‌مان دادند و گفتند با کدام جاده و راه گردشگر می‌رسد به دشت‌های بکر؟ دیگرانی از ظرفیت‌های بومی و محلی گفتند و نبود اقامتگاه‌های بومگردی، برخی اشاره به زمینه‌سازی برای سرمایه‌گذاری در منطقه کردند و عده‌ای نشانی دل مردم منطقه را دادند و گفتند از کجا که این مردم با حضور گردشگران و آسیب‌های ناگزیر آن کنار بیایند؟ تکلیف محیط زیستی که گردشگران بی‌ملاحظه با آن برخورد می‌کنند چه می‌شود؟ عده‌ای هم اما امیدوارمان کردند به اینکه می‌شود با گردشگری وابستگی مرزنشینان به مرز را کاهش داد، می‌شود محصولات روستایی را تبدیل به منبع درآمدی برای مردم منطقه کرد، صنایع دستی منطقه اگر احیا شوند زنان دیگر دل‌آشوبه مردان به‌کوه‌رفته‌شان را نخواهند داشت و مردان اگر به جای اینکه باری به دوش بگیرند و به کوه و کمر بزنند و دلهره را چاشنی قدم‌هاشان کنند، می‌توانند دست گردشگری را بگیرند و از پوشش گیاهی و آیین‌ها و رسومات منطقه برایش بگویند.
هرچه هست، آسان نیست. تغییری با این وسعت در منطقه‌ای که کولبری شغل اصلی مردمانش شده، آسان نیست. اما اگر آنها که باید، به میدان عمل بیایند. اگر مرهمی به زخم جاده‌هایی که هنوز رد جنگ بر تن‌شان هست، بنشیند. اگر سرمایه‌گذاران اعتماد کنند و مدیران زمینه‌سازی، امکان‌پذیر است. اگر نهادهای فعال مردمی در حوزه گردشگری فعال شوند، بومی‌ها بلد شوند چطور می‌شود به شکلی پایدار گردشگری را در منطقه رونق داد، اگر متخصصین علم‌شان را با عمل مدیران گره بزنند، آسان نیست، اما ممکن است.
گردشگری به جای کولبری
جلیل جباری، مدیرکل میراث فرهنگی آذربایجان غربی در خصوص اقداماتی که سازمان میراث فرهنگی در منطقه سردشت انجام داده می‌گوید: «در منطقه سردشت دو منطقه نمونه گردشگری وجود دارد: «کانی گراوان» و «آبشار شلماش» که بسیار مورد توجه گردشگران قرار دارد. در زمینه توسعه زیرساخت‌ها در این مناطق هم اقداماتی انجام شده است. از جمله اینکه جاده دسترسی به گراوان زیرسازی شده و بخشی از آن آسفالت شده و بخش دیگر در سال جاری آماده خواهد شد. در آبشار شلماش که مهم‌ترین جاذبه سردشت به شمار می‌آید حدود ٣ میلیارد تومان برای ساخت راه دسترسی به آبشار و روشنایی و ایجاد سرویس‌های بهداشتی، پله‌های دسترسی به آبشار و حفاظ‌هایی که در کنار مسیر بازدید از آبشار تعبیه شده، هزینه شده است. بخشی از پروژه هم به پیمانکار واگذار شده است.»
جباری در خصوص امکانات اقامتی در این شهرستان می‌گوید: «متاسفانه فقط دو واحد اقامتی در حد هتل آپارتمان در سردشت فعال است. اما از تجهیز و راه‌اندازی اقامتگاه‌های بومگردی در سردشت به خوبی استقبال شده است و دو اقامتگاه مجوز بهره‌برداری گرفته‌اند و چند متقاضی تاسیس اقامتگاه در روستاهای اطراف سردشت تقاضای خود را ارایه داده‌اند و موافقت‌های اصولی با درخواست‌شان صورت گرفته است.»
مدیرکل میراث فرهنگی آذربایجان غربی در خصوص مهم‌ترین طرح میراث فرهنگی در سردشت می‌گوید: «موضوع احداث موزه صلح سردشت، از مهم‌ترین اقدامات اداره کل میراث فرهنگی است که در دست اقدام است. محل آن تامین و پروژه آن مصوب شده است. طراحی اولیه انجام و در مرحله واگذاری به پیمانکار است. اگر اعتبارات مورد نیاز تامین شود، در دوسال آینده پروژه مورد بهره‌برداری قرار خواهد گرفت. از نهادهای مربوطه پیگیر موضوع زیرساخت‌های جاده‌ای و مسیرهای روستایی هستیم. مذاکراتی هم با اداره کل راه و شهرسازی صورت گرفته و اطلاعات مربوط به مسیرهای منتهی به جاذبه‌های گردشگری را در اختیار این اداره کل قرار داده‌ایم تا اجرایی کنند.»
جباری در پاسخ به این سوال که آیا گردشگری می‌تواند در منطقه سردشت جایگزین کولبری شود؟ می‌گوید: «به‌طور قطع می‌تواند، با توجه به جاذبه‌های طبیعی که شهرستان و طبیعت بکری که در این منطقه وجود دارد و از سویی سد سردشت که اخیرا به بهره‌برداری رسیده و فرصت خوبی برای گردشگران فراهم شده که بتوانند از این محیط استفاده کنند، ظرفیت‌های خوبی در منطقه برای توسعه گردشگری وجود دارد. ضمن اینکه زمینه برای سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مرتبط با گردشگری هم فراهم است. گردشگری می‌تواند بخشی از اقتصاد سردشت را فعال کند و جایگزین فعالیت‌های اقتصادی فعلی در سردشت شود، اما دستیابی به این مهم نیاز به اعطای تسهیلات و حمایت و همکاری سایر ارگان‌ها و دستگاه‌ها دارد تا سرمایه‌گذاران حوزه گردشگری ترغیب شوند در این منطقه سرمایه‌گذاری کنند.»
