نرخ تضمینی گندم 135تومان کمتر از نرخ‌واقعی
افزایش 48.1 درصدی شاخص بهای تولید کننده که به تازگی از سوی بانک مرکزی اعلام شده، به اندازه‌ای است که افزایش 31 درصدی نرخ خرید تضمینی گندم نیز آن را پوشش نمی‌دهد، نرخ 1050 تومان همچنان 135 تومان از نرخ واقعی کمتر است.
قیمت خرید تضمینی گندم برای سال آینده کیلوگرمی 1050 تومان اعلام شد، این قیمت در ظاهر افزایش 31 درصدی نسبت به قیمت 800 تومان امسال داشته، اما با محاسبه شاخص بهای 48.1 درصدی تولید کننده که بانک مرکزی اعلام کرد این قیمت همچنان پایین است. شاخص بهای تولید میزان افزایش مبلغی است که کشاورزان امسال برای تامین نهاده و هزینه‌های محصولشان تحمل کردند، که احتمال دارد، این رقم در سال آینده افزایش یابد.
*نرخ تضمینی گندم 135 تومان کمتر از نرخ واقعی
با فرض ثابت بودن شاخص بهای تولید یعنی 48.1درصد، باید 385 تومان به نرخ تضمینی 800 تومانی امسال گندم اضافه شود، یعنی در مجموع قیمت خرید تضمینی کیلوگرمی 1185تومان برای کشاورز مناسب خواهد شد.
به بیان دیگر، نرخ خرید تضمینی 1050 تومان سال آینده، 135 تومان از نرخ مناسب پایین تر است.
تجربه سالهای گذشته نشان می‌دهد، نرخ مناسب خرید محصولات کشاورزی همواره ابزار ایجاد علاقه‌مندی کشاورزان در تحویل محصول به مراکز دولتی است.
شاید چنین تصور شود که اصلا نیازی نیست، کشاورز محصول خود را به دولت بدهد، زیرا فلسفه خرید تضمینی این است که اگر کشاورز نتوانست به قیمت بالاتری در بازار بفروشد، دولت به همان نرخ تضمینی خریداری کند.
*گندم شوخی بردار نیستاما حداقل در مورد گندم این تصور اشتباهی است، گندم استراتژیک‌ترین محصول کشاورزی، قوت لایموت است و جایگزینی هم ندارد و دولت به هر طریق حتی اگر مجبور به واردات هم شود، باید نیاز کشور به این محصول را تامین کند.
گندم میوه نیست که در صورت کمبود با سایر میوه‌ها جایگزین شود یا در زمان دیگری از آن استفاده شود، گندم محصولی است که حداقل سه وعده در سفره هر فرد ایرانی مصرف می‌شود و البته در صنایع ماکارونی، نان‌های صنعتی، شیرینی‌پزی و غیره هم به عنوان ماده اولیه است و همه اینها حاکی از ارزش این محصول برای کشور است.
*اگر از کشاورز می‌توانیم بخریم چرا واردات؟
سال گذشته به رغم تولید گندم در کشور 7 میلیون تن واردات شد، امسال نیز به گفته مسئولان وزارت جهاد 12.5 میلیون تن گندم در کشور تولید شد، اما میزان خریدتضمینی مراکز دولتی به 5 میلیون تن رسید و حال این سئوال مطرح است که چرا کشاورز گندم را با اکراه به مراکز خرید دولتی می‌دهد؟ جواب سئوال واضح است، زیرا در جای دیگری شما اسمش را بگذارید، دلال با قیمت بالاتری می‌فروشد و یا به قیمت بالاتری از کشور خارج می‌شود.
*دلالان در کمین هستند
امسال دلالان قیمت کیلویی 1200 تومان گندم را در استانهای غربی به گندمکاران پیشنهاد دادند، این رقم در مقایسه با گندم کیلویی 800 تومان که در اواسط فصل خرید از 720 تومان به این قیمت رسید، وسوسه کننده بود و نتیجه این شد که سیلوهای دولت از گندم داخلی خالی بماند.
*شرایط ویژه واردات گندم
واردات در شرایط تحریم به راحتی انجام نمی‌شود، شرایط ویژه‌ای است که هزینه زیادی را به کشور تحمیل می‌کند، سال گذشته گندم وارداتی از کیلویی 1300 تومان تا 1500 تومان برای کشور تمام شد، در حالی که همان زمان دولت تقریبا نصف این قیمت را از کشاورز می‌خرید و سئوال این است که آیا نمی‌شد دولت به جای خرید از خارج با قیمت بالاتر از کشاورز خودش به همان قیمت یا اندکی پایین تر خریداری کند؟
*آیا تجربه دو سال گذشته عبرت می‌شود
دولت باید امسال از تجربه دو سال پیش( بعد از هدفمندی یارانه‌ها که خرید فروش آرد و گندم آزاد شد) خرید‌های تضمینی درس بگیرد که همواره نرخ پایین عاملی برای خالی ماندن سیلوهای کشور شد.
*دو مورد را دولت در نظر بگیرد
نرخ باید به گونه‌ای تنظیم شود که اولا برای کشاورزی سودآور باشد تا در سالهای دیگر هم ترغیب به این محصول استراتژیک شود ثانیا، مانع از فروش به کسان دیگری غیر از مراکز دولتی شود.
همچنانکه دولت با اعلام به موقع نرخ‌های خرید تضمینی در سال جاری گام مناسبی برای حمایت کشاورزان برداشت با تعیین نرخ مناسب حداقل برای گندم این حمایت را دوام بخشد.
