از بخشنامه‌های ضدفساد نجفی عدول نکردیم/ فروش تراکم به معنای شهرفروشی نیست
یکی از بزرگترین انتقاداتی که به شیوه تامین منابع مالی برای اداره شهر در دوره گذشته می‌شد، فروش تراکم یا همان شهر فروشی که به عنوان درآمد ناپایدار محسوب می‌شود، بود. نگاه درآمدزایی به حوزه شهرسازی و معماری نتیجه‌ای جز تبدیل تهران به شهر ساختمان‌ها نداشت، نگاهی که مدیریت شهری جدید مدعی انکار آن است و به شیوه‌هایی دیگر را مناسب برای درآمدزایی می‌داند.
اقتصاد آنلاین-فائزه مومنی؛ موضوع گفت‌وگوی ما با قائم مقام معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران با این شائبه شروع شد که این معاونت از دو مصوبه ضدفساد شهردار تهران در حوزه شهرسازی عدول کرده است، تورج فرهادی، قائم مقام معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران معتقد است که این معاونت از این دو مصوبه عدول نکرده بلکه در حال مدیریت حقوق مکتسبه گذشته است. ادامه این گفت‌وگو را در زیر می‌خوانید:
آیا معتقدید با وجود مشکلات مالی شهرداری باز برای تحقق بودجه خود به سراغ معاونت شهرسازی آمده است؟
نه بنده و نه دکتر حجت اعتقادی نداریم که نگاه شهرداری به شهرسازی نگاه درآمدی باید باشد.
حتی اگر تراکم هم فروخته نشود در صدور پروانه ساخت باز شهرداری از مردم پول می‌گیرد، غیرممکن است که این معاونت درآمد نداشته باشد.
بیش از ده آیتم برای درآمدزایی در شهر در نظر گرفته شده است که سه تا آیتم آن به شهرسازی داده می‌شود.
سه آیتمی که 75 درصد درآمد شهرداری را شامل می‌شوند.
این موضوع را قبول دارم و این نگاه به شهرسازی غلط است. نباید باشد. بزرگترین چالش شهرسازی تهران همین نگاه است. مشکل شهرسازی تهران به راحتی حل نمی‌شود. وقتی مالیات بر ارزش افزوده شهرداری یکدفعه کم می‌شو و از طرفی به دلیل مشکلات اقتصادی و اجتماعی مردم نمی‌توانیم به سمت شهر فروشی می‌رویم. بعضی از افراد شهر ماهانه 5میلیون تومان شارژ ساختمان می‌دهند اما شارژ شهرشان فقط 200هزار تومان است. ما نتوانستیم برنامه‌ریزی کنیم که دهک‌های مختلف جامعه را جدا و برایشان با ضریب‌های خاص عوارض نوسازی و شارژ تعریف کنیم. و یک نکته‌ای که خیلی اهمیت دارد این است که اگر طبق قانون تراکم بفروشیم اسمش شهرفروشی نمی‌شود. طبق طرح یک پلاک ثبتی می‌تواند چهار طبقه بسازد، مجوز به ساخت آن تراکم‌فروشی نمی‌شود اگر بخواهد مازاد بسازد باید پولش را بدهد. شهر تهران به بیش از این درآمدها نیاز دارد اما وقتی درآمدهایش را از جای دیگر نمی تواند در بیاورد، شهرسازی مجبور می‌شود از قانون و یا سند عدول کند.
هرکسی در این فضا مدیریت کند حالا یا عمدا یا سهوا کارهای خلافی انجام می‌دهد. چون ما سیستماتیک موضوع را تعریف نکردیم باعث می شود اتفاقی بیفتد که نباید و این عدالت اجتماعی را زیر سوال می برد.
ما خوب سندها راتوضیح را ندادیم. از قسمت‌هایی از سند پررنگ استفاده می‌کنیم با این رویکرد که می‌خواهیم برای شهر درآمد تولید کنیم همه این ها باعث می شود سرمایه اجتماعی مردم که اعتمادشان به مدیریت شهری باشد کم شود و خود به خود عدالت اجتماعی را زیر سوال ببرد. عدالت اجتماعی باعث ایجاد اعتماد و در نهایت مشارکت و شکوفایی می‌شود.
علت این که می‌گویم موضوعات را خیلی سیاه نمایی نکنیم به این دلیل است که می ترسم همین ذره امیدی که مردم نسبت به شکوفایی و برگشت جامعه دارند از دست بدهند و دیگر به هیچ کس اعتماد نکنند.
قطعا همین طور است...
هر چه بگوییم دزدیدند و بردند و خوردند مردم برایشان مهم نیست که چه کسی کرده، می گویند همه مدیران مجموعه هستند. مردم نشان دادند که از مدیریت کشورشان مطالبه دارند. جنس مطالبه‌شان هم مشخص بود البته این جنس را باید آن کسانی متوجه شوند که مردم نسبت به آنها این حرکت را داشتند.
پس بگوییم که در واقع اگر که تراکمی هم فروخته شده برای تحقق بودجه در چارچوب سند بوده...
هر کسی کار اشتباهی کند پنهان نمی‌ماند، مخصوصا اگر اشتباهاتش اشتباهات اخلاقی یا مالی باشد.آقای نجفی از آن چهره‌هایی بودند که در این مدت 40 سال بعد از انقلاب تا کنون کسی دنبال ایشان حرف منفی به لحاظ اخلاق فردی نزده است.
ایشان دو بخشنامه ضدفساد داشتند که یکی از آنها در حوزه هولوگرام‌ها بود. از آن عدول نکردند و من هم از آن اطلاع ندارم ولی فقط این را می‌دانم که حقوقی برای مردم ایجاد شده بود. ما پرونده از سال 91 در منطقه 22 داریم. مردم را بردیم و آوردیم اما تکیلفشان را روشن نکردیم. در این سال‌ها 10 قانون عوض کردیم و هر دفعه یک قسمتی از پول را گرفته‌ایم. مردم کاری ندارند امروز چه کسی نشسته، مردم با شهرداری یعنی با یک سازمان طرفند و با آن معامله کرده‌اند اگر کلاه سر سازمان گذاشتند باید مرجع قضایی تشخیص بدهد بالاخره حقوق متقابلا ممکن است از طریق درستی هم انجام نشده اما قسمتی از پول هولوگرام را داده و یک دفعه گفتند اینجا بیشتر از 5 طبقه نمی‌توانید بسازید در حالی که 4 سال است دنبال ساخت 10 طبقه می رود ما نمی‌توانیم نسبت به این موضوع بی توجه باشیم، اوج بی عدالتی است.اشتباه مدیریتی بوده نه شهروند.
پس بگوییم عدول نیست
من این را خیلی عامیانه گفتم.
چگونه دو سوم بودجه با وجود مشکلات مالی شهرداری محقق شد؟
یکی از دلایل آن حذف کارگزاری‌ها بود، کارگزاری‌ها حیاط خلوت فساد بودند که حذف آنها باعث شد بودجه بهتری نصیب شهرداری شود.واسطه‌ها حدف شدند و دیگر پول دستی در شهرداری جابه‌‌جا نمی‌شود.
گمان‌زنی‌هایی است مبنی بر اینکه قرار است کارگزاری‌ها بار دیگر شکل بگیرند...
نگاه ما این است که هیچ چیز غیرسیستمی اتفاق نیفتد. به گفته آقای حجت ما شهرداران خودمان را محدود نکردیم گفتیم هر کاری می‌خواهید بکنید اما در سیستم. سیستم دست مدیر را برای دخالت می‌بندد. واقعیت این است چون سیستم نداریم هر کسی در این فضا باشد فاسد می شود. ما سندمان اگر تکمیل و کامل شود و به طوری که سیستم کار خودشان را انجام بدهد قطعا این همه تخلف نمی بینیم. همه باید زیر چتر قانون بیایند. ریل مشخص شود، یک دفعه نگویند این جا کم آوردیم درآمد را از طریق شهرسازی تامین کنیم.
شایعاتی هست می گویند مدیران شهرسازی زیرمجموعه سردرگم هستند نمی دانند چه کار کنند چه قدر این موضوع را قبول دارید؟
در این شش ماه دگردیسی اتفاق افتاد، بلاخره مدیران شهری چندین سال به یک روند عادت کرده‌اند. حرف و هدف آقای حجت درست است ولی شاید مفاهمه ذهنی که باید بین ستاد ایجاد شود هنوز ایجاد نشده شاید هنوز آن بار سنگین نگاه درآمدی که مناطق به شهرسازی دارند برداشته نشده که بتوانند ذهن شان را آزاد کنند که این حرف را بفهمند و جایگزین کنند.
روز اول سخت تر بود بعد شش ماه الان یک کمی راحت تر شده‌اند حتی عملکردشان هم روان تر شده این فرصت را باید به آنها بدهیم که درک متقابل برسند بالاخره ایشان بعد از 40 سال مدیریت داشته‌های مدیریتی خودشان را چکیده و به زبان عامیانه و پدرانه انتقال می دهد، می‌گوید شماها در یک منطقه هستید و نقش این منطقه در تهران باید مشخص شود نقشه را باید تعریف کنید.
می‌گویند دوران آقای حجت مدیران خیلی تغییر کمی پیدا کردند علت هم این است که ایشان سوار کار نیستند...
این را قبول ندارم اتفاقا خیلی سوار بر کار هستند. بعضی از مدیران مثل خود من با آقای کرباسچی، احمدی‌نژاد و قالیباف کار کردند. اگر مدیر قوی و معتقد به رویکردش باشد بدنه هم همراهی می‌کند.
تمام مناطق گرفتار ارباب رجوع هستند، آقای حجت کل شهر تهران را با هم می‌بینند. این دوستان هستند که باید سطح نگاهشان را از تک بعدی به کل منطقه ارتقا دهند.
در شش ماه دوم 96چه کار کردید؟
شهر یک موجود زنده است و خودش را به شکل خواسته‌ها، مطالبات و برنامه‌ها تغییر می‌دهد. در حوزه‌های مختلف تعاملات مختلفی وجود دارد در حوزه شهرسازی پروژه‌های بزرگ مثل کن، فرحزاد، بازنگری بوستان ولایت را در برنامه داشتیم. تعاملاتی با کسانی که مداخله در مدیریت حریم شهرستان ها و روستاها دارند برقرار کردیم.
پروانه ساختمان را به جای دو مرحله یک مرحله‌ای و اختیاری کردیم. سیستمی کردن تمام اتفاقات، رسوخ نگاه گلان بین مناطق و یکپارچه کردن نما و بنا از دیگر اقدامات ما بوده است.
مهم‌ترین اقدام ما طرح بازنگری سند بود که با موافقت شورا و وزارت راه و شهرسازی همراه شد، امیدواریم در سال جاری این اتفاق بیفتد.
رابطه آقای حجت با شورا چه طور است؟
ایشان را نهادها و سازمان‌های مختلف دعوت می‌کنند بعضی وقت‌ها همه ما تقسیم می شیم باز هم آدم کم میاریم یک جاهایی بفرستیم. بار کار خیلی زیاد است از این طرف تقریبا اغلب کارهای شهر یک سرش به شهرسازی می‌رسد که کار نرم‌افزاری شهر است.
یکی از گرفتاری‌‌های ما این است که نگاه همه قسمت‌ها به شهرسازی است. این شهر و کشور برای همه ما است و ما باید صادقانه تلاش کنیم که مشکلات رفع شود مردم از عملکرد کارگزارانشان راضی نیستند که کاملا روشن است این پیام را باید عزیزانی که بودند یا خواهند بود یا هستند باید بگیرند و برای مردم و هر چیزی که به نفع مردم و کشور است بیشتر تلاش کنند.
