پیام نتانیاهو برای پوتین و ترامپ
جنگ فرسایشی در سوریه پس از ٧ سال به باتلاقی بدل شده که بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای هم آرزوی بیرون آمدن از آن را در سر می‌پرورانند و هم نمی‌توانند با دستان خالی معرکه را ترک کنند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد، برخی بازیگران مانند عربستان سعودی توان تاثیرگذاری خود در میدان را از دست داده‌اند و برخی دیگر مانند ایالات متحده با ناامید شدن از حصول دستاورد به فکر ترک خاک سوریه افتاده‌اند. در این میان تثبیت حضور ایران در سوریه در سایه پیشروی‌های موفق ارتش و تصاحب مناطق بیشتر توسط دولت سوریه برخی از بازیگران منطقه‌ای را نگران فردای سیاسی سوریه کرده است. سیر تحولات در چند روز اخیر در این کشور تحت تاثیر دو حادثه قرار گرفته است: حمله شیمیایی که جان ده‌ها شهروند غیرنظامی را گرفت و حمله نظامی به پایگاه T٤ در نزدیکی حمص که قربانیان آن مستشارهای ایرانی بودند.
با گذشت ٧٢ ساعت از حادثه اندک اندک تحلیل‌ها جنبه واقعی‌تر به خود می‌گیرند و البته هنوز تحلیلگران در این رابطه به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ عده‌ای که اعتقاد دارند اسراییل عمدا نیروهای ایرانی را هدف قرار داده و عده‌ای که می‌گویند اسراییل در چندسال اخیر همواره از دست زدن به چنین ریسکی سرباز زده و این‌بار نیز از قبل درباره ملیت نیروهای مستقر در این پایگاه اطلاعی نداشته است. با این وجود عمده گمانه‌زنی‌ها تحلیل نخست را تقویت می‌کند.
حتی در میان رسانه‌های اسراییلی نیز وزنه تحلیل‌هایی که می‌گویند اسراییل با این حمله به دنبال ارسال پیام به دونالد ترامپ، رییس‌جمهور ایالات متحده و مقام‌های ایران و روسیه بوده سنگین‌تر است. آنچه که مشخص است این است که اسراییل از دوره مدارا با حضور ایران در بیخ گوش خود عبور کرده و برای مهار این نفوذ و حضور دست به کار شده و البته این‌بار تبعات این ریسک را نیز به جان خریده است. از سوی دیگر همزمانی حمله شیمیایی اخیر و حمله به پایگاه T٤ که مستشارهای ایرانی در آن حضور داشتند گمانه زنی‌ها درباره توسل دونالد ترامپ به گزینه نظامی وسیع‌تر در سوریه را افزایش داده و این دقیقا همان چیزی است که اسراییل به دنبال آن بود. پس از آنکه ترامپ قریب به ١٠ روز پیش اعلام کرد خواهان بازگرداندن نیروهای امریکایی به سوریه است برخی از رسانه‌های اسراییلی از تماس تلفنی تند بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم اسراییل با دونالد ترامپ و انتقاد شدید از رویکرد جدید وی در سوریه خبردادند.
پایان جنگ نیابتی ایران – اسراییل
رسانه اسراییلی جورزالیم پست در این باره نوشت: دیگر از جنگ نیابتی یا در سایه خبری نیست، تنش میان اسراییل و ایران افزایش یافته است. در چند روز آتی تنش در شمال اسراییل افزایش خواهد یافت و این احتمال وجود دارد که سوریه دست به اقدام تلافی‌جویانه بزند و البته احتمال حمله امریکا به سوریه نیز کم نیست. هرچند که اسراییل تا این لحظه به صراحت مسوولیت این حمله را برعهده نگرفته اما نحوه مواجهه روسیه و امریکا با این حادثه دست اسراییل برای تکذیب را بسته است.
درحال حاضر رقابتی میان روسای جمهور روسیه و امریکا برای تظاهر به تلاش برای تامین امنیت ملی بیشتر وجود دارد اما همزمان برخی از تحلیلگران اعتقاد دارند که وجوه مشترکی بر نگاه مسکو و واشنگتن درباره تامین امنیت اسراییل سایه انداخته است. تسلط روسیه بر خاورمیانه در دوره باراک اوباما، رییس‌جمهور پیشین امریکا که تا دوره ترامپ نیز امتداد یافته است و همچنین فعالیت بسیار زیاد مسکو در پرونده سوریه امنیت ملی اسراییل را تا حد بسیار زیادی تحت‌الشعاع قرار داده است. اسراییل باید در میان اتحاد با ایالات متحده و مکانیسم همکاری مشترک با روسیه یک توازن و تعادل ایجاد کند تا هر دو ابرقدرت را در کنار خود حفظ کند. البته به نظر می‌رسد که در جریان حمله اخیر به T٤ امریکایی‌ها ترجیح دادند با حفظ فاصله مسوولیت اعلام اینکه اسراییل پشت این حمله قرار داشته را به روس‌ها واگذار کنند. اگر اسراییل قطعا پشت این حمله قرار داشته باشد این احتمال وجود دارد که روسیه از این اقدام تل‌آویو در سوریه خشمگین باشد. می‌توان گفت که حمله به پایگاهی در نزدیکی حمص که ایرانی‌ها در آن حضور داشته‌اند می‌تواند همزمان چندهدف را پوشش دهد. به راحتی نمی‌توان گفت که آیا اسراییل این حمله را ازقبل از حمله شیمیایی دوما برنامه‌ریزی کرده بوده یا به نوعی همزمان به وجود آمده و البته حمله شیمیایی نیز عزم اسراییلی‌ها برای پیشبرد برنامه حمله به پایگاه T٤ را تقویت کرده است.
هرچند که در چندروز اخیر اخبار و تحلیل‌های بسیار زیادی درباره احتمال رویارویی روسیه و ایالات متحده به گوش رسیده است اما به نظر می‌رسد که اصل داستان در خاک سوریه در حال حاضر رویارویی مستقیم اسراییل و ایران باشد. پیش از این گفته می‌شد که جنگ‌های نیابتی یا به اصطلاح در سایه میان ایران و اسراییل در جریان است اما امروز می‌توان گفت که آن واسطه‌ها از میان برداشته شده‌اند و دو طرف رویارویی‌های مستقیم و محدود نظامی را تجربه می‌کنند. امروز دیگر نمی‌توان به راحتی از خیر این حقیقت گذشت که ایران و اسراییل در دو ماه گذشته دو بار در سوریه با هم درگیر شده‌اند و البته در نتیجه این درگیری نیروهای ایرانی جان خود را از دست داده‌اند. به نظر می‌رسد که در سایه ادامه حضور ایران در سوریه، اسراییل تصمیم گرفته برای دفاع از آنچه حق خود میداند دست از امیدواری به سایرین برداشته و مستقیما اقدام کند. پس از آنکه دو ماه پیش به ادعای اسراییل پهباد ایرانی نفوذ کرده به حریم هوایی سرزمین‌های اشغالی مورد هدف قرار گرفت و به تبع آن سوری‌ها جنگنده اسراییلی را منهدم کردند، چند اتفاق متناوب رخ داد که البته از چشم رسانه‌ها دورماند.
نخستین مساله پوشش وسیع و جهت‌دار حضور ایران در سوریه بود که البته دست اسراییلی‌ها نیز در این پرونده در کار بود. زمانی که اسراییلی‌ها متوجه شدند با وجود پیام‌های خصوصی و علنی تل‌آویو به تهران مبنی بر اینکه فعالیت‌های خود در سوریه را محدود کند، ایران خیال کوتاه آمدن ندارد، حمله‌های اسراییل به پایگاه‌های در اختیار ایران آغاز شد. با این وجود رسانه‌ها تا چند روز درباره این رویارویی مستقیم نوشتند اما پس از آن سکوت حاکم شد. در چند روز آتی اسراییلی‌ها باید مراقب حمله تلافی‌جویانه سوریه باشند و البته احتمال حمله نظامی امریکا به سوریه به دلیل حملات شیمیایی اخیر نیز وجود دارد. همزمان احتمالا تا کمتر از یک ماه دیگر، امریکا از توافق هسته‌ای با ایران خارج می‌شود لذا می‌توان گفت که احتمالا ایران تا ١٢ ماه مه از هرگونه تلاقی مستقیم با اسراییل به نشانه تلافی حمله به مستشارهایش در سوریه حذر می‌کند.
هشدار همزمان بی‌بی به کاخ سفید و کرملین
آنچه که در جریان حمله اسراییل به T٤ بیشتر مدنظر رسانه‌ها قرار گرفت واکنش تند و تیز روس‌ها بود. دیلی بیست در این باره می‌نویسد: درحالی که روسیه معمولا با سکوت و طمانینه از کنار حمله‌های گاه و بیگاه اسراییل به خاک سوریه می‌گذرد اما این‌بار سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه این حمله را حادثه‌ای خطرناک خواند. به نظر می‌رسد که این‌بار اسراییل تصمیم گرفته بود به وزارت دفاع روسیه درباره این حمله از قبل خبرندهد و این حرکت را می‌توان نشانه افزایش حساسیت اسراییل نسبت به حضور ایران در سوریه دانست. پایگاه T٤ در حالی مورد حمله اسراییل قرار گرفت که روس‌ها نیز هر ازچندگاهی از این پایگاه استفاده می‌کنند و این حمله اسراییلی‌ها می‌توانست منجر به تشدید تنش جدی در سوریه شود. پس از حمله و حادثه دو ماه پیش میان ایران و اسراییل در سوریه، ولادیمیر پوتین رییس‌جمهور روسیه در تماس تلفنی با بنیامین نتانیاهو از وی قول گرفت که جنگنده‌های اسراییلی اقدام به تنش‌آفرینی بیشتر با نیروهای ایرانی در سوریه نخواهند کرد. حقیقت میدانی نیز حاکی از این است که اگر اسراییل به رویه فعلی خود ادامه دهد تنش‌های نظامی جدی میان ایران و اسراییل رخ خواهد داد که در تاریخ ٧ ساله جنگ در سوریه بی‌سابقه است و می‌تواند بحران سوریه را به وضعیت غیرقابل کنترل نزدیک کند. درحالی که فرماندهان امریکایی درباره تبعات منفی خروج امریکا از سوریه بر روند مبارزه با داعش سخن می‌گویند اما اسراییلی‌ها نگران این هستند که وداع سربازان امریکایی با سوریه منجر به افزایش قدرت گرفتن ایران در این کشور شود. برخی از تحلیلگران به اسراییل و امریکا هشدار می‌دهند که دیگر نمی‌توان درباره خروج ایران از سوریه سخن گفت اما محدود کردن توان ایران در این کشور چیزی است که باید انجام پذیرد چرا که در غیراین‌صورت ایران و اسراییل به زودی با هم در سوریه رویارویی مستقیم و غیرقابل کنترلی را تجربه خواهند کرد. برخی از داده‌های اطلاعاتی حاکی از این است که سپاه پاسداران انقلاب ایران در سوریه ١٩ پایگاه نظامی مشترک را در اختیار دارد و تعداد جایگاه‌های نظامی ثابتی که در اختیار نیروهای ایرانی است به ٤٠ مورد رسیده است. برخی از منابع می‌گویند که تعداد نیروهای مورد حمایت ایران در سوریه ١٢٠ هزارنفر هستند که ٢٥ هزار نفر از آنها سوری نیستند. اسراییلی‌ها اعتقاد دارند که این میزان حضور نظامی ایران در سوریه صرفا برای کوتاه‌مدت نخواهد بود و ایران برای حضور طولانی در سوریه با هدف نابودی اسراییل برنامه‌ریزی کرده است. به نظر می‌رسد که می‌توان حمله اسراییل به پایگاه T٤ را پیامی برای امریکا دانست که به هشدارهای تل‌آویو مبنی بر خطرات حضور ایران در سوریه بی‌توجه است. هرچند که ترامپ حمایت‌های لفظی بسیاری از اسراییل انجام داده اما در میدان عمل سفرهای متعدد مقام‌های اسراییلی به امریکا برای راضی کردن امریکا به تقویت حضور در سوریه راه به جایی نبرده است. همزمان این حمله را می‌توان پیام اسراییل به روسیه نیز دانست و بنیامین نتانیاهو میداند که کرملین از نفوذ لازم بر ایران برای محدود کردن فعالیت‌های نظامی این کشور در سوریه برخوردار است.
