طبیعت ایران زیر زباله‌های گردشگران
امسال نیز ایرانیان، تعطیلات نوروز خود را با کوله‌باری از بی‌فرهنگی به پایان رساندند و طبیعت و محیط‌زیست کشور را که در این سال‌ها خود حال و روز خوبی ندارد با چالش بزرگ و لاینحلی به نام زباله مواجه کردند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از قانون، مناظر طبیعی،جنگل‌های حاشیه رودخانه‌ها و رودها مملو از آشغال‌های خوراکی‌هایی شده که انسان‌ها آن را مصرف کرده‌اند و طبیعت زیبای کشورمان باید تاوان سنگین بی‌‌انضباطی و بی‌فرهنگی شهروندانش را بپردازد.
هرچند که این مشکل فقط مربوط به نوروز و تعطیلات عید نبوده و بسیاری افراد هر زمان برای استراحت و تمدد اعصاب به دامان طبیعت پناه می‌برند، کوهی از زباله از خود به جای می‌گذارند و این موضوع به بخشی از فرهنگ ایرانیان تبدیل شده است. به گونه‌ای که پس از بازگشت افراد به خانه و کاشانه خود هم در طول مسیر و هم در منطقه‌ای که اتراق کرده‌بودند مملو از پاکت‌های چیپس و پفک، بطری آب معدنی، دستمال کاغذی و... می‌شود و منظره‌ای کریه و زشت به یادگار می‌گذارندکه هر بیننده‌ای را به تفکر وا می‌دارد که چرا باید با محیط زیست کشورمان که این سال‌ها با معضلات جدی روبه‌رو است، چنین رفتاری شود.
البته این پایان ماجرا نبوده و در بسیاری مناطق روشن کردن آتش برای پخت غذا تبدیل به بلایی خانمان‌سوز برای طبیعت شده است؛ به گونه‌ای که در مواردی خاموش نکردن آتش به درستی، باعث آتش سوزی در آن منطقه شده و بخش عظیمی از جنگل و درختان را در کام آتش می‌کشاند. اما آنچه برخی افراد شاید به آن اشراف نداشته باشند، اینکه ساختن هر ذره از خاک به سال‌ها زمان نیاز دارد و نابودی هر متر از آن می‌تواند عوارض جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد.
موضوع انشا، چگونه در تعطیلات نوروز طبیعت را نابود کردیم؟
سال‌ها قبل زمانی که در مدرسه درس می‌خواندیم پس از پایان تعطیلات در زنگ انشا، معلم از ما می‌خواست تا بنویسیم که تعطیلات خود را چگونه گذراندیم و ما هم فقط از دید وبازدیدها و مسافرت‌هایی که رفته بودیم، می‌نوشتیم و می‌گفتیم که در این سفر از مکان‌های دیدنی و مناظر طبیعی شهرها دیدن کردیم و بسیار نیز لذت بردیم اما شاید آن روزها هرگز از بی‌مهری‌هایی که به طبیعت روا داشتیم و معضلاتی که برای محیط زیست با دست خودمان فراهم کردیم، چیزی ننوشتیم. شاید اگر به جای تدریس موضوعات کلیشه‌ای و برخی دروسی که هرگز در زندگی به کارمان نیامد ، معلم با جان و دل نحوه نگهداری از محیط‌زیست را به تک تک ما می‌آموخت، امروز شاهد این حجم از بی‌مهری ها به محیط زیست نبودیم.بی مهری‌هایی که در این سال‌ها به قیمت نابودی محیط زیست کشور تمام شده‌است؛ از زمین‌خواری، دریا خواری، ساخت و‌ساز بی‌رویه در حریم کوه‌ها، رودخانه‌ها و... گرفته تا ریختن زباله در طبیعت، همگی از جمله معضلاتی هستند که محیط‌زیست کشور با آن دست و پنجه نرم می کند.
یکی از مناظر بسیار زیبا و دیدنی در شهر لاهیجان که افراد بسیاری نیز تمایل داشتند تا از نزدیک این منطقه را ببینند، جنگلی زیبا در ارتفاعات این شهر است که به آن شیطان کوه گفته می‌شود. جنگلی پر از درختان تنومند که از پایین این کوه آغاز شده و و تا بالای آن کوه نیز ادامه دارد و مناظر بسیار دیدنی و شگفت آوری را خلق کرده است. اما با نگاهی کوتاه از پایین کوه به جای دیدن مناظر طبیعی بیشتر زباله‌ها و آشغال‌های برجای مانده از مسافران در این مناطق خودنمایی کرده و کام مسافران جدید را تلخ می‌کند. هرچند خود این مسافران نیز با دیدن این تصاویر زشت دوباره زباله‌های مصرفی خود را در این مناطق رها می‌کنند و با این کار خود نه تنها اعمال این افراد را نفی نمی‌کنند بلکه مهر تاییدی بر رفتار زشت آن‌ها می‌زننداما چرا با توجه به اینکه در این سال‌ها مشکلات و مضلات محیط زیست بر همگان و عموم جامعه محرز شده دوباره افراد مبادرت به تباهی آن می‌کنند؟ مگر این محیط زیست را که پدران و اجداد ما آن را به دست ما سپرده‌اند نباید به فرزندان خود و نسل دیگر واگذار کنیم که با این سرعت سعی در تخریب آن داریم؟در این زمینه نهادهای مسئول به ویژه سازمان حفاظت از محیط زیست چه اقداماتی برای کاهش چنین رفتارهایی می‌توانند انجام دهند؟ و سوال آخر اینکه در این زمینه نیز باید با استفاده از مجازات بتوان افراد را متوجه رفتارهای خلاف واقع خود کرد؟
تلاش برای کاهش تخلفات زیست محیطی
در این راستا مدیرکل پیشگیری‌های مردمی معاونت اجتماعی قوه قضاییه کار‌های انجام شده در زمینه پیشگیری از وقوع جرم و آسیب‌های اجتماعی قوه قضاییه را خوب ارزیابی کرده و گفته است: رویکرد دستگاه قضایی به اقدامات پیشگیرانه متمایل شده است.
سید علی اصغر رفاهی در رابطه با سامانه سجام گفت: سیستم جامع اطلاعات مردمی (سجام) طراحی شده تا بتوان از ظرفیت‌های مردمی که همان دیده‌بان‌های پیشگیری هستند، استفاده کرد.
وی کار‌های انجام شده در زمینه پیشگیری از وقوع جرم و آسیب‌های اجتماعی قوه قضاییه را خوب ارزیابی کرد اما آن‌ها را ناکافی دانست و گفت: رسیدگی به پرونده‌های قضایی، یک پنجم وظایف ما را شامل می‌شود و چهار وظیفه دیگر در قانون برای قوه قضاییه در نظر گرفته شده است که یکی از مهم‌ترین آن‌ها پیشگیری از وقوع جرم است.
این مقام قضایی افزود: رویکرد امروز قوه‌قضاییه به اقدامات پیشگیرانه متمایل شده است.رفاهی وظیفه دیده‌بانان پیشگیری را در قبال جامعه مهم خواند و از آنان خواست تمام تلاش خود را برای جامعه‌ای امن و سالم به‌کار گیرند.وی در ادامه بهره‌مندی از ظرفیت سامانه «سجام» و دیده‌بانان پیشگیری رابرای جلوگیری از وقوع جرایم زیست محیطی و صیانت از محیط زیست و منابع طبیعی مطرح کرد. رفاهی در این رابطه بیان کرد: یکی از برنامه‌هایی که خوشبختانه در سال ۹۶ برای اداره کل پیشگیری‌های مردمی در نظر گرفته شده و اصرار بر اجرای آن وجود دارد، برنامه دیده‌بانان پیشگیری یا همان سامانه سجام (سیستم جامع اطلاعات مردمی) است.
اجرای برنامه‌ای با نام دیده‌بانان پیشگیری
این مقام قضایی ادامه داد: با تشکیل معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم نیز این هسته‌ها همچنان به صورت پراکنده فعال بودند اما از حدود دو سال قبل با تاکید مستمر معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه بر اجرای سریع و دقیق این برنامه با نام دیده‌بانان پیشگیری، فعالیت‌های این هسته‌ها به‌صورت جدی‌تر احیا شد و در حال حاضر مبنای معاونت بر این است که هم کسانی که درگذشته در این مجموعه فعالیت می‌کردند و هم افرادی که در حاضر قصد همکاری و فعالیت دارند، در این سامانه عضو شوند و مشخصات خود را ثبت کنند تا مشکلات و معضلات مورد نظر را از طریق سامانه به این معاونت ارسال و سپس به سازمان مربوطه ارجاع شود.رفاهی با اشاره به وجود دغدغه‌ها برای کاهش آسیب و جرایم در همه زمینه‌ها از جمله درباره محیط زیست، اظهار کرد: با راه‌اندازی سجام و فعالیت دیده‌بانان پیشگیری، این امکان وجود دارد که اگر عده‌ای در میان گشت‌وگذار و تفریح خود در جنگل‌ها، سواحل یا هر عرصه طبیعی دیگری یک مشکل یا تخلف محیط‌زیستی را مشاهده کردند، گزارش آن را ارسال کنند تا مورد بررسی و حل و فصل قرار گیرد. وی گفت: در استان‌ها تاکنون نزدیک به ۲۵ هزار نفر در سامانه سجام ثبت‌نام کرده‌اند که قرار است از این ظرفیت‌ها به نحو مناسبی استفاده شود. همچنین قرار است که از افراد با اولویت فعالیت در زمینه پیشگیری از زمین‌خواری، جرایم مرتبط با محیط زیست و ... ثبت‌نام شود تا با گزارش مواردی که نیاز به بررسی و پیشگیری دارد، از ابتدا جلو آسیب و تخلف را بگیریم و اجازه ندهیم که پرونده‌ای در دستگاه قضایی تشکیل شود.رفاهی تصریح کرد: به‌عنوان مثال، اگر یک دیده‌بان پیشگیری مشاهده کرد که فردی در حریم رودخانه شروع به ساخت و ساز کرده است، می‌تواند موضوع را در سامانه گزارش کند تا از همان ابتدا بتوان جلوی تخلف را گرفت و از گسترش ابعاد آن جلوگیری کرد.
وی با بیان اینکه اگر مردم پای کار نیایند و سیاست مشارکتی کامل نشود نمی‌توان کاری از پیش برد، بر لزوم عملیاتی کردن برنامه‌های مرتبط با سامانه سجام تاکید کرد و افزود: یکی از پیشنهادهای من این است که جلسه‌ای با حضور رییس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور، رییس سازمان حفاظت محیط زیست، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه برگزار شود که با بحث و تبادل نظر، به پیشگیری از جرایم مرتبط با محیط زیست با استفاده از ظرفیت سجام دست یابیم.
