شهرهای جنوبی استعداد صنعتی دارند
عمده شهرهای بزرگ و مهم جهان در کنار دریاها واقع شده‌اند و به‌واسطه این امتیاز توانسته‌اند وضعیت مطلوبی به دست بیاورند.
در ایران اما شاهدیم که صنایع بزرگ و مادر در دل شهرهای مرکزی واقع شده‌اند و استان‌های جنوبی از این موضوع تا حدود زیادی بی‌‌‌بهره‌اند. این در شرایطی است که مسئولان به صراحت اذعان دارند جنوب کشور مکان مناسبی برای زندگی، کار و تولید ثروت است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از آرمان، حمید حسینی، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی می‌گوید: «سیاست‌های جدید این است که ما بیشتر در مناطقی چون عسلویه، چابهار، مکران، قشم و حتی در خوزستان و... که اصطلاحا استعداد صنعتی دارند و در آنها دسترسی به آب و حمل‌و‌نقل سریع‌تر و آسان‌تر صورت می‌گیرد، مستقر شویم.»
صنایع کشور ما عمدتا در شهرهای مرکزی دایر شده‌اند و در این میان برخی معتقدند بهتر این است که این صنایع را به شهرهای ساحلی و بندری جنوب کشور منتقل کنیم. نظر شما در این‌باره چیست؟
قاعدتا صنایع و فعالیت‌های اقتصادی ما در جایی باید متمرکز شوند که هم نزدیک بازارهای مصرف باشند و هم امکان صادرات در آنجا وجود داشته باشد و همچنین محیط طبیعی به لحاظ آب، زمین و... به گونه‌ای باشد که امکان فعالیت اقتصادی را به فعالان اقتصادی بدهد. متاسفانه به‌دلیل جنگی که از جنوب کشور آغاز شد، مجبور شدیم بسیاری از صنایع را برای دورکردن از حملات هواپیماها و موشک‌های عراقی به مراکز شهرها منتقل کنیم و بدین ترتیب کمتر واحدهای صنعتی و واحدهای بزرگ در مناطق جنوبی کشور تاسیس شدند و حتی واحدهای فولادسازی نیز در دل مناطق مرکزی ساخته شدند. ایران دارای اقلیم خشک است و با مشکل کم‌آبی روبه‌روست و در این بین شبکه حمل‌و‌نقل ما نیز گران است. این مسائل باعث می شود صنایع ما قدرت رقابت‌پذیری خودشان را از دست بدهند و نتوانند از مزیت‌های سرزمینی کشور به‌درستی استفاده کنند. بسیاری از واحدهای صنعتی ما در اراک، اصفهان، قزوین و اطراف تهران مستقر هستند که قاعدتا ممکن است به بازارهای داخلی نزدیک باشند، اما از بازارهای صادراتی فاصله زیادی دارند. لذا سیاست‌های جدید این است که ما بیشتر در مناطقی چون عسلویه، چابهار، مکران، قشم و حتی در خوزستان و... که اصطلاحا استعداد صنعتی دارند و در آنها دسترسی به آب و حمل‌و‌نقل سریع‌تر و آسان‌تر صورت می‌گیرد، مستقر شویم. آنچه گفته شده، حرف درستی است که باید انجام شود.
اخیرا وزیر راه و شهرسازی گفته جنوب کشور مکان مناسبی برای زندگی، کار و تولید ثروت است. چه ظرفیت‌هایی در این منطقه از کشور وجود دارد که باید روی آنها کار بیشتری صورت گیرد؟
در جنوب کشور به‌دلیل دسترسی به آب، امکان توسعه صنایع فولاد و پتروشیمی وجود دارد؛ بخشی از پتروشیمی که در ماهشهر و عسلویه گسترش پیدا کرده است، می‌تواند در بقیه جاها نیز اتفاق بیفتد. همچین در زمینه‌هایی چون شیلات و کشاورزی فرصت‌های خوبی در جنوب کشور وجود دارد که می‌‌توان بیشتر از ظرفیت فعلی در آنجا فعالیت کرد. جنوب کشور در بحث گردشگری هم به‌واسطه نزدیکی به کشورهای همسایه ظرفیت بسیار خوبی دارد و تنوع آب‌و‌هوایی می‌تواند خیلی موثر واقع شود. بسیاری از معادن نیز در خطه جنوبی کشور ما برای مثال در کرمان و سیستان‌و‌بلوچستان واقع شده‌اند که امکان تاسیس صنایع معدنی را فراهم کرده است. به‌نظر می رسد در این سال‌ها تا حدودی کم‌کاری شده است و لازم است که ما یک نگاه ویژه به آینده توسعه صنعتی و اقتصادی مناطق جنوبی کشور داشته باشیم، چون در مناطق شمالی با اینکه دسترسی به آب وجود دارد، نمی‌توان چندان به محیط زیست دست زد و کارهای صنعتی انجام داد، پس بهتر است این کار را به مناطق جنوبی کشور که این امکان وجود دارد، منتقل کنیم.
استان‌های جنوبی جزو استان‌های محروم کشور ما هستند و وضعیت مناسبی به لحاظ اشتغال ندارند. سیاست‌های به‌کارگرفته‌شده در این استان‌ها را چطور ارزیابی می‌کنید؟
البته برخی از صنایع بعد از دوران جنگ به مناطق جنوبی انتقال داده شده و نمی‌توان گفت که کاری انجام نشده است؛ برای مثال بعضی از صنایع فولادی ما به کرمان و خوزستان منتقل شده است. عمده صنایع نفت، گاز و پتروشیمی نیز در مناطق جنوبی دایر شده‌اند، به‌نظر می رسد نگاه دولت، نگاه درستی است، اما کمبود منابع، نیروی انسانی و کمبود بخش خصوصی فعال از جمله مشکلاتی است که به چشم می‌خورد. در جایی مثل خوزستان که همیشه نفت و گاز بوده و همه نیروهای نخبه آن هم درگیر بوده‌اند، کمتر بخش خصوصی قدرتمند دیده می‌شود که پای کار بایستد و بتواند از ظرفیت‌های این استان استفاده کند، یا سیستان‌و‌بلوچستان به‌واسطه وجود ناامنی و فقر با نبود نیروی انسانی و بخش خصوصی قدرتمند مواجه است. همین مساله در نهایت نقش زیادی را در توسعه‌نیافتگی این استان‌ها بازی کرده است.
عمده شهرهای مهم جهان در کنار دریاها و بندرها واقع شده‌اند. آنها چطور توانسته‌اند از این فرصت استفاده کنند؟
در طول تاریخ عمده علت شکل‌گیری شهرها و روستاها وجود آب بوده است و همین عامل بوده که باعث می‌شده مردم گرد هم جمع شوند و آبادی را ایجاد کنند. بنابراین همان‌طور که اشاره کردم جنگ عاملی بوده که ما را مجبور کرده که صنایعمان را در جاهایی غیر از جنوب مستقر کنیم. کشورهایی که آمایش سرزمینی انجام دادند و تهدیدات خارجی هم متوجه آنها نبود و خواستند از فرصت و وضعیتشان استفاده کنند، این کار را انجام دادند و نتیجه هم گرفتند. نمی خواهم بگویم ما در این زمینه عقب هستیم، اما قطعا کم‌کاری کردیم.
