دلار به زیر ۴۰۰۰تومان نمی‌رسد

روز گذشته هم روند کاهشی قیمت دلار ادامه پیدا کرد و در جریان معاملات بازار آزاد تهران، قیمت هر دلار آمریکا با کاهش جزئی به ۴۴۷۶ تومان رسید. فکر می‌کنید این روند کاهشی تا کجا ادامه پیدا کند؟

نمی‌توان پیش‌بینی کرد، اما فکر می‌کنم چون الان در اسفندماه قرار داریم و نزدیک پایان سال هستیم، مسافرت‌ها افزایش پیدا می‌کند و به‌دنبال آن تقاضا مجدد بالا خواهد رفت، بنابراین فکر می‌کنم این کاهش قیمت در این حول و حوش با یک نوسان جزئی متوقف شود و بعد دوباره افزایش قیمت ارز را شاهد خواهیم بود.

شاهد کاهش قیمت دلار به زیر 4000 تومان خواهیم بود؟

تصور نمی‌کنم، اگر به زیر 4000تومان هم برسد، مشابه وضعیت 5000تومان را پیدا می‌کند و چندان دوام نمی‌آورد، یعنی به‌دلیل تقاضای بالقوه‌ای که وجود دارد، قیمت با یک نوسان جزئی متوقف می‌شود، چون مجلس هم مبنای محاسباتی بودجه سال 97 را 4100تومان تعیین کرده است‌، دولت 4000تومان را اعلام کرد، اما مجلسی‌ها بالای 4000تومان را تصویب کردند. بنابراین اگر تصمیم مجلس را هم مبنا قرار دهیم، نرخ بالای 4000تومان خواهد بود.

در دوره‌ای که نوسانات قیمتی ارز به‌شدت بالا بود و شاهد بودیم که دلار نزدیک 5000تومان هم رسید، دولت فروش اوراق مشارکت ریالی، فروش اوراق ارزی و همچنین پیش‌فروش سکه را به‌عنوان سه راهکار برای کنترل بازار ارز در نظر گرفت. نظر شما در مورد این سه راهکار اتخاذشده چیست؟

این سه راهکار حالت مسکنی دارد. درمورد گواهی سپرده ریالی با نرخ سود 20‌درصد که باید بگویم این راهکار مسکنی است، چون درنهایت بار بانک‌ها را افزایش خواهد داد، چون 20درصد، مابه‌التفاوتی بین 80 تا 100‌هزار‌میلیارد تومان برآورد می‌شود که اضافه پرداخت سود برای کسانی که سپرده 20‌درصدی دارند، است. در این مورد هم ظاهرا استقبالی شده و جلو نوسانات ارزی هم به‌دلیل اینکه منابع دوباره به این سمت و سو برمی‌گردد، گرفته شد، ولی بار بانک‌ها را سخت‌تر خواهد کرد، یعنی در ترازنامه با فشار بیشتری روبه‌رو می‌شوند و درنهایت مجبور می‌شوند نرخ سود تسهیلات را به اشکال گوناگون دوباره افزایش بدهند، همان‌طور که همین الان هم به معنای واقعی سود 18‌درصد را خیلی از بانک‌ها رعایت نمی‌کنند و بنابراین این راهکار موقت و آنی بود. در مورد سکه هم همین موضوع صدق می‌کند و می‌توان در کنار این راهکار قرار داد. همچنین اینکه به شبکه بانکی کشور اجازه داده شد نسبت به صدور گواهی سپرده ریالی ارزبنیان با سررسیدهای یک و دو‌ساله اقدام کند و بر این اساس نرخ ریال مورد محاسبه در زمان افتتاح گواهی سپرده متوسط یک ماه قبل سامانه نظارت ارز خواهد بود و نرخ سود برای سررسیدها چهار و 5/4‌درصد محاسبه می‌شود،‌ متاسفانه این هم راهکار اصلا مناسبی نبود، برای اینکه کسی که ارز می‌گذارد،‌ انتظار دارد ارز هم دریافت کند، به‌ویژه با توجه به اتفاقاتی که در سال 92-91 شاهد بودیم و شبکه بانکی به مردم جای ارز، ریال به مراتب پایین‌تر از نرخ بازار داد، دیدیم که درنهایت اطمینان از شبکه بانکی سلب شد. بنابراین این راهکار اصلا در چنین آلترناتیوی مناسب نیست.

جز این سه راهکار، شاهد بودیم که با دلالان ارزی هم برخوردهایی صورت گرفت. این مورد را قبلا هم شاهد بودیم. ریشه این موضوع به چه چیزی برمی‌گردد؟

در مقاطعی که نوسانات خیلی شدید می‌شود،‌ به هر حال بانک مرکزی به‌نوعی مداخله می‌کند؛ مداخله بانک مرکزی معمولا از طریق همین عوامل انسانی است و بعد آنها را در بین سیستم صرافی‌های عمده به صرافی‌هایی که جزئی‌تر عمل می‌کنند، تکثیر می‌کند و در این میان هم ممکن است واسطه‌ها یک‌سری سوءاستفاده‌هایی کنند. قبلا هم ما چنین مواردی داشتیم؛ اینکه وقتی گرفتاری ایجاد می‌شود،‌ این دلالان دستگیر و بعد آزاد می‌شوند، چون مسبب این موضوع از ابتدا یک بحث ساختاری بوده است، مادامی که ما از نظام چندنرخی ارز به نظام تک‌نرخی نرسیم، این موارد را هم شاهد خواهیم بود. این هم منوط به این است که ما در روابط بین‌الملل بانکی‌مان به‌ویژه تعامل با بانک‌های بزرگ اروپایی در سطح بین‌الملل را قرار دهیم و تا وقتی که این تعاملات برقرار نشود، طبیعی است که ما این موارد را شاهد باشیم و عده‌ای واسطه‌گر سوءاستفاده خواهند کرد.