مسئولیت پذیری تهران در گزارش آژانس انرژی اتمی

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایرنا، مسئولیت رسیدگی و قضاوت در مورد فعالیت های هسته ای ایران و پیشبرد برجام برعهده آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار دارد و «یوکیا آمانو» مدیرکل این سازمان موظف به ارائه گزارش در این خصوص به شورای امنیت و شورای حکام در فواصل زمانی مشخص است.

آمانو به تازگی گزارشی از وضعیت هسته ای ایران منتشر کرده که پایبندی ایران به بندهای مختلف برجام در آن برجسته است. این دهمین گزارش آژانس از روز عملیاتی سازی برجام و همچنین نهمین گزارش فصلی به شورای حکام در مورد راستی آزمایی اجرای برجام به شمار می‌رود.

همزمان «رضا نجفی» سفیر و نماینده دائم کشور ما در آژانس به این موضوع پرداخت و اظهار کرد که متن گزارش همانند گزارش های گذشته است و تغییرات آن شامل درج تحولات فنی از جمله بالا رفتن میزان ذخیره آب سنگین، میزان افزایش ذخیره اورانیوم غنی شده 3 و 67 درصدی، جایگزینی برخی سانتریفیوژها و مواردی شبیه آن است.

گزارش پایبندی ایران به برجام در حالی منتشر شده که ایران و برجام همواره هدف اقدامات تخریبی ایالات متحده قرار دارند. روز پنجشنبه سوم اسفندماه بود که «مایک پنس» معاون رئیس‌ جمهوری این کشور در کنفرانس «اقدام سیاسی محافظه‌ کاران آمریکا» بار دیگر بر زیاده خواهی های گذشته تاکید کرد. وی مدعی شد که ترامپ در ماه های آتی از تایید پایبندی ایران به توافق امتناع خواهد کرد.

چنین موضوعی در یکسال گذشته بارها از طرف دولتمردان آمریکا از شخص ترامپ گرفته تا مقامات سطوح پایین تر این کشور تکرار شده است. ترامپ طی ماه های گذشته که به ناچار برای سومین بار تعلیق تحریم های هسته ای را تمدید کرد، تاکید نمود که این آخرین باری است توافق هسته ای و اقدامات ایران را مورد تایید قرار می دهد.

** نقشه های آمریکایی و نقش آفرینی آژانس

پشت پرده توطئه های آمریکا در این مدت برهمگان آشکار شده و جهان به سیاست های ضدایرانی واشنگتن پی برده است. ناتوانی ترامپ در ناکام گذاشتن برجام باعث شد تا تیم وی گزینه های دیگری را به جای پاره کردن توافق برگزینند؛ گزینه هایی که بیشتر معطوف به فشار بر جمهوری اسلامی با هدف خارج سازی تهران از برجام انتخاب شده اند.

از همین رو بود که رئیس‌ جمهوری آمریکا ابتدا از تأیید پایبندی ایران به برجام سرباز زد و با ارجاع این موضوع به کنگره تلاش کرد تا بلکه هزینه های خروج از برجام را بر دوش نمایندگان قرار دهد. البته برخی ناظران از همسویی و برنامه ریزی مشترک ترامپ و کنگره سخن به میان می آورند. آنها بر این باورند که اکثریت جمهوریخواه کنگره با خرید زمان، فرصت را برای چاره جویی کاخ سفید و یافتن بهانه برای مقصر جلوه دادن ایران فراهم کردند.

یکی از مهمترین موانع موجود بر سر راه کنگره و کاخ سفید، گزارشات مکرر آژانس در ارتباط با همکاری هسته ای ایران به این سازمان است. این گزارشات، ابتکار عمل را از آمریکایی ها سلب و هزینه های برجام شکنی را برای آنان افزایش داده است. بی دلیل نبود که مقامات این کشور تمام تلاش خود را برای تاثیرگذاری و نفوذ بر مسئولان به ویژه مدیر کل آژانس به کار گرفته اند.

آمریکایی ها به خوبی از نقش و اثرگذاری آژانس در تداوم برجام آگاه اند و خارج سازی این سازمان راستی آزما را از اصل «بی طرفی»، ماموریت ویژه خود می دانند. در همین ارتباط چندی پیش «نیکی هیلی» نماینده این کشور در سازمان ملل به منظور گفت وگو با آمانو درباره تحرکات منطقه ای و آزمایش های موشکی ایران به وین سفر کرد؛ تلاش هایی که پیش از انتشار هشتمین گزارش مثبت آژانس درباره ایران صورت گرفت اما محتوای گزارش بعدی آمانو نشان داد که مسیر آژانس و آمریکا در قبال برجام از یکدیگر جدا است و پروژه ایالات متحده در این زمینه با شکست مواجه شده است.

آژانس بین المللی انرژی اتمی از آغاز مذاکرات هسته ای در مهرماه 1392 تاکنون نقش شایان توجهی در به ثمر رسیدن گفت وگوها ایفا کرده و اکنون نیز در جایگاه داوری بی طرف نقش مهمی در اجرا و پیاده سازی توافق دارد. رعایت اصل بی طرفی در این مدت در مرکز توجه کارشناسان و مسئولان این سازمان قرار داشته است.

در همین ارتباط پس از انتشار گزارش اخیر آمانو، نماینده ایران در آژانس تاکید کرد: همچنان انتظار ایران و همه کشورهای عضو آژانس این است که دبیرخانه آژانس به کار حرفه ای و بی طرفانه خود بر اساس استانداردهای پادمانی به راستی آزمایی اجرای برجام ادامه داده و همان طور که تاکنون نظارت بر اجرای پروتکل الحاقی در ایران را همانند بقیه صد و بیست کشوری که آن را اجرا می کنند دنبال کرده، به کار خود ادامه دهد.

از طرف دیگر، گزارشات آژانس به عنوان مبنای موضع گیری های مقامات مختلف کشورهای جهان از اهمیت فزاینده ای برخوردار است و اعضای شورای امنیت و گروه 1+5 در تصمیمات خود بیش از هر موضوعی به گزارشات آمانو استناد و تکیه می کنند. همکاری با آژانس برای ایران هم از درجه اهمیت بالایی برخوردار است؛ اهمیتی که در سخنان حجت الاسلام «حسن روحانی» رئیس جمهوری کشورمان در دیدار با آمانو برجسته بود و وی با تاکید بر ضرورت حفظ استقلال و بی طرفی آژانس بین المللی انرژی اتمی، آژانس را تنها مرجع تاییدکننده پایبندی ایران به برجام دانست.