توافقی برای تعادل بازار نفت

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، تحولات قیمت نفت بعد از اجلاس 173 سازمان اوپک بیم‌ها و امیدهایی را در دل فعالان این بازار ایجاد کرده است. قیمت نفت خام بعد از این اجلاس که در آذرماه سال‌جاری برگزار شد، به بالاترین سطح خود از اواخر سال 2014 تاکنون رسیده است؛ یعنی حدود 68 دلار برای هر بشکه که البته رکورد 70 دلار برای هر بشکه نیز در روزهای اخیر به ثبت رسید.سال 2014 همان سالی است که قیمت نفت خام روند نزولی در پیش گرفت و به خاطر وجود مازاد عرضه در بازار جهانی از 110 دلار برای هر بشکه به کمتر از 60 دلار برای هر بشکه رسید. اتفاق ناگواری که بسیاری از کشورهای نفت خیز را با مشکل کمبود منابع مالی مواجه کرد.از این‌رو رشد قیمت نفت خام در ماه‌های اخیر و رسیدن این شاخص به بالاترین سطح 4 سال گذشته خود، اتفاق مثبتی است. اما نگرانی‌هایی نیز در این زمینه وجود دارد. اینکه مبادا در سایه نفت بشکه‌ای 68 دلار دوباره دکل‌های حفاری نفت غیرمتعارف امریکا فعال شوند و تولید این نفت خام موجب افزایش مازاد عرضه و در نهایت کاهش مجدد قیمت‌ها شود. آن هم در شرایطی که تولیدکنندگان نفت خام متعارف از جمله اعضای سازمان اوپک و کشورهایی نظیر روسیه به‌عنوان غیرعضو در اوپک دست به توافق کاهش تولید زده‌اند و این توافق تا پایان سال 2018 ادامه دارد.

توافق کاهش تولید اوپک از ابتدای سال ۲۰۱۷ آغاز شده و کمک کرده مازاد ذخایر جهانی کاهش پیدا کند. بر اساس این توافق وزیران کشورهای تولید‌کننده نفت عضو و غیرعضو اوپک موافقت کردند تا تولید نفتشان را مجموعاً یک‌میلیون و 800هزار بشکه در روز کاهش دهند. از این میزان، یک میلیون و 200هزار بشکه، به‌عنوان سهم کشورهای عضو اوپک و 558هزار بشکه به‌عنوان سهم تولیدکنندگان غیرعضو اوپک تعیین شده است. اوپک امیدوار است که در پایان این دور از توافق کاهش تولید که تا پایان سال 2018 ادامه دارد، مازاد عرضه را به حداقل برساند. اما تمدید این توافق برای سال 2019 یکی از مباحث مطرح است. اوپک و غیراوپک از قیمت فعلی نفت خام رضایت دارند و به‌دنبال راهکاری هستند که بتوانند قیمت نفت خام را در همین محدوده حفظ کنند. اما در همین حال اجازه ندهند که تولید نفت شیل امریکا به‌عنوان نفت خامی غیرمتعارف و گران قیمت چندان افزایش یابد.به‌همین منظور هم این هفته کمیته مونیتورینگ متشکل از کشورهای الجزایر، کویت و ونزوئلا – اعضای اوپک – و روسیه و عمان – تولیدکنندگان غیرعضو اوپک- برگزار شد. وزیر نفت ونزوئلا اعلام کرده که این کشور ریاست دوره‌ای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) را برعهده گرفته است. طبق اعلام کودو، هدف از این دیدار هماهنگ کردن تلاش‌ها برای تسریع روند ثبات بازار نفت جهانی است.البته در کنار اقدامات این کمیته، کشورهای عضو اوپک و غیراوپک دیدارهایی دوجانبه و چندجانبه در این زمینه برگزار می‌کنند و این موضوع تأثیر زیادی بر روند بررسی توافق دارد. برای مثال الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه، روز شنبه با خالد الفالح، همتای سعودی خود در عمان دیدار کرد و دو طرف نسبت به روند تعادل مجدد بازار نفت ابراز رضایت کردند. در این دیدار نوواک به فالح گفت: «تلاش‌ها موفق بوده؛ این موضوع را بازار مشاهده می‌کند و واکنش نشان می‌دهد. به طوری که قیمت‌ها تقریباً به سطح ۷۰ دلار در هر بشکه صعود کرده‌اند.»با این حال دیدگاهی مطرح می‌شود که اوپک و شرکایش زودتر از موعد به توافق کاهش تولید خود پایان خواهند داد. هرچند که وزیران نفتی اوپک هیچ نشانه‌ای از عقب‌ نشینی از اجرای توافق کاهش تولید نشان نمی‌دهند. وزیران نفت امارات متحده عربی و عراق هفته گذشته اظهار کردند تولیدکنندگان به اجرای این سیاست تا پایان سال ۲۰۱۸ متعهد هستند. عربستان سعودی و روسیه که دو صادرکننده بزرگ در این توافق هستند مکرراً تأکید کردند زمانی که این توافق به پایان برسد، افزایش تولید تدریجی خواهد بود. اساساً کمیته مونیتورینگ نیز بر استمرار همین توافق نظارت دارد. وزیر نفت عمان می‌گوید که «در دیدار اخیر اعضای کمیته استراتژی خروج از توافق کاهش تولید حتی مورد بحث قرار نگرفت. به گفته محمد بن حمد الرومحی هدف از توافق کاهش تولید جهانی حذف مازاد ذخایر نفت است که همچنان در سطح بالایی قرار دارد نه سطح قیمت‌ها. قیمت کنونی نفت برای سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و برای اقتصاد جهانی مطلوب است با این‌همه نگرانی‌هایی نسبت به عدم سرمایه‌‌گذاری در این صنعت وجود دارد.»تولید‌کنندگان نفت جهانی قرار است در نوامبر سال میلادی جاری درباره تمدید توافق همکاری خود درباره کاهش عرضه یا ورود به نوع جدیدی از توافق گفت‌وگو کنند. تمام اعضای سازمان اوپک و همین‌طور 12 کشور غیرعضو که در این توافق شرکت کرده‌اند، به‌دنبال حفظ تعادل بازار هستند و حاضرند به این منظور حتی نوع جدیدی از توافق را اجرایی کنند. برای مثال بیژن زنگنه وزیر نفت ایران بارها از این توافق حمایت کرده و گفته است که ایران از هر اقدامی که تعادل بازار و همچنین منافع ایران را حفظ کند حمایت می‌کند.به‌نظر می‌رسد تعادل کنونی بازار و قیمت‌های فعلی برای همه تولیدکنندگان نفت خام جذاب است. این موضوع را تمام وزیران نفت اوپک نیز می‌گویند. ایران، الجزایر، آنگولا، اکوادور، گابن، عراق، کویت، لیبی، نیجریه، قطر، عربستان، امارات و ونزوئلا اعضای اوپک هستند. تولیدکنندگان نفت غیراوپک نیز که در این توافق شرکت کرده‌اند شامل کشورهای روسیه، قزاقستان، گینه، جمهوری آذربایجان، سودان، مالزی، عمان، بولیوی، مکزیک، بحرین و برونئی هستند.