چهار ضعف بخش خصوصی ایران

به باور پدرام سلطانی، بخش خصوصی از چهار مشکل اساسی رنج می‌برد. عدم آشنایی و بی‌توجهی فعالان اقتصادی به علم روز مدیریت اولین چالش اصلی است.

وی گفت: به دلیل بی‌توجهی صاحبان صنایع و بنگاه‌های اقتصادی به علم مدیریت وقتی بنگاه‌ها از یک اندازه خاص بزرگ‌تر می‌شوند صاحبان آنها در مباحث مدیریتی این بنگاه با مشکلات جدیدی مواجه می‌شوند. به اعتقاد سلطانی، بی‌توجهی آنها به موضوع نوآوری و جهانی نبودن بخش خصوصی و از طرفی پراکندگی میان آنها سه موضوع دیگری هستند که بخش‌خصوصی کشور با آنها دست‌وپنجه نرم می‌کند. به گزارش دنیای اقتصاد، سلطانی در ادامه این سوال را مطرح کرد که آیا بخش خصوصی شرایط حضور مؤثر در عرصه جهانی را دارد یا خیر؟ وی برای پاسخ به این سؤال کشورهای کره جنوبی، مالزی، هند، ترکیه، امارات و قطر را مورد مطالعه قرار می‌دهد. وی بر این باور است که بخش خصوصی می‌تواند در سه بستر سیاسی، فرهنگی و اقتصادی به‌صورت مؤثر ایفای نقش کند. در مورد مباحث سیاسی می‌توان به عضویت ایران در سازمان‌های بین‌المللی اشاره کرد که از این منظر وضعیت ایران با شرایط دیگر کشورهای موردمطالعه چندان متفاوت نیست. تنها عامل تمایز، عدم عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی است. نایب‌رئیس اتاق ایران با بیان این نکته که ایران در مجموع 9 موافقت‌نامه تجارت ترجیحی دوجانبه و یک موافقت‌نامه تجارت آزاد با دیگر کشورها منعقد کرده است، از اجرایی نشدن آنها سخن گفت. وی تشریح کرد: حضور ایران در موافقت‌نامه‌های منطقه‌ای مانند اکو و کشورهای جنبش عدم تعهد نیز نتوانسته در صحنه‌های بین‌المللی برای ایران نفعی داشته باشد. سلطانی همچنین با انتقاد از اینکه بخش خصوصی نمی‌تواند با اتکا به ملیت خود فعالیت و تحرک بین‌المللی زیادی داشته باشد، ضعف در اعتبار گذرنامه‌های ایرانی را به‌عنوان یک عامل بازدارنده توصیف کرد.

وی معتقد است: در بستر فرهنگی نیز شاخص‌هایی مطرح است که در تعداد زیادی از آنها وضعیت خوبی نداریم. برای مثال باید به وضعیت تسلط کشورها به زبان انگلیسی اشاره کرد که هر ساله از سوی یک سازمان بین‌المللی مورد سنجش قرار می‌گیرد. در این مطالعه ایران جایگاه ضعیفی دارد. از نظر گردشگر ورودی تنها نسبت به قطر وضعیت بهتری داریم. از طرفی در سال ۹۴ تنها ۵ درصد از ایرانیان خارج از کشور به ایران سفر کرده‌اند به این معنا که از ظرفیت این بخش از ایرانیان نیز استفاده نمی‌شود. نایب‌رئیس اتاق ایران در ادامه به بسترهای اقتصادی و از همه مهم‌تر به وضعیت جذب سرمایه‌گذاری خارجی اشاره کرد. وی تصریح کرد: متاسفانه در این بخش نیز نتوانسته‌ایم انتظارات را برآورده کنیم. چرا که نه تنها بسترهای سیاسی فراهم نبوده، از نظر اقتصادی هم وضعیت مطلوبی نداریم. سلطانی همچنین در مورد شاخص جهانی‌شدن کشورها گفت: طبق اطلاعات سال ۲۰۱۷ ایران با وجود هزینه زیادی که انجام داده، نتوانسته موفق عمل کند. برای مثال در حال حاضر تعداد نمایندگی‌های ایران در سایر کشورها در حد خوبی است اما از آنها بهره لازم را در بخش‌های مختلف سیاسی و اقتصادی نمی‌برد. بنابراین نتوانسته در شاخص جهانی شدن هم جایگاه خوبی به خود اختصاص دهد. وی اظهار کرد: بخش خصوصی نتوانسته همپای همتایان خود در جهان حضور فعال داشته باشد. بسترهای سیاسی، فرهنگی و اقتصادی با کیفیتی در اختیار فعالان اقتصادی نیست و اگر در مطالعه صورت گرفته جامعه نمونه را کشورهای دیگری قرار می‌دادیم، باز هم شرایط مقایسه‌ای حاکی از همین نتایج بود. آنچه مسلم است، بستر سیاسی، اهرمی برای توسعه بسترهای فرهنگی و اقتصادی نبوده و پیمان‌های منطقه‌ای زیرساختی برای حضور بخش خصوصی در سطح بین‌المللی ایجاد نکرده است. نایب‌رئیس اتاق ایران ادامه داد: کشور برای نجات اقتصاد، راهی جز تحرکات جهانی و توسعه مناسبات بین‌المللی خود ندارد. در این موقعیت، بخش‌خصوصی برای توسعه سطح روابط جهانی کشور نقشه بسزایی دارد.