سیاست و نقش آن در مسمومیت هوای تهران

 چنین سیاست ورزی های یاد آور دوران پرشکوه!!! شاه سلطان حسین صفوی در صورت تداوم نه تنها تغییری در اوضاع نخواهد داد بلکه تشدید مشکلات را در پی خواهد داشت. تجربه سال های گذشته هم نشان می دهد که اندیشه ای، تدبیری و نقشه ای برای بهبود اوضاع زندگی در کلان شهرها و بویژه پایتخت وجود ندارد، اگر هم باشد اراده سیاسی جدی برای عملیاتی کردن آن ها نیست. در بدترین تصور ممکن، هدف از انتخابات تنها منجر به جابجایی های موقت میان مردان اکنون مسن تر اما همیشگی دو جناح اصلی سیاسی است.

گویی هدف نه بهبود وضع که دستیابی دوباره به مواضع قدرت، تکرار حرف های همیشگی و توزیع منابع بدست آمده میان پیروان و رعایای اربابان سیاسی است. اگر این تصویر واقعی باشد به معنای گرفتاری در چرخه ای باطل و بن بست امور است. واقعیت این است که هشدارها و صداهایی که به شکل جدی به نقد اوضاع زیست محیطی می پردازند جایی در قدرت ندارند و همین مساله سبب شده است تا اقدام موثری برای توجه به محیط زیست و رعایت اصول آن مانند تصمیم گیری بر مبنای شرایط اقلیمی و مشارکت و خواست مردم انجام نشود.

اگر قرار باشد در بر همین پاشنه بچرخد باید به دوستداران و دغدغه مندان محیط زیست اعلام کرد که همچنان تلاش هایشان با درهای بسته مواجه خواهد بود. بی گمان وقت آن رسیده که نسیمی نو بر صحنه سیاسی کشور بورزد و تمامی افراد، گروه ها و جریان هایی که به شکل صادقانه محیط زیست ایران را دوست دارند و می خواهند که از حرمت شکننده آن دفاع کنند در قالب یک نیروی سیاسی جدید، برای  یافتن راه خروجی از بن بست زیست محیطی موجود تلاش کنند. یک دست صدا ندارد و باید جماعتی شد تا دست خدا هم همراه آن باشد.

تجربه کشورهای اروپایی نشان می دهد که تشکیل حزب سبز و حضور در نهادهای قدرت مانند مجلس، دولت و انجمن های شهر و شهرداری هر چند نه پرشمار، می تواند تاثیر بسیاری بر جهت گیری سیاست ها به سمت حفاظت از محیط زیست و رعایت استانداردهای آن داشته باشد. انجام اقداماتی مانند جمع آوری زباله کوه ها و سواحل خوب است اما وقتی تاثیر گذاری نداشته باشد تنها به نمایشی لوس و خنک تبدیل خواهد شد و اسباب خنده آن هایی را فراهم خواهد که منفعت طلبی و طمع ورزی شان، جایی مثل تهران خوش آب و هوا را به این روز سیاه انداخته است. به راستی چرا چنین مفت و ارزان باغ های شمال تهران به غارت برج سازی رفت و رود دره های زیبای پایتخت نابود شد.

ممکن است گفته شود هند و چین هم شهرهایی آلوده دارند اما یادمان نرود آن وضعیت ایشان دستاوردی چون نرخ های رشد اقتصادی بالا و فربه تر شدن طبقه متوسط داشته اما ما برای کدام هدف باید چنین هزینه های سنگین زیست محیطی بپردازیم. نه اوضاع اقتصادی درخشانی داریم و نه دیگر رمقی برای طبقه متوسط باقی مانده است.

باید نیروی سیاسی پشتیبان اولویت اقلیم بر سیاست، طرفدار قوانین و مقررات گذاری های سخت گیرانه بر فعالیت های صنعتی، ساختمانی، خدماتی و تجاری وجود داشته باشد، منابع کافی را به اموری مانند بهره گیری از انرژهای پاک و تجدید پذیر اختصاص دهد و در انتخاب مسوولان و مدیران به جای توجه به ویژگی های زیست شناختی و جمعیت شناختی مانند جنس و سن، به تعهد، انگیزه و توانشان برای حفاظت از محیط زیست و بهبود اوضاع برای مردم بها دهد. شاید این راه نجاتی باشد از هوای مسمومی که تنفس می کنیم و  ما را از بی سامانی و آشفتگی ناشی از حوادثی چون زلزله دیشب حفظ کند.

*کارشناس ارشد علوم اجتماعی