پاتک مشترک چین و روسیه به راهبرد امنیتی آمریکا
بعد از آنکه در راهبرد امنیتی جدید آمریکا از چین و روسیه به عنوان دو رقیب استراتژیک برای قدرت ایالات متحده یاد شد، این دو کشور روز گذشته همصدا با یکدیگر به انتقاد از اولین راهبرد امنیتی دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالات متحده، پرداختند.
از نظر این دو کشور، این استراتژی جدید با یک نگاه جنگ سردی تدوین شده و دارای ماهیتی امپریالیستی است. ساعاتی بعد از اعلام رسمی استراتژی امنیتی جدید آمریکا، هوا چون اینگ، سخنگوی وزارت خارجه این کشور، دراینباره با اشاره به اینکه چنین تفکراتی به خود آمریکا و دیگر کشورها لطمه میزند، از ایالات متحده خواست از مخدوش جلوهدادن اهداف راهبردی چین دست برداشته و افکار تاریخ گذشته مانند تفکر جنگ سردی و بازی با حاصلجمع صفر را کنار بگذارد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق، او همچنین از همکاری به عنوان تنها گزینه درست برای چین و ایالات متحده یاد کرد. در مسکو نیز دیمیتری پسکوف در واکنش به این استراتژی جدید، عدم پذیرش جهان چندقطبی از سوی ایالات متحده را نشانه آشکار ماهیت امپریالیستی این سند برشمرد. البته لحن تند این سند در تضادی شدید با لحن دوستانه و چهره خندان دونالد ترامپ در دیدارهای رودررو با شی جین پینگ، رئیسجمهور چین و ولادیمیر پوتین، همتای روساش قرار دارد. ترامپ در حالی لب به تحسین از این دو گشوده بود که حال در متن سند راهبرد امنیتی جدید او اینطور آمده است: «چین و روسیه قدرت، نفوذ و منافع آمریکا را به چالش کشیده و در تلاش برای ضربهزدن به امنیت و رفاه آمریکا هستند».
تهدید اقتصادی چین
این سند چین را به تلاش برای جایگزینکردن آمریکا در آسیا و سرقت اطلاعات برای گسترش نظام اقتدارگرای خود متهم میکند. از نظر ایالات متحده، چین با زیرپاگذاشتن حق حاکمیت دیگر کشورها در جهت گسترش قدرت خود برآمده است. این در حالی است که در اولین سفر ترامپ به چین از او استقبال گرمی به عمل آمد و او بارها لب به تحسین رئیسجمهور این کشور گشود. البته شروع تقابل میان ایالات متحده و چین با ورود ترامپ به کاخ سفید و بر سر مسائلی تجاری برمیگردد که آمریکا اقدام به افزایش تعرفههای کالاهای وارداتی چینی کرد. علاوه بر این، دولت ترامپ چین را به عرضه محصولات آلومینیومی ارزانقیمت به بازارهای آمریکا متهم میکند. از نظر دولت آمریکا، چین برای ضربهزدن به صنعت آمریکا، عامدانه محصولات خود را با قیمتی پایینتر از قیمت واقعیشان روانه بازارهای آمریکا میکند. همچنین از مدتها پیش آمریکا نسبت به حضور و فعالیت نظامی چین در مناطق مورد مناقشه دریای جنوبی چین معترض بوده است. از دیگر سو، واشنگتن با فروش سلاح به تایوان بیشازپیش خشم پکن را برافروخت. از دیگرسو، چین نیز بهصراحت اعلام کرده در تلاش برای تقویت نیروی دریایی خود و همچنین گسترش نفوذ خود در منطقه از طریق سرمایهگذاریهای دولتی است.
روسیه و سیاست تفرقهافکنی
هرچند در این سند از مسکو نیز به عنوان تهدیدی استراتژیک یاد شده و کاهش سطح روابط دو کشور در نتیجه اتهام مداخله روسیه در انتخابات ریاستجمهوری سال ٢٠١٦ میلادی به نفع ترامپ به پایینترین سطح خود در سالهای اخیر رسیده، اما ترامپ دوشنبهشب درباره روسیه لحن نرمتری را اتخاذ کرد و حتی از مزیتهای همکاری ضدتروریستی با مسکو سخن گفت. او مدعی شد که همکاری اطلاعاتی سازمان سیا آمریکا با مسکو درباره یک حمله تروریستی در شهر سنپترزبورگ، باعث نجات جان هزاران نفر شده است. با این حال، در سند راهبرد امنیتی جدید ترامپ از سلاحهای هستهای روسیه به عنوان مهمترین تهدید علیه ایالات متحده یاد شده است. روسیه نیز مانند چین به تلاش برای کاهش نفوذ آمریکا در جهان از طریق تفرقهاندازی میان واشنگتن و متحدانش متهم شده است. این در حالی است که طبق اظهارات پسکوف، روسیه نمیتواند اتهام تهدیدی برای آمریکابودن را بپذیرد. بااین حال، پسکوف به تقدیر از برخی ویژگیهای مثبت این سند نیز پرداخت که در آن بر آمادگی واشنگتن برای همکاری اطلاعاتی با روسیه تأکید شده بود. راهبردهای امنیتی طبق قاعده در آمریکا با جنجال زیادی همراه نشده و بیشتر حکم چارچوبی را دارند که نحوه ارتباط ایالات متحده با جهان را تعیین و تبیین میکنند. اما سند راهبردی دولت ترامپ بهواسطه چرخشهای چشمگیر نسبت به راهبردهای امنیتی دو دولت باراک اوباما و همچنین تناقضگوییهای ترامپ، به سؤالات و تردیدهای زیادی دامن زده است. مقامات وزارت خارجه در واشنگتن اغلب از وجود دوگانگی در قبال سیاست خارجی گله میکنند. آنها در تماسهای روزانه با وزارت خارجه و پنتاگون یک چیز میشنوند و در توییتهای ٢٨٠حرفی ترامپ چیزی دیگر که باعث ایجاد عدماطمینان و سردرگمی میشود. گاهی بین ترامپ و مشاوران ارشد او نیز درباره مسائل امنیت حیاتی همچون مذاکره با کرهشمالی تفاوتهای بنیادینی دیده میشود. نمونه واضح این دوگانگی را میتوان در اظهارات اخیر تیلرسون دید که صراحتا از آمادگی مذاکره بدون قیدوشرط با پیونگیانگ سخن گفته بود. این در حالی بود که ساعاتی بعد کاخ سفید اعلام کرد که هیچگونه تغییر در نگرش ترامپ نسبت به کرهشمالی ایجاد نشده است. در واقع پیامهای توییتری ترامپ باعث ایجاد نوعی سردرگمی در میان متحدان ایالات متحده شده است. همین مسئله باعث میشود که پایبندی ترامپ به این راهبرد امنیتی جدید نیز در هالهای از ابهام قرار گیرد.