خیز برای دومین قرارداد جدید نفتی
«احتمالا دومین قرارداد در قالب الگوی جدید قراردادهای نفتی با شرکت مرسک برای توسعه لایه نفتی پارس جنوبی، تا دو ماه آینده امضا می‌شود.» این مهم‌ترین خبری بود که مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس روز گذشته در نشست خبری خود با خبرنگاران به آن اشاره کرد.
محمد مشکین‌فام در کنار اعلام این خبر درباره چگونگی پیشرفت توتال در فاز ۱۱ و وضعیت میدان گازی «فرزاد بی» و مذاکره با هندی‌ها نیز توضیحاتی ارائه کرد. نشست خبری روز گذشته به مناسبت بیستمین سالگرد افتتاح شرکت نفت و گاز پارس به‌عنوان بازوی اجرایی شرکت ملی نفت ایران در منطقه پارس جنوبی، در محل ساختمان این شرکت در خیابان فاطمی برگزار شد. به گفته مشکین‌فام، این شرکت پس از 20 سال فعالیت در میدان گازی پارس جنوبی در حالی موفق به سرمایه‌گذاری 72 میلیارد دلاری در قلب تپنده انرژی ایران شده که درآمد این منطقه به‌طور کلی ۲۰۰ میلیارد دلار بوده است. پیش‌بینی می‌شود میزان سرمایه‌گذاری یاد شده تا اتمام فاز نخست توسعه پارس جنوبی به ۸۷ میلیارد دلار برسد. اما با پایان فاز نخست توسعه، فاز دوم توسعه پارس جنوبی با تمرکز بر بحث تقویت فشار آغاز خواهد شد تا افت فشار طبیعی این مخزن را جبران کند. فاز دوم توسعه پارس جنوبی آن‌طور که مشکین‌فام می‌گوید به ۲۰ میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد و تا دو سال آینده کلید خواهد خورد. به گزارش دنیای اقتصاد، در حال حاضر ۷۰ درصد مصرف گاز کشور از میدان گازی پارس جنوبی تامین می‌شود که معادل نفت خام تولیدی کشور یعنی ۵/ ۳ میلیون بشکه در روز است. ظرفیت تولید گاز در این میدان مشترک نیز ۵۷۰ میلیون مترمکعب در روز است و میزان فعلی تولید روزانه آن به گفته مشکین‌فام «۵۵۵ میلیون مترمکعب» است.
مرسک چگونه به ایران می‌آید؟
پس از سال‌ها انتظار برای برداشت نفت از لایه نفتی میدان مشترک پارس جنوبی در سمت ایران، در حالی امکان برداشت روزانه ۳۵ هزار بشکه نفت از این لایه در سال جاری فراهم شد که افزایش برداشت تا سقف ۱۵۰ هزار بشکه در روز یکی از ماموریت‌های مهم در پارس جنوبی است.مرسک در حالی یکی از مهم‌ترین کاندیداهای ورود به لایه نفتی پارس جنوبی بوده است که چنانچه «احتمال» ورود آن به لایه نفتی به واقعیت تبدیل شود؛ پارس جنوبی پس از قرارداد توسعه فاز ۱۱، پذیرای دومین قرارداد بین‌المللی بر اساس مدل جدید قراردادهای نفتی در لایه نفتی خواهد بود. اما در این میان مشکلاتی وجود دارد که باید دید آیا تا دو ماه آینده، مرسک را به یکی از ۱۰ شرکت خارجی تبدیل خواهد کرد که بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده قرار است تا پایان امسال به مرحله عقد قرارداد برسند یا خیر.
آن‌طور که محمد مشکین‌فام در نشست خبری روز گذشته اعلام کرد: «شرکت‌های مختلفی برای حضور در طرح توسعه لایه‌های نفتی پارس جنوبی در حال مذاکره با شرکت نفت و گاز پارس هستند، اما مذاکره با مرسک پیشرفت مطلوبی دارد و امیدواریم در ماه‌های آینده بتوانیم به مراحل خوبی برسیم.» پیشرفت مذاکرات با مرسک در حالی از سوی مشکین‌فام به‌عنوان نکته‌ای مثبت مورد اشاره قرار می‌گیرد که پس از خرید شاخه نفتی مرسک از سوی توتال، این نگرانی در میان مسوولان، از جمله وزیر نفت ایجاد شد که حضور این شرکت فرانسوی در لایه‌های نفتی دو سوی میدان مشکلاتی به همراه داشته باشد. در حال حاضر توتال در سمت قطر فاز دوم توسعه لایه نفتی را بر عهده دارد و این گمانه مطرح است که حضور توتال در دو سمت این میدان مشترک، مشکلاتی مانند انتقال اطلاعات را به همراه داشته باشد.
با این حال مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس با تاکید بر این نکته که «ادغام توتال و مرسک هنوز نهایی نشده است و ما با شرکت مرسک مذاکره می‌کنیم» گفت: «چنانچه مرسک با توتال ادغام شود تدابیری داریم که مشکلی ایجاد نشود. در واقع اگر در مباحث فنی و مالی به توافق برسیم مشکلی در مورد ادغام مرسک با توتال وجود ندارد.»با این حال خرید سهام این شرکت دانمارکی از سوی توتال فرانسه، باعث شد با وجود پیشرفت چشمگیر مذاکرات با مرسک، نام دیگر شرکت‌های بین‌المللی برای توسعه لایه نفتی پارس جنوبی نیز مطرح شود. شرکت دولتی نفت برزیل (پتروبراس)، انی ایتالیا، شرکت انگلیسی-هلندی شل و پتروناس مالزی از جمله شرکت‌هایی بودند که وزارت نفت از آنها برای مذاکره برای توسعه برداشت از لایه نفتی پارس جنوبی دعوت کرد اما آن‌طور که از اظهارنظرها برمی‌آید، به نظر می‌رسد مسوولان وزارت نفت و شرکت ملی نفت ایران به حضور مرسک در لایه نفتی پارس جنوبی تمایل بیشتری دارند. با این حال هنوز شریک ایرانی مرسک مشخص نشده و این شرکت نیز به شکل رسمی خبری در این زمینه اعلام نکرده است.
مرسک در کارنامه خود ۲۰ سال حضور در لایه نفتی بخش قطر را به همراه دارد. پس از اینکه این شرکت دانمارکی نتوانست در مناقصه فاز دوم توسعه لایه نفتی قطر پیروز شود و به نفع توتال از این کشور خارج شد؛ توجه ایران را جلب کرد. قطر در حال حاضر چیزی حدود ۳۰۰ هزار بشکه در روز از لایه مشترک نفتی در میدان پارس جنوبی برداشت می‌کند و این سطح از تولید در زمان حضور مرسک در این کشور رقم خورد. با این حال باید دید مسوولان مرتبط، در مذاکراتشان با مرسک چگونه به مشکل خرید سهام شاخه نفتی این شرکت توسط توتال فائق خواهند آمد. از سویی ورود مرسک به لایه نفتی پارس جنوبی در لباس توتال، نشانه‌ای امیدوارکننده از حضور شرکت‌های مطرح بین‌المللی در کشور ارزیابی می‌شود که باید دید در آینده چگونه پیش خواهد رفت.
توتال از برنامه جلوتر است
مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس درباره قرارداد و روند اجرای پروژه توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی با توتال اظهار کرد: کارهای توتال در این فاز مطابق برنامه و حتی در برخی موارد جلوتر از برنامه است. وی با بیان اینکه در همه طرح‌ها در ابتدا اندکی کندی وجود دارد، افزود: هم اکنون اسناد مناقصه توزیع و پاکت‌های پیمانکاران EPC باز شده و انتخاب پیمانکاران ایرانی در حال انجام است. مشکین‌فام با بیان اینکه فاز ۱۱ بخش خشکی ندارد، توضیح داد: قرار است یک میلیارد فوت مکعب (۲۸ میلیون مترمکعب) گاز تولیدی این فاز به فازهای ۶ تا ۸ پارس جنوبی برود و یک میلیارد مترمکعب به فاز ۱۲ برود بنابراین، در عمل در بخش خشکی کارگاهی وجود ندارد.
مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس درباره اینکه شنیده می‌شود شرکت سی‌ان‌پی‌سی‌ای چین خود را برای گرفتن سهم توتال در فاز ۱۱ پارس جنوبی آماده می‌کند، توضیح داد: در قرارداد توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی سازوکاری طراحی شده است که اگر احیانا توتال هم از این پروژه خارج شود هیچ اتفاقی برای این پروژه نیفتد، بدان معنا که اگر توتال از این پروژه کنار رود شرکت‌های سی‌ان‌پی‌سی‌ای و پتروپارس حضور دارند و فاز ۱۱ به هر شکل تکمیل می‌شود. او در ادامه درباره سابقه عملکرد چینی‌ها در پروژه‌های صنعت نفت ایران گفت: به هر شکل سی‌ان‌پی‌سی چین شرایط توتال را ندارد اما ما امیدوار هستیم فاز۱۱ پارس جنوبی را نیز مانند پروژه‌های قبلی که شرکت‌های بین‌المللی چهار سال اول را به پیش می‌بردند و بعد کارها از سوی شرکت‌های داخلی و با کمک ما ادامه پیدا می‌کرد، به اتمام برسد اما بالطبع اگر یک شرکت چینی وارد پروژه شود هم از نظر زمانی و هم از نظر هزینه‌ای با افزایش همراه می‌شود. هرچند با حضور چینی‌ها کارها با تاخیر همراه می‌شوند اما در نهایت کار جمع خواهد شد.مشکین‌فام درباره اینکه موضوع انتقال فناوری در قرارداد توسعه فاز ۱۱ در صورت خروج احتمالی توتال از این فاز به کجا می‌رسد، افزود: خروج توتال از فاز ۱۱ بستگی به شرایط جهانی دارد اما در صورت خروج این شرکت از این پروژه بالطبع ما مواردی از جمله استفاده از فناوری روزآمد را از دست می‌دهیم.
تا پنج سال آینده به گاز فرزاد B نیاز نداریم
مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس در ادامه در مورد میدان گازی فرزاد B توضیح داد: گاز فرزاد B غنی نیست. پارس جنوبی میعانات گازی دارد و این میعانات برای بازپرداخت هزینه‌های سرمایه‌گذاری کافی است، اما یکی از مشکلات برای توسعه فرزاد B این است که گاز آن غنی نیست و طرف هندی باید گاز تولیدی آن را ال‌ان‌جی کند یا به‌صورت خط لوله بفروشد. مشکین‌فام ادامه داد: پیشنهاد هندی‌ها این است که ایران گاز فرزاد B را بخرد اما ما منابع نداریم و از طرف دیگر نیازی به گاز فرزاد B حداقل تا پنج سال آینده نخواهیم داشت. وی در مورد مذاکره با شرکت‌های دیگر برای توسعه فرزاد B گفت: مذاکره با گازپروم آغاز شده و در مرحله مقدماتی است. شرکت‌های دیگر هم خواهان توسعه فرزاد B شده‌اند و مذاکراتی نیز آغاز شده است.
۲۰ میلیارد دلار برای نگهداشت تولید
مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس درباره برنامه این شرکت برای حفظ و نگهداشت تولید میدان گازی پارس جنوبی پس از تکمیل آن اظهار کرد: کارهای مربوط به مرحله دوم پارس جنوبی در ۲ سال آینده آغاز می‌شود زیرا موضوع تقویت فشار در این مرحله مطرح است، بنابراین کارها پیچیده‌تر می‌شود.
وی میزان تولید گاز از میدان گازی پارس جنوبی را بیش از ۵۵۰ میلیون مترمکعب در این روزها عنوان کرد و با بیان اینکه این میزان با تکمیل فازها به ۷۰۰ میلیون مترمکعب در روز می‌رسد، تصریح کرد: برای اینکه در سال‌های آتی شاهد کاهش افت فشار مخزن پارس جنوبی نباشیم از هم‌اکنون برنامه‌ریزی برای نگهداشت تولید را آغاز کرده‌ایم. مشکین‌فام درباره سرمایه مورد نیاز برای نگهداشت تولید هم با تاکید بر اینکه پس از تکمیل فازهای پارس جنوبی سرمایه‌گذاری در این بخش آغاز می‌شود، افزود: نزدیک به ۲۰ میلیارد سرمایه برای حفظ و نگهداشت تولید نیاز است.
فعلا برنامه‌ای نداریم
مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس در پاسخ به این پرسش که آیا راهبرد این شرکت برای ۲۰ سال آینده ترسیم شده است، افزود: ما تابع شرکت ملی نفت ایران هستیم اما به تازگی بحثی مطرح شده است که توسعه همه میدان‌های گازی خلیج فارس را به شرکت نفت و گاز پارس محول کنند. وی با بیان اینکه توسعه میدان گازی کیش که به اندازه حداقل سه فاز پارس جنوبی است به شرکت نفت و گاز پارس محول شده است، افزود: همچنین توسعه میدان بلال (گازی) و فرزاد نیز به این شرکت سپرده شده است. مشکین‌فام افزود: بیشتر توان شرکت نفت و گاز پارس در ۲۰ سال آینده به موضوع نگهداشت تولید در پارس جنوبی اختصاص می‌یابد. مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس به این سوال که آیا شرکت البخاری نتایج مطالعه میدان گلشن و فردوسی را تحویل داده است، پاسخ مثبت داد و گفت: این دو میدان، مشترک نیستند و هم‌اکنون توسعه بر اساس نیاز پایین‌دست انجام می‌شود، یعنی تکمیل فازهای پارس جنوبی هم‌اکنون نخستین اولویت ما است. مشکین‌فام دراین باره که آیا شرکت نفت و گاز پارس برنامه‌ای برای حضور در عرصه جهانی دارد، گفت: فعلا برنامه‌ای نداریم.
