آثار تاریخی ایلام در خطر تخریب هستند

میراث آسیب‌دیده کرمانشاه

مدیرکل میراث فرهنگی استان کرمانشاه درباره آخرین وضعیت بناهای تاریخی کرمانشاه گفت:« خوشبختانه زلزله به بناهای تاریخی، موزه‌ها، تکایا و... درکرمانشاه، آسیب وارد نکرده است. اما متاسفانه به آثار تاریخی مانند کاروانسرای شاه عباسی، عمارت خسرو و چهارقاپی در شهرستان قصر شیرین،قلعه یزدگرد در شهرستان دالاهو و زیج منیژه در سرپل ذهاب، آسیب‌های جدی وارد شده است».

فرصت جبران باقی است

بابایی ادامه داد:« پس از وقوع زلزله بلافاصله سرکشی و ایجاد محدودیت برای بناهای تاریخی استان کرمانشاه آغاز شد. براساس آخرین برآورد تیم کارشناسی اداره میراث فرهنگی، آسیب وارد شده به آثار تاریخی کمتر از 20 درصد است که خوشبختانه این آسیب‌ها قابل جبران است و می‌توان بناهای تاریخی آسیب دیده را مرمت و احیا کرد. جای نگرانی در این‌باره وجود ندارد».

کاروانسرای شاه‌عباسی نابود نشده است

شنیده‌ها حاکی از آن است که کاروانسرای شاه‌عباسی قصرشیرین به‌صورت کامل تخریب شده است. بابایی در این‌باره بیان کرد:« دیوار شمال غرب کاروانسرا تخریب شده و آسیب وارد شده به کارونسرا، حدود 20 درصد است. نکته قابل توجه اینجاست که این دیوار به تازگی مرمت شده بود. اما حتی اگر 50 درصد این بنا نیز تخریب شود،دوباره جای نگرانی نیست؛ چراکه تمامی نقشه‌ها و طراحی بنا موجود است، همچنین علم روز طراحی کارونسرا نیز وجود دارد. برآورد مالی خسارت‌های به‌وجود آمده تاکنون مشخص نشده و همچنان درحال بررسی وضعیت بناها هستیم».

هشت اثر تاریخی ایلام آسیب دیده‌اند

آثار تاریخی ایلام، دچار آسیب جدی شده‌اند و نگرانی‌های بسیاری درباره تخریب‌های پس از زلزله برای میراث فرهنگی این استان وجود دارد.مدیرکل میراث فرهنگی استان ایلام با اشاره به آسیب‌دیدگی هشت بنای تاریخی در این استان گفت:«این بناهای تاریخی ،حدود 20 درصد آسیب دیده‌اند اما نمی‌توان اعلام کرد که آسیب درحدی بوده که بنا فروریخته است. مساله مهم درباره بناهای آسیب دیده، نگرانی از وضعیت آینده آن‌هاست؛چراکه بناها دچار ترک خوردگی شدید شده‌اند. دیوارهای اصلی و طاق‌های گهواره‌ای و جناقی در بدترین نقطه دچار بازشدگی شده‌اند؛ به‌دلیل آنکه دیوارهای باربر هستند، نگرانی اصلی ما از وضعیت آینده است. برآورد مالی از میزان خسارت‌ها مشخص نشده است و شرایط به‌صورتی است که نمی‌توانیم منتظر اعتبار مرمت باشیم. پس از بررسی‌ها باید بلافاصله مرمت آن‌ها شروع شودحتی به‌صورت امانی باید اعتبار مرمت آن‌ها را تامین کنیم. از ابتدای هفته آینده عملیات مرمت شروع می‌شود».

رانش زمین در آثار تاریخی

شنبه‌زاده درباره فهرست بناهای تخریب شده، گفت:« قلعه والی کهره در شهرستان چرداول، قلعه کنجانچم در مهران، قلعه و موزه مردم‌شناسی والی در ایلام،کاخ فلاحتی در ایلام، قلعه میرغلام و قلعه پوراشرف دره شهر و شهر تاریخی سیمره با آسیب جدی مواجه شدند. در شهر تاریخی سیمره، گچ‌بری‌های دیوارهایی که متعلق به دوره ساسانی است، دچار ترک‌خوردگی و ریختگی شده است. دیوارهای اصلی موزه باستان‌شناسی دره شهر، دچار ترک‌خوردگی شده‌اند و بخشی از محوطه تخریب شده وحدود 20 سانتی‌متر رانش زمین داشته‌ایم».

ماجرای بناهای نامقاوم

ایران به طور میانگین هر ۱۰ سال یک زلزله هفت‌ریشتری را تجربه کرده که بناهای تاریخی حتی توانای مقاومت در برابر قدرت کمتر از آن را نیز ندارند؛چراکه اغلب بناهای تاریخی ایران با خشت و مصالح بومی ساخته شده‌اند که در برابر زلزله توانایی مقاومت نداشته‌اند. به‌گزارش ایسنا، رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی درباره زلزله غرب کشور و آسیب دیدگی بناهای تاریخی‌،گفت:«در روزهای اخیر، موضوع رسیدگی هرچه سریع‌تر به طراحی زلزله، مقررات ملی ساختمان و بحث ساختمان‌های خشتی و ابنیه مهم تاریخی موجود در کشور توسط مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی مطرح شده است».

رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی بابیان اینکه درحال حاضر برخی دانشگاه‌ها از جمله دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه یزد به طور خاص روی این مساله تحقیق و پژوهش کرده‌اند، گفت: «ما باید به کمک این مراکز آموزشی، راه‌حلی مشخص برای مقاومت این بناها در برابر زلزله پیدا و آن را در حوزه استانداردهای کشور تعریف و مشخص کنیم». محمد شکرچی‌زاده با تاکید بر اهمیت بحث حفاظت از میراث فرهنگی و تاریخی در کشور بیان کرد: «این بناها علاوه بر زلزله در برابر خطرات دیگری از جمله هوازدگی و شرایط محیطی نیز هستند که باید توسط کارگروه ویژه تشکیل شده مورد بررسی قرار گرفته و دستورالعمل‌های نهایی برای آن صادر شود». وی با اشاره به این مطلب که متاسفانه در بازسازی‌های انجام گرفته تاکنون توجهی به این حوزه نشده یا بسیار کم بوده است، گفت: «با توجه به پیش‌بینی‌های انجام شده، ایران هر ۱۰ سال یک‌بار، یک زلزله بالای ‌هفت ریشتری را تجربه می‌کند که ما با شرایط موجود بناهای تاریخی‌مان باید بگوییم این ساختمان‌ها حتی توانایی مقاومت در برابر قدرت کمتر از آن را ‌نیز ندارند؛ مساله‌ای که باید هرچه سریع‌تر مورد توجه قرار بگیرد». رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به این نکته که بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ‌برا ی بازسازی مجدد روستاها اقدام به اسکلت‌بندی کرده و باعث افزایش توان این مناطق درمقاومت برابر زلزله شده است، گفت:« با وجود آنکه این اقدام باعث مقاومت این بناها در برابر زلزله‌های بعدی شد و تخریبی حاصل نشد ولی معماری و فرهنگ این مناطق را از بین برد؛ چراکه در این مسیر تنها به کالبد توجه ‌شده بود.شکرچی‌زاده استفاده از تجارب بین‌المللی را راهکار مناسبی در حل این مشکلات دانست و گفت: «بدون شک باید اقدامی همه‌جانبه صورت گرفته و تجارب سایر کشورها مانند استفاده از خشت تثبیت شده و ... در این راه به کار گرفته شود».