هزاران شهروند نسل زد مکزیک در خیابان‌ها؛ معترضان از دولت چه می‌خواهند؟
هزاران شهروند مکزیکی که بخش عمده‌ای از آن‌ها را جوانان نسل زد تشکیل می‌دهند، در اعتراض به موج رو‌به‌افزایش خشونت، فساد و بی‌کفایتی مسئولان، خیابان‌های مکزیکوسیتی و چند شهر دیگر را به صحنه تظاهرات تبدیل کردند.
به گزارش اقتصادآنلاین، اعتراضات که از یازده آبان آغاز شده بود، رفته‌رفته گسترده شد و اکنون به درگیری شدید با پلیس، زخمی‌شدن بیش از ۱۲۰ نفر و افزایش تنش میان دولت و مخالفان انجامیده است.
تظاهرات در مکزیک، زیر عنوان نسل زد سازمان‌دهی می‌شود و پاسخی مستقیم به افزایش خشونت‌های سازمان‌یافته و به‌ویژه قتل شهردار کارلوس مانزو در ایالت میچوآکان است. سیاستمداری که به‌طور علنی علیه کارتل‌های مواد مخدر سخن می‌گفت و در مراسم روز مردگان هدف گلوله قرار گرفت.
این اعتراضات تاجایی پیش‌رفته که در مکزیکوسیتی، گروهی از معترضان نقاب‌دار بخشی از موانع اطراف کاخ ملی که محل سکونت رئیس‌جمهور مکزیک است را را تخریب کردند. پلیس هم برای عقب‌راندن جمعیت از گاز اشک‌آور استفاده کرد. وزارت امنیت شهری اعلام کرد بیش از ۱۰۰ مأمور پلیس و ۲۰ شهروند در این درگیری‌ها زخمی شدند و دست‌کم ۲۰ نفر بازداشت شدند.
خشم عمومی پس از قتل شهردار مانزو
قتل کارلوس مانزو در دهم آبان، جرقه خشم در بخش‌های بزرگی از جامعه مکزیک بود. او که برای مبارزه آشکار با کارتل‌ها شناخته می‌شد، بار‌ها نسبت به نفوذ گروه‌های جنایتکار سازمان‌یافته در مناطق غربی مکزیک هشدار داده بود. مرگ او نه‌تنها حامیانش بلکه نسل جوان‌تری را نیز به خیابان‌ها کشاند. نسلی که از فساد و خشونت مزمن در کشور به ستوه آمده است.
معترضان در این راهپیمایی‌ها شعار‌هایی نظیر «همه ما کارلوس مانزو هستیم» و «کارلوس نمُرد؛ دولت او را کُشت» سردادند. برخی نیز با پوشیدن کلاه‌های حصیری، نماد جریان سیاسی مانزو، یاد او را گرامی داشتند.
معترضان می‌گویند دولت که در محافظت از او کوتاهی کرده است و به شکل غیرمستقیم در ترورش نقش داشته است.
شکاف سیاسی و تلاش دولت برای کنترل شرایط
کلائودیا شینبام، رئیس‌جمهور مکزیک، با وجود برخورداری از محبوبیت بالای ۷۰ درصد، طی هفته‌های اخیر با فشار فزاینده‌ای مواجه شده است. او در مقابل تلاش کرد که اعتراضات را کوچک جلوه دهد. معترضان را متهم کرد که «توسط مخالفان راست‌گرا هدایت می‌شوند» و اعلام کرد بخش قابل توجهی از بسیج اجتماعی حول اعتراضات «با فعالیت ربات‌های شبکه‌های اجتماعی» تقویت شده است.
این در حالی است که گروه «نسل زد مکزیک» که فراخوان اصلی اعتراضات را منتشر کرده، خود را غیرحزبی و مستقل معرفی کرده و هدفش را «نمایندگی جوانانی خسته از خشونت، فساد و سوءاستفاده از قدرت» دانسته است.
با وجود اقدامات دولت برای مقابله با قاچاق فنتانیل و افزایش حضور نیرو‌های امنیتی در نقاط بحران‌خیز، منتقدان می‌گویند خشونت ساختاری و نفوذ بی‌پایان کارتل‌ها بیش از آن است که با سیاست‌های پراکنده قابل کنترل باشد.
برخی تحلیلگران معتقدند اعتراضات اخیر در مکزیک ادامه روند جهانی حرکت‌های نسل زد است؛ حرکتی که از نپال و مراکش آغاز شده و تا آمریکای لاتین رسیده است.
نقش نسل زد در تحولات جهانی
جنبش جهانی نسل زد در سال‌های اخیر به یکی از مهم‌ترین پدیده‌های سیاسی تبدیل شده است. در نپال، تظاهرات گسترده پس از محدودیت‌های اینترنتی به استعفای نخست‌وزیر منجر شد. در مکزیک نیز جوانان با تکیه بر ابزار‌های دیجیتال و نماد‌های اعتراضی نوین، از جمله پرچم جمجمه دزدان دریایی، تلاش دارند نقش پررنگ‌تری در تغییرات سیاسی ایفا کنند.
در مکزیکوسیتی، این طیف معترض، اما تنها محدود به جوانان نبود. از پزشکان معترض به کمبود بودجه بخش سلامت گرفته تا شهروندان مسن‌تر و حتی برخی چهره‌های سیاسی بازنشسته، همگی در کنار نسل زد راهپیمایی کردند. این هم‌صدایی چند نسل نشان می‌دهد که نارضایتی از وضعیت امنیتی کشور بسیار گسترده‌تر از یک گروه سنی است.
آینده اعتراضات به کجا می‌رسد؟
اعتراضات اخیر اگرچه با خشونت همراه شد، اما نشانه‌ای از جنبشی گسترده‌تر است که خواسته‌های آن در جامعه ریشه‌های عمیق دارد؛ عدالت، شفافیت، امنیت و پایان مصونیت مافیا‌های قدرتمند.
آینده این اعتراضات به توانایی دولت در پاسخ به دغدغه‌های امنیتی و اجتماعی بستگی دارد. پرسش دیگر اینجاست که آیا نسل زد، که حالا تبدیل به بازیگری سیاسی در مکزیک شده، می‌تواند انسجام و قدرت سازمان‌دهی خود را حفظ کند یا نه.