الزامات توسعه نئوبانک‌ها در ایران
معاون فناوری اطلاعات بانک قرض‌الحسنه مهر ایران در نشست تخصصی «نئوبانک‌ها، ماهیت، عملکرد و تنظیم‌گری» اظهار داشت: با استفاده از سامانه‌های بانکداری متمرکز، معماری باز و APIمحور، و در چارچوب سیاست‌گذاری منعطف و هوشمند، می‌توان مسیر توسعه نئوبانک‌ها را در کشور هموار کرد.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی قرض‌الحسنه، با حمایت بانک قرض‌الحسنه مهر ایران نشست تخصصی «نئوبانک‌ها، ماهیت، عملکرد و تنظیم‌گری» در یازدهمین رویداد تراکنش ایران برگزار شد.
تأکید بر ضرورت تدوین نسخه بومی نئوبانک در ایران
مهندس «محمد حق‌دادی» معاون فناوری اطلاعات بانک قرض‌الحسنه مهر ایران، در این نشست با اشاره به برداشت‌های متفاوت ذی‌نفعان از مفهوم نئوبانک گفت: هر یک از بازیگران، از سیاست‌گذار تا بانک‌ها و شرکت‌های فناوری، برداشت خاص خود را از نئوبانک دارند؛ برخی آن را صرفاً کانال دیجیتال دانسته، برخی موجودیتی مستقل، و برخی نیز راه نجاتی برای فناوری‌های مالی بر می‌شمارند.
وی افزود: در اکوسیستم مالی ایران با واقعیت‌هایی چون ابهام مفهومی، محدودیت‌های مقرراتی، ضعف زیرساخت‌ها، چالش‌های مدل کسب‌وکار و تضاد منافع بازیگران مواجه هستیم. نئوبانک‌های ایران نه نسخه‌ای کپی‌شده از نمونه‌های جهانی و نه ادامه بانکداری سنتی در قالب یک اپلیکیشن محسوب می‌شوند. ما باید نسخه بومی نئوبانک را طراحی کنیم که پاسخگوی نیازهای اقتصادی کشور باشد.
حق‌دادی تأکید کرد: با استفاده از سامانه‌های بانکداری متمرکز، معماری باز و APIمحور، و در چارچوب سیاست‌گذاری منعطف و هوشمند، می‌توان مسیر توسعه نئوبانک‌ها را در کشور هموار کرد.
تنظیم‌گری نیازمند نگاه خلاقانه و مبتنی بر داده است
در ادامه نشست، «محسن عزیزی» متخصص صنعت بانکداری، با اشاره به پیچیدگی‌های تنظیم‌گری در حوزه فناوری‌های مالی اظهار داشت: تنظیم‌گری در ذات خود فرآیندی پیچیده است و بانک مرکزی در این میان مسئولیت سنگینی برای حفظ ثبات مالی دارد.
عزیزی اضافه کرد: نئوبانک‌ها از دل سبک زندگی دیجیتال مردم شکل گرفته‌اند و بانک مرکزی باید در نظارت بر این حوزه، به ثبات داده‌ای، سلامت و انصاف در خدمات اطمینان حاصل کند. تنظیم‌گری نئوبانک‌ها باید خلاقانه، پیش‌نگرانه و مبتنی بر داده باشد.
نئوبانک مقیاس‌پذیر است
در ادامه، «پریماه محمدپور» مشاور ارشد معماری و توسعه راهکارهای نوین بانکی، نیز در این نشست گفت: تفاوت اصلی نئوبانک و بانک سنتی در زیرساخت است. بانک سنتی در مسیر دیجیتالی‌شدن حرکت می‌کند، در حالی‌که نئوبانک‌ها اساساً از جنس فناوری هستند و سپس به سمت بانکداری آمده‌اند.
وی با اشاره به اهمیت زیرساخت‌های فنی افزود: هسته‌های بانکی سنتی دیگر پاسخگوی نیازهای امروز نیستند. سامانه بانکداری متمرکز نئوبانک باید کاملاً دیجیتال و مستقل باشد و تنها از طریق API با سایر سیستم‌ها ارتباط داشته باشد. در جهان، رشد نئوبانک‌ها معمولاً از طریق سه اتحاد استراتژیک با بانک‌های بزرگ، شرکت‌های فناوری و شرکت‌های تجاری شکل گرفته است.
محمدپور تأکید کرد: قطعه‌محور بودن و مقیاس‌پذیری سامانه بانکداری متمرکز نئوبانک، ارائه APIهای استاندارد و امن، و توسعه زیرساخت دیجیتال از مهم‌ترین ویژگی‌های نئوبانک واقعی است.
لزوم استقلال نئوبانک‌ها از بانک مادر
در بخش دیگری از نشست، «مهدی طالب» معاون فناوری اطلاعات مؤسسه اعتباری ملل، با اشاره به مرز میان بانکداری دیجیتال و نئوبانک‌ها گفت: مفهوم نئوبانک از اوایل دهه ۲۰۱۰ شکل گرفت تا خدمات مالی را بدون شعبه فیزیکی ارائه دهد. در ایران از سال ۱۳۹۹ نئوبانک‌ها وارد عرصه شدند، اما اغلب شخصیت مستقل نداشتند و صرفاً خدمات بانکی را به‌صورت دیجیتال ارائه کردند.
وی افزود: مزیت اصلی نئوبانک‌ها کاهش هزینه‌هاست، اما در ایران به دلیل وابستگی به بانک مادر، نوآوری محدودی رخ داده است.
طالب با اشاره به مزیت‌های استقلال نئوبانک‌ها، اظهار داشت: ایجاد سامانه‌های متمرکز جداگانه برای نئوبانک‌ها می‌تواند از منظر پدافند غیرعامل نیز مزیت‌زا باشد و ریسک تمرکز را کاهش دهد.
مدل‌های نوین درآمدی نئوبانک‌ها در جهان
همچنین «صادق رضایی» معاون توسعه کسب‌وکار شرکت ارتباط فردا، با تشریح مدل‌های کسب‌وکار نئوبانک‌ها گفت: منابع درآمدی نئوبانک‌ها متنوع است و از مدل اشتراکی برای دریافت خدمات مالی گرفته تا درآمدهای مبتنی بر تراکنش، داده، و ارتباطات با بازار سرمایه، بیمه و رمزارزها را شامل می‌شود.
وی اضافه کرد: در نظام بانکداری سنتی، مدل اشتراکی جایگاهی نداشت، اما نئوبانک‌ها توانستند با ارائه خدمات نو و همکاری با کسب‌وکارهایی که بانک‌ها به آن‌ها ورود نکرده بودند، سودآوری بالایی کسب کنند.
رضایی تصریح کرد: نئوبانک باید ذاتاً تحول‌برانگیز باشد؛ اگر ماهیت کسب‌وکارش تفاوتی با بانک سنتی نداشته باشد، دیگر نئوبانک نیست.
گفتنی است، در پایان این نشست تندیش ویژه رویداد تراکنش یازدهم به بانک قرض‌الحسنه مهر ایران اهدا شد.