خبر خوش شبانه برای مردم ایران / فردا تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران لغو می‌شود

به گزارش اقتصادآنلاین، محمدکاظم انبارلویی، قائم‌مقام محترم حزب مؤتلفه اسلامی با تاکید ویژه بر چارچوب زمانی تعیین‌شده در قطعنامه شماره ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد (مصوب سال ۲۰۱۵)، تأکید کرد که تاریخ ۲۶ مهرماه ۱۴۰۴ هجری شمسی (برابر با حدود اکتبر ۲۰۲۵ میلادی)، نقطه عطفی است که طی آن، کلیه محدودیت‌های اعمال‌شده توسط سازمان ملل متحد علیه جمهوری اسلامی ایران، از جمله محدودیت‌های تسلیحاتی و برخی بندهای مرتبط دیگر، به‌طور خودکار و بدون نیاز به رأی‌گیری مجدد یا تصویب مجدد، از اعتبار ساقط خواهند شد.

حزب مؤتلفه اسلامی این تاریخ را نه صرفاً یک نقطه زمانی در تقویم، بلکه آغاز مرحله‌ای جدید در عرصه حقوق بین‌الملل و سیاست خارجی ایران می‌داند که نیازمند هوشیاری کامل داخلی و دیپلماتیک است.

جزئیات موضع‌گیری و تحلیل راهبردی

موضع‌گیری حزب مؤتلفه اسلامی حول محور پایبندی مطلق به متن و روح قطعنامه ۲۲۳۱ و مخالفت قاطع با هرگونه تلاش برای تغییر تعاریف یا ایجاد سازوکارهای تحریمی جدید ذیل این قطعنامه بنا شده است.

۱. لغو خودکار و قطعی تحریم‌ها (مفهوم «انقضا» در حقوق بین‌الملل)

 انبارلویی تأکید کرده‌اند که اساس ساختار حقوقی قطعنامه ۲۲۳۱ بر پایه یک دوره زمانی مشخص طراحی شده است.

الف) تاریخ انقضای محدودیت‌ها:

تاریخ محوری در این بحث، همان ۲۶ مهرماه ۱۴۰۴ است. در این تاریخ، محدودیت‌های اعمال‌شده بر صادرات، واردات، و انتقال اقلام مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران و مهم‌تر از آن، محدودیت‌های مربوط به تحریم‌های تسلیحاتی، همان‌گونه که در متن اصلی قطعنامه قید شده است، به پایان می‌رسند.

ب) موضع قاطع جمهوری اسلامی ایران:

قائم‌مقام حزب مؤتلفه اسلامی به وضوح اعلام نمودند که جمهوری اسلامی ایران، این تاریخ را به مثابه «پایان تعهدات سخت‌گیرانه» تلقی می‌کند. موضع ایران این است که:

1. از ۲۶ مهرماه ۱۴۰۴، کلیه تحریم‌های سازمان ملل مندرج در بخش‌های مرتبط قطعنامه ۲۲۳۱، از نظر حقوقی و عملی برای ایران «فاقد هرگونه الزام» خواهند بود.

2. ایران مطلقاً اجازه نخواهد داد که بازیگران بیرونی، با استفاده از ترفندهای حقوقی، تفسیرهای مجعول، یا ادعاهای غیرمستند (نظیر فعال‌سازی سازوکار ماشه)، تلاش کنند تا ساختار تحریمی منقضی شده را به شکلی دیگر یا با نامی جدید، بازسازی و اعمال نمایند. این اقدام، نقض آشکار حقوق بین‌الملل و مصوبه شورای امنیت خواهد بود.

تفاوت با تعهدات برجام

لازم به ذکر است که لغو تحریم‌های سازمان ملل بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱، یک مسیر موازی با اجرای تعهدات هسته‌ای ایران در برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) است. در حالی که بخش‌های هسته‌ای برجام با سازوکار خودکار دیگری مرتبط هستند، بخش‌های محدودیت‌های تسلیحاتی سازمان ملل دارای تاریخ انقضای مشخصی در دل قطعنامه ۲۲۳۱ بوده‌اند که اکنون فرا رسیده است.

پذیرش بین‌المللی منطق لغو تحریم‌ها

یکی از ابعاد مهم تحلیل حزب مؤتلفه اسلامی، بررسی فضای بین‌المللی پیرامون این رویداد است.

انبارلویی تأکید کردند که در عرصه بین‌المللی، به‌ویژه در میان کشورهای تأثیرگذار غیرغربی و در کشورهای جنوب، منطق پایبندی به توافقات حقوقی و احترام به زمان‌بندی‌های بین‌المللی، غالب است. ادامه بازی‌های حقوقی و سیاسی با هدف حفظ تحریم‌های منقضی شده، نه تنها کمکی به اهداف غرب نخواهد کرد، بلکه اعتبار نهادهای بین‌المللی، به‌ویژه شورای امنیت سازمان ملل، را در نظر افکار عمومی جهانی مخدوش خواهد ساخت.

این پذیرش بین‌المللی به معنای مشروعیت‌بخشی به تصمیم ایران برای اعمال حقوق خود بر اساس متن توافق اولیه است.

نقش‌آفرینان کلیدی و موازنه قدرت در شورای امنیت

موفقیت یا عدم موفقیت در مقابله با هرگونه تلاش غرب برای نادیده گرفتن این انقضا، به شدت وابسته به موضع‌گیری بازیگران اصلی در شورای امنیت سازمان ملل  است.

چین و روسیه: وزن استراتژیک در شورای امنیت

نقش دو عضو دائم شورا، چین و روسیه، در این مقطع زمانی «تعیین‌کننده» توصیف شد. این دو کشور به دلایل راهبردی متفاوت، از ابتدا موضعی شفاف در قبال نقض عهد طرف‌های غربی و همچنین لزوم اجرای کامل مفاد قطعنامه‌ها داشته‌اند.

• تعهد به چندجانبه‌گرایی: چین و روسیه به عنوان مدافعان اصلی چندجانبه‌گرایی و مخالفان اعمال فشار یک‌جانبه، این موضع را اتخاذ کرده‌اند که تاریخ انقضا باید محترم شمرده شود.

• وزن سیاسی: هرگونه تلاش توسط آمریکا یا متحدان اروپایی برای دور زدن این انقضا، نیازمند اجماع یا حداقل عدم وتو در شورا خواهد بود. موضع قاطع چین و روسیه تضمین‌کننده این امر است که هرگونه پیشنهاد تمدید یا بازسازی تحریم‌ها، با وتوی قاطع مواجه خواهد شد.

جنبش عدم تعهد جبهه وسیع جنوب

عامل مهم دیگر در موازنه قوا، حمایت گسترده جنبش عدم تعهد است. این جنبش که نماینده اکثریت قریب به اتفاق کشورهای جهان است، همواره بر پایه اصول استقلال ملی و عدم مداخله در امور داخلی کشورها و مخالفت با سلطه‌گری‌های بین‌المللی موضع‌گیری کرده است.

• مخالفت با سیاست‌های یکجانبه: کشورهای عضو نم، این تلاش‌های غرب را تلاشی برای تحمیل هژمونی و نقض حاکمیت ملی می‌دانند.

• اثرگذاری بر اجماع: حمایت این بلوک از موضع ایران، مانع از آن می‌شود که تلاش‌های غرب بتواند در مجامع بین‌المللی (فراتر از شورای امنیت) نوعی اجماع ساختگی علیه ایران ایجاد کند.

۴. تحلیل حقوقی مفاهیم انقضا

در چارچوب حقوق بین‌الملل، قطعنامه ۲۲۳۱ با این فرض تصویب شد که پس از گذشت دوره مشخص، بخش‌هایی از آن، به‌ویژه محدودیت‌های تسلیحاتی غیرضروری (نه تحریم‌های مرتبط با سلاح‌های کشتار جمعی)، پایان یابد.

بر اساس مفاهیم پایه حقوق معاهدات:

به عبارت دیگر، وقتی یک بند قانونی دارای تاریخ انقضا است، پایبندی به آن پس از تاریخ مذکور، تبدیل به تعهدی خودخواسته و غیرالزام‌آور می‌گردد. تلاش برای اعمال مجدد آن، نقض مفاد اولیه سند اصلی خواهد بود.

آزمون حقوقی و سیاسی غرب

انبارلویی در جمع‌بندی اظهارات خود، روز ۲۶ مهرماه ۱۴۰۴ را به عنوان «روز آزمون حقوقی و سیاسی غرب» در برابر پایبندی به تعهدات بین‌المللی توصیف کردند.

حزب مؤتلفه اسلامی معتقد است که ایران با رعایت دقیق تعهدات خود در زمان مقرر، حق خود را بر اساس متن قطعنامه ۲۲۳۱ تثبیت کرده است. هرگونه تلاش برای اعمال زور، ایجاد فشار جدید، یا به کارگیری تفسیرهای غیرقانونی برای دور زدن این تاریخ انقضا، به عنوان یک اقدام خصمانه تلقی خواهد شد.

موضع نهایی حزب مؤتلفه اسلامی

جمهوری اسلامی ایران قاطعانه هرگونه تحمیل زور، بی قانونی و نقض متن توافقات بین‌المللی را نمی‌پذیرد و از حقوق قانونی خود که با انقضای مهلت مقرر به دست آمده، با قدرت دفاع خواهد کرد. این پیروزی، نه با درگیری نظامی، بلکه با پیروزی در عرصه حقوق بین‌الملل و اثبات پایبندی به اصول قانونی حاصل خواهد شد، به‌ویژه در سایه حمایت‌های بین‌المللی موجود.