پروژه بمب‌افکن بال‌پرنده روسیه/«پک دا» تهدید واقعی برای ناتو؟
بیش از یک دهه از زمانی که نام بمب‌افکن نسل جدید روسیه، «پک دا»، برای اولین بار در محافل دفاعی مطرح شد، می‌گذرد. این هواپیمای پیشرفته که با فناوری‌های نوین طراحی شده، همچنان مورد توجه کارشناسان نظامی و تحلیلگران قدرت‌های جهانی است.
به گزارش اقتصاد آنلاین، پروژه بمب‌افکن نسل نو روسیه موسوم به «پک‌دا» (PAK DA) با وجود تأخیر‌ها و ابهامات فراوان، همچنان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین چالش‌های آتی برای برتری هوایی آمریکا و ناتو مطرح است.
سابقه و هدف‌گذاری پروژه
بیش از یک دهه از زمانی می‌گذرد که نام «پک‌دا» در محافل دفاعی شنیده شد. این برنامه که توسط توپولف توسعه می‌یابد، با هدف نوسازی ناوگان استراتژیک هوایی روسیه و تقویت «سه‌گانه هسته‌ای» طراحی شده است و قرار است به‌تدریج جایگزین بمب‌افکن‌های قدیمی‌تر توپولف-۹۵ و توپولف-۱۶۰ شود.
مشخصات فنی و رویکرد طراحی
«پک‌دا» بر مبنای آرایش بال‌پرنده (Flying Wing) طراحی می‌شود و اولویت اصلی آن سرعت نیست، بلکه پنهان‌کاری و رادارگریزی بالا است. این بمب‌افکن فروصوت و مجهز به محفظه‌های داخلی حمل تسلیحات است و ظرفیت حمل حدود ۳۰ تن مهمات، شامل تسلیحات متعارف یا هسته‌ای، برای آن برآورد شده است. منابع غیررسمی برد عملیاتی آن را نزدیک به ۱۲ هزار کیلومتر و توان پرواز مداوم تا حدود ۳۰ ساعت بدون سوخت‌گیری گزارش کرده‌اند.
پیامد‌های راهبردی برای غرب
ورود یک بمب‌افکن رادارگریز روسی می‌تواند توانایی نفوذ به عمق سامانه‌های پدافند هوایی ناتو را افزایش دهد و پیش از شناسایی شدن، امکان شلیک تسلیحات دوربرد را فراهم سازد. این واقعیت برنامه‌ریزی برای رهگیری و دفاع هوایی را—به‌ویژه در مناطق حساس مانند قطب شمال—پیچیده‌تر می‌کند و هزینه‌ها و پیچیدگی‌های پدافندی را برای کشور‌های غربی بالا می‌برد. «پک‌دا» در واقع پاسخی روسیه به بمب‌افکن‌های رادارگریز آمریکایی مانند B-۲ و برنامهٔ B-۲۱ است.
محدودیت‌ها و چالش‌های عملیاتی
با وجود اهمیت استراتژیک، اطلاعات رسمی درباره «پک‌دا» محدود است و مهلت‌های اعلام‌شده بار‌ها به تأخیر افتاده‌اند. تحریم‌های غرب تأمین قطعات پیشرفته و اویونیک را پیچیده کرده و زیرساخت صنعتی روسیه در برخی حوزه‌ها از گستردگی و تکیه‌گاه‌های آمریکا برخوردار نیست. این کاستی‌ها ممکن است مهندسان را به مصالحه‌هایی در طراحی مجبور کند که سطح پنهان‌کاری و کارایی نهایی هواپیما را کاهش دهد.
آیا شبح پنهان‌کار روسیه پرواز خواهد کرد؟
با درنظر گرفتن سابقه توپولف در ساخت بمب‌افکن‌های بزرگ و اراده سیاسی کرملین برای پیشبرد پروژه، انجام پرواز پیش‌نمونه‌ای از «پک‌دا» تا حدودی محتمل به نظر می‌رسد؛ اما اینکه این هواپیما بتواند به‌سرعت و به‌صورت مؤثر وارد خدمت عملیاتی شده و به یک برگ برنده راهبردی تبدیل شود، هنوز در هاله‌ای از ابهام است. زمان مشخص خواهد کرد آیا «پک‌دا» به تعادل قدرت کمک می‌کند یا مانند برخی پروژه‌های بلندپروازانه نظامی، با موانع فنی و تأمینی روبه‌رو خواهد شد.