گام بلند کرمان برای گردشگری

 «محمد جهانشاهی» معاون گردشگری کرمان می‌گوید: «آن روزها یزد تنها 19 هزار گردشگر داشت.» اما به گفته او حالا کرمان راه زیادی برای رسیدن به یزد در پیش دارد. زلزله بم، شکاف عمیقی بین روزهای رونق و کساد گردشگری در یکی از مهمترین شهرهای تاریخی-فرهنگی کشور انداخت! فعالان حوزه میراث فرهنگی و گردشگری، زلزله سیاسی هشت ساله را هم یکی دیگراز دلایل به محاق رفتن گردشگری کرمان می‌دانند؛ زلزله سیاسی دولت نهم و دهم!

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران ، کرمان در دولت اصلاحات خیز بزرگی برای گردشگری برداشته بود. آن روزها مدیریت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری هم دست یک مرد «کرمانی» بود؛ سیدحسین مرعشی. همه چیز برای پرواز کرمانی که یکی از گنجینه‌های فرهنگی ایران محسوب می‌شد، مهیا بود! توجه بسیار زیادی به زیرساخت‌های گردشگری استان می‌شد. صدای محوطه‌های باستانی آن به دلیل کاوش‌های باستان شناسی در دنیا طنین انداز شده بود!اما در دولت بعد همه چیز فرق کرد! کرمانی که به دلیل کاوش‌های باستان شناسی هلیل رود در صدر اخبار میراث فرهنگی بود آنقدر از اذهان دور نگه‌داشته شد که حتی اداره میراث فرهنگی شهری مثل «جیرفت» -که می‌رفت تا در محافل علمی‌باستان شناسی جهان جایگاهی همیشگی بیابد – با روی کار آمدن دولت احمدی‌نژاد منحل شد!

زلزله اوج بدشانسی کرمان و کرمانی‌ها بود! همه می‌خواستند شهر «بم» را بازسازی کنند! کرمان دیگر نمی‌توانست گردشگری را در اولویت قرار بدهد! تبلیغات منفی هم تصویر دیگری از ایران را به جهان داده بود! کرمان اما بدشانس‌تر بود! تصویر غیرواقعی آن را برای گردشگر داخلی هم علاوه بر گردشگر خارجی ناایمن جلوه می‌داد. مسأله آنقدر پیش رفت تا در لیست سیاه برخی از کشورها از جمله «استرالیا» قرار گرفت.

تبدیل تهدید به فرصت

کرمان اما در دولت روحانی شکل دیگری پیدا کرد. کویر که تهدیدی با حضور اشرار برای کرمان به شمار می‌رفت به یکی از بهترین فرصت‌ها برای حضور گردشگران خارجی بویژه اروپایی‌ها تبدیل شد.

حتی پیش از آنکه پرونده بیابان لوت در استانبول ترکیه رأی قاطع اعضای یونسکو را برای ثبت جهانی بگیرد، کویرنوردان جهان بویژه اروپایی‌ها مسیر کویر کرمان را یافتند. آنها نخستین ابرماراتن جهان را هم در کویر کرمان برگزار کردند. کرمان در میان سه استان خراسان جنوبی، کرمان و سیستان و بلوچستان برنامه بهتری برای کویر داشت! این مسأله تنها به این دلیل نبود که 90 درصد از بیابان لوت در جغرافیای این استان کویری بود! برنامه‌ریزی هرچند تا رسیدن به آنجایی که شایسته نام کرمان با تمام داشته‌های تاریخی-طبیعی‌اش است فاصله بسیاری دارد اما میزبانی کرمانی‌ها از کویرنوردان بسیار بهتر از دو استان دیگر بود! کرمان این روزها سعی دارد تا خود را به ردیف سه شهر اصفهان، یزد وشیراز برساند. برگزاری دومین ابرمارتن ایران در گرم‌ترین نقطه دنیا با حضور دوندگان و گردشگرانی از 7 کشور جهان از جمله این برنامه هاست! گردشگران اروپایی که این روزها مسیر حضور در خانه‌های بومگردی را هم یافته‌اند. کرمان سرآمد بیشترین تعداد اقامتگاه‌های بومگردی در کشور است و جهانشاهی تعداد آنها را بیش از 100 اقامتگاه اعلام می‌کند! هرچند برخی از این اقامتگاه‌ها تا رسیدن به استانداردهای لازم فاصله دارد اما به گفته برخی از فعالان این حوزه به مهاجرت معکوس بومی‌های منطقه منجر شده است! تا کویر از آن تهدید به فرصت تازه‌ای در حوزه گردشگری تبدیل شود. البته کرمان هنوز از کمبود اقامتگاه‌های لوکس و چهارو پنج ستاره رنج می‌برد.

آیا شهر نارون‌ها خشک می‌شود؟

کرمانی‌ها از مردم شهر تا مسئولان مختلف آن اعتقاد دارند استانداری که این روزها اداره این استان کویری را برعهده گرفته است گام‌های مهمی برای گردشگری استان برداشته و دست خوبی به سر و روی شهر کشیده است. تغییر و تحولات ایجاد شده از سوی استاندار آنقدر زیاد است که از خبرنگارانی که سال‌ها پیش به کرمان سفر کرده‌اند می‌پرسند که متوجه تغییرات ملموس شهر شده اند؟ فعالان حوزه میراث فرهنگی هم اعتقاد دارند که استاندار فرد دلسوزی برای شهر است اما آنها یک ایراد بزرگ را به ساخت و سازهای شهر می‌گیرند. بافت تاریخی کرمان که جزو 5 بافت تاریخی اول کشور بود از تیغ مدرن‌سازی جان سالم به در نبرده است! از آن بافت که می‌توانست نام کرمان را یکبار دیگر در یونسکو به ثبت برساند تک بناهایی باقی مانده که همان‌ها هم در سایه تجاری‌سازی و مال‌سازی در حال گم شدن هستند. کرمان که شهر «نارون ها» نام دارد، تبدیل به تهران دیگری می‌شود! مثل شهر تبریز که مسابقه‌ای عجیب در بلندمرتبه‌سازی و تخریب بافت تاریخی با تهران دارد. نارون‌های کرمان-البته تنها به شهر کرمان محدود نمی‌شود- هم دارد به سرنوشت «چنارهای ولیعصر» دچار می‌شود! همچنین ساخت و سازها با المان‌های قدیم از میدان «مشتاقیه» چیز جدیدی ساخته است! ستون‌های سفید که تمام المان‌های کرمان قدیم در میدان را پشت خود پنهان کرده و به گفته برخی از اهالی شهر مقدمه تخریب بیشتر بافت قدیم را فراهم کرده است!

کرمان براساس آمار «محمد جهانشاهی» نزدیک به سه هزار میلیارد تومان پروژه گردشگری تعریف کرده: «از این میان نزدیک به یک هزار و ۲۰۰ میلیون تومان نیز شروع شده و در آینده نیز کرمان تحت تأثیر این برنامه‌ها قرار می‌گیرد.»

سید مهدی«طبیب‌زاده» رئیس اتاق بازرگانی استان کرمان هم اعتقاد دارد که در میان مسئولان استان یک اتفاق نظر برای رشد صعودی میزان گردشگران خارجی وجود دارد. کرمان در همین راستا به تازگی میزبان آژانس‌های گردشگری مطرح کشور بود و در یک تور دو روزه آنها را با بخشی از دیدنی‌های کرمان از جمله کویر شهداد، باغ جهانی ماهان، بازار تاریخی کرمان و... آشنا کردند.

گردشگری خوراک در شهر ادویه طعم ندارد

کرمان با بازار ادویه‌ای که دارد می‌تواند در گردشگری خوراک یا غذا حرف‌های زیادی داشته باشد اما منوی رستوران‌های این شهر که گردشگران زیادی را به هوای ادویه‌های خود به کرمان می‌کشاند همان دیس معروف کوبیده وجوجه کباب است! مسأله‌ای که از دید «محمدحسن کرمانی» رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران هم دور نمی‌ماند. به اعتقاد او ما نتوانسته‌ایم از جاذبه‌هایی که داریم فرصت‌سازی کنیم. کاری که همه دنیا انجام می‌دهند و تقویمی‌ از مناسبت‌ها و برنامه‌های گردشگری ارائه می‌کنند. او پیشنهادهای خوبی برای کرمانی‌ها دارد: «چه اشکالی دارد اگر روزی را برای دیدن ستاره‌های کویر به دنیا معرفی کنیم و یا چرا هنوز نتوانسته‌ایم به دنیا بگوییم که کرمان کوه‌هایی با ارتفاع چهار هزار و ۱۰۰ متر دارد که بلندتر از ترکیه است.»

به گفته کرمانی تنوع شیرینی و غذا در کرمان عجیب است اما رستوران‌های کرمان هنوز در منوی خود آن را ندارند و باید آنها را در خانه‌ها پیدا کرد. او می‌گوید: «غذای ایران و ترکیه اشتراکاتی دارد اما ترکیه غذاهای ما را به نام خودشان ثبت می‌کنند مانند دلمه. ولی ما هنوز در رستوران‌ها چنجه و کباب می‌بینیم. در حالی که دنیا روی توریست شکم چرانی کار می‌کند که فقط دوست دارد سفر کند و غذا و شیرینی بخورد.» شهرهای کویری ما مثل یزد وکرمان طعم و مزه خود را از گیاهان دارویی که در کویر می‌رویند، می‌گیرد اما به رغم پتانسیل بسیار زیادهرگز نتوانسته‌اند مسیر شکم چران‌هایی باشند که پول خرج می‌کنند تا طعم‌های تازه را بچشند.

ثبت روزی به نام «کرمان» در تقویم

کرمان استان عجیبی است! تضادهای جالبی دارد. آب و هوای کویری‌اش به آخرین چین و شکن‌های زاگرس که می‌رسد، جاده چالوس را پوشیده در میان مه با پوشش گیاهی عجیب در پیش چشم مخاطب می‌گذارد. با وجود این در میان برنامه‌های کرمانی‌ها بیشتر شمال کرمان دیده می‌شود تا جنوب آن که آب و هوایی سرد دارد.

شاید علت را باید در تلاش شهرهای جنوبی برای جدا شدن از کرمان به جلوداری «جیرفت» دانست! اما هرچه هست جنوب کرمان را باید معجزه کویر دانست! درجنوب کرمان به یکباره درختان گرمسیری جای خود را به درختان سردسیر می‌دهند. هوا آنقدر تغییر می‌یابد که از آن به تغییر نخل به یخ تعبیر می‌کنند.

درختان گرمسیری و سردسیری شانه به شانه هم میوه می دهند تا شگفتی دیگری به شگفتی‌های این استان باستانی بیفزایند؛ استانی که دشتی دارد به نام دشت «عقیق.» در کویر شهدادش به راحتی می‌توان ستاره چید! «ابراهیم پورفرج» رئیس جامعه تورگردانان ایران اعتقاد دارد که باید در کرمان با برگزاری برنامه‌های جهانی آن وقفه‌ای که زلزله بم در ورود گردشگر خارجی به کرمان ایجاد کرد را شکست.او پیشنهاد می‌دهد: «بهتر است که مسئولان در کرمان به این فکر باشند که یک روزی را در تقویم به نام روز کرمان در نظر بگیرند، مانند کاری که تبریز برای سال ۲۰۱۸ انجام داد تا بخش خصوصی بتواند در نمایشگاه بین‌المللی گردشگری آلمان، این استان را نیز معرفی و برای ورود گردشگران خارجی به کویر کرمان تبلیغ کند.»

کرمان تنها یک هتل 5 ستاره دارد

«کرمان» استانی است که باستان شناسان از آن به بهشت باستان شناسی یاد می‌کنند. تاریخ روزنامه نگاری ومطبوعات آن حرف‌های بسیار زیادی برای گفتن دارد. محوطه‌های فسیلی آن پر از داستان‌های شگفت انگیز است. هرچند یادآوری دوباره کرمان در اذهان گردشگران داخلی وخارجی یکی از مهمترین گام هایی است که باید استان بردارد اما مشکلات جدی این استان به لحاظ زیرساختی دور از چشم آژانس‌های مسافرتی نمی‌ماند.

به گفته ابراهیم پورفرج تنها هتل مناسب برای حضور گردشگران خارجی کرمان تنها هتل ۵ ستاره استان است که بیشتر اوقات پر از گردشگر است. آنطور که پورفرج می‌گوید: «نبود هتل‌های 5ستاره باعث می‌شود که برخی از گردشگران خارجی بیشتر از دو روز در کرمان توقف نکنند.» فعالان گردشگری شهر کرمان هم اعتقاد دارند که نبود هتل‌های لوکس باعث شده تا کرمان بخشی از گردشگران خارجی خود را که خوب پول خرج می‌کنند و در اقتصاد شهر نقش دارند از دست بدهد.

البته گردشگران اروپایی زیادی هم از مراکز اقامتی و بومگردی کرمان استفاده می‌کنند اما فعالان گردشگری این حوزه اعتقاد دارند که بومگردی‌ها در سلیقه تمام گردشگران اروپایی نیست بویژه آنهایی که به هوای دیدار از تاریخ و فرهنگ کرمان به این شهر سفر می‌کنند.