چین از سامانه دفاع سیارکی خود رونمایی کرد/ پروژه «چشم مرکب چین» برای پایش میلیونها کیلومتر آنسوتر

چین اعلام کرده است که بهزودی نخستین آزمایش دفاع سیارکی خود را آغاز میکند؛ اقدامی که میتواند آینده امنیت سیاره زمین در برابر برخوردهای فاجعهبار آسمانی را متحول کند. وو ویرن، طراح ارشد برنامه اکتشاف ماه چین، این مأموریت را وظیفهای مشترک برای همه بشریت دانست و از همکاریهای جهانی استقبال کرد.
به گزارش اقتصاد آنلاین، روزنامه چینی "پیپلز دیلی آنلاین" در گزارشی به آزمایش دفاع سیارکی چین پرداخته است. این روزنامه در گزارش خود آورده است: وو ویرن، رئیس تازهمنتخب انجمن بینالمللی اکتشاف اعماق فضا (IDSEA)، در کنفرانس بینالمللی اکتشاف اعماق فضا در هفئی چین اعلام کرد که این کشور قصد دارد در آینده نزدیک مأموریتی آزمایشی برای برخورد جنبشی به یک سیارک تهدیدکننده زمین انجام دهد.
او توضیح داد: «ابتدا یک کاوشگر ناظر پرتاب میشود تا پارامترهای دقیق سیارک را از فاصله نزدیک ثبت کند. سپس، یک ضربهزننده با سرعت بالا به سیارک برخورد میکند. این فرایند از طریق شبکهای مشترک زمینی–فضایی رصد خواهد شد تا تغییرات مدار و ساختار سیارک بهطور دقیق بررسی شود.»
اهمیت علمی و مخاطرات برخورد سیارکی
سیارکها که بهعنوان «فسیلهای زنده» منظومه شمسی شناخته میشوند، بیشتر از سنگ و فلز تشکیل شدهاند و با وجود ابعاد کوچک، در برخورد میتوانند ویرانگری عظیمی ایجاد کنند. جامعه علمی بر این باور است که حدود ۶۶ میلیون سال پیش، برخورد یک سیارک ۱۰ کیلومتری موجب انقراض دایناسورها و نابودی ۷۵ درصد گونهها شد.
بر اساس آمار آزمایشگاه اکتشاف اعماق فضا، تا مارس ۲۰۲۵ حدود ۳۸ هزار جرم نزدیک به زمین شناسایی شدهاند، اما تنها یک درصد آنها ثبت کامل شده است. نمونه اخیر، سیارک ۲۰۲۴YR۴ بود که احتمال برخورد آن تا ۳/۱ درصد افزایش یافت و نگرانی جهانی بههمراه داشت.
چالشهای فنی و علمی
پانگ ژیهاو، کارشناس باسابقه فضایی، این مأموریت را بسیار دشوار توصیف کرد: «مثل آن است که بخواهید مگسی را از فاصله دهها میلیون کیلومتری هدف بگیرید.» او افزود که فضاپیما باید ماهها یا سالها در فضا حرکت کند و با خطای چند ده متر به جرمی چند صد متری اصابت کند.
یکی دیگر از چالشها ماهیت ناشناخته سیارکهاست؛ برخی از آنها صخرهای سخت و برخی تودهای شل و سنگریزهای هستند. همین موضوع پیشبینی میزان تغییر مدار پس از برخورد را دشوار میسازد.
پیشرفتهای چین در پایش و دفاع فضایی
چین از سال ۲۰۰۶ «برنامه اکتشاف اجرام نزدیک به زمین» را آغاز کرده و از ۲۰۲۱ بهطور رسمی طرح دفاع سیارکی را وارد اسناد راهبردی فضایی خود کرده است. پرتاب موفق کاوشگر «تیانون-۲» در ۲۹ مه ۲۰۲۵ که مأموریت بازگرداندن نمونه از سیارک ۲۰۱۶HO۳ را بر عهده دارد، بخشی از این راهبرد است.
در حوزه پایش زمینی، چین شبکهای از تلسکوپها را در رصدخانههای مختلف ایجاد کرده و همچنین پروژه «چشم مرکب چین» را با ساخت ۲۵ رادار ۳۰ متری کلید زده است. این رادارها امکان شناسایی و تصویربرداری دقیق از سیارکها در فاصله دهها میلیون کیلومتری را فراهم خواهند کرد.
همکاریهای بینالمللی و آینده دفاع سیارکی
وو تأکید کرد که شناسایی و دفع تهدیدهای سیارکی یک مسئولیت جهانی است. او گفت: «چین آماده است تا با ارائه دانش و ظرفیتهای خود، در کنار دیگر کشورها شبکهای جامع برای پایش و مقابله با سیارکها ایجاد کند.»
از سال ۲۰۰۹ کمیته استفاده صلحآمیز از فضای ماورای جو سازمان ملل نشستهای منظم «کنفرانس دفاع سیارهای» را برگزار کرده و در سال ۲۰۱۴ نیز شبکه بینالمللی هشدار سیارکها (IAWN) و گروه مشورتی برنامهریزی مأموریتهای فضایی (SMPAG) شکل گرفتهاند. چین اعلام کرد همکاری در پایش زمینی، توسعه مشترک فناوری و تبادل دادهها را بهطور جدی دنبال خواهد کرد.