خسارت‌های پرهزینه‌ترین جنگ تاریخ اسرائیل/ اقتصاد رژیم صهیونی چگونه به زانو درآمد؟

به گزارش اقتصاد آنلاین، بر اساس ارزیابی‌های اولیه وزارت دارایی و سازمان مالیاتی اسرائیل، خسارت مستقیم به زیرساخت‌ها، املاک و کسب‌وکارها، حدود ۱۰ میلیارد شِکِل، معادل ۳ میلیارد دلار برآورد شده است. این رقم شامل جبران خسارات ناشی از اصابت موشک‌ها، و همچنین پرداخت غرامت به کسب‌وکار‌های تعطیل‌شده در طول درگیری‌هاست.

با این حال، وزیر دارایی اسرائیل، بتسلئیل اسموتریچ، در نشست خبری اعلام کرد که هزینه کلی جنگ می‌تواند تا ۱۲ میلیارد دلار افزایش یابد؛ رقمی سنگین که در صورت تأیید، آن را به پرهزینه‌ترین جنگ تاریخ اسرائیل تبدیل می‌کند. رئیس بانک مرکزی اسرائیل نیز این رقم را نزدیک به ۶ میلیارد دلار دانسته است.

موشک‌هایی که از سپر‌ها عبور کردند

اگرچه رژیم صهیونیستی به سامانه‌های دفاعی پیشرفته‌ای مانند گنبد آهنین، فلاخن داوود و پیکان مجهز است، اما مسئولان امنیتی این رژیم اذعان کرده‌اند که بین ۱۰ تا ۱۵ درصد موشک‌های شلیک‌شده از سوی ایران توانسته‌اند از این سپر‌ها عبور کنند. بسیاری از این موشک‌ها به مناطق مرکزی اسرائیل برخورد کردند؛ مناطقی که بیش از نیمی از جمعیت رژیم صهیونیستی را در خود جای داده‌اند.

شِی آهرونوویچ، رئیس اداره مالیات اسرائیل که مسئول پرداخت غرامت‌هاست، در توصیف این وضعیت گفته است:

«این بزرگ‌ترین چالش اقتصادی در تاریخ اسرائیل است؛ چنین حجمی از خسارت بی‌سابقه بوده است.»

چرا جنگ با ایران گران‌تر از نبرد‌های قبلی بود؟

تحلیل‌گران اقتصادی اسرائیلی می‌گویند دلیل گرانی بی‌سابقه این جنگ در مقایسه با درگیری‌های قبلی با حماس و حزب‌الله، در دو عامل اصلی نهفته است:

۱. موقعیت جغرافیایی اهداف: برخلاف موشک‌باران‌های پراکنده حزب‌الله یا حماس که عمدتاً مناطق مرزی یا روستایی را هدف قرار می‌دادند، موشک‌های ایران مستقیماً به شهر‌های پرجمعیت مانند تل‌آویو، حیفا و ریشون لتسیون اصابت کردند.

۲. قدرت تخریبی موشک‌ها: موشک‌های بالستیک ایرانی، حامل کلاهک‌هایی تا ۵۰۰ کیلوگرم مواد منفجره بودند که با قابلیت پراکندگی ترکش در شعاع وسیع، ساختمان‌های بلندمرتبه، بیمارستان‌ها و حتی مراکز تحقیقاتی را به‌شدت تخریب کردند.

نمونه بارز آن، آسیب جدی به مؤسسه علمی وایزمن و بزرگ‌ترین پالایشگاه نفتی اسرائیل در حیفا بود؛ همچنین یک بیمارستان دولتی در جنوب اسرائیل هدف مستقیم حمله قرار گرفت.

اقتصاد در وضعیت نیمه‌فلج

در طول این ۱۲ روز، تقریباً تمام فعالیت‌های اقتصادی اسرائیل متوقف شده بود. مدارس، ادارات و بسیاری از مشاغل، تعطیل اعلام شدند و تنها برخی واحد‌های خدمات ضروری مجاز به فعالیت بودند. طبق اعلام وزارت دارایی اسرائیل، میزان غرامت قابل پرداخت به کسب‌وکار‌ها می‌تواند تا ۵ میلیارد شِکِل افزایش یابد.

این میزان، دو برابر غرامتی است که دولت اسرائیل از زمان حملات حماس در اکتبر ۲۰۲۳ تا کنون به قربانیان پرداخت کرده است؛ رقمی که نشان‌دهنده عمق ضربه وارده به ساختار اقتصادی تل‌آویو است.

هدف نابود نشد؛ زخم‌ها باقی ماند

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در جریان جنگ اعلام کرده بود که هدف اصلی، از بین بردن برنامه موشکی و هسته‌ای ایران است. با این حال، تخمین‌های اطلاعاتی خود رژیم نشان می‌دهد که ایران در آغاز جنگ بین ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ موشک بالستیک در اختیار داشت و اکنون همچنان نیمی از آن را حفظ کرده است.

این در حالی است که ایران نه‌تنها توانست در برابر حملات اسرائیل مقاومت کند، بلکه با حملاتی گسترده، نشان داد که توان عبور از سپر‌های دفاعی پیشرفته اسرائیل را دارد.

خستگی، خسارت و تردید

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا که پس از ۱۲ روز جنگ، آتش‌بس را اعلام کرد، در واکنشی توأم با واقع‌بینی گفت: «موشک‌های بالستیک ایران، واقعاً خیلی از ساختمان‌ها را نابود کردند.»

این جمله، توصیف دقیق حال‌و‌هوای امروز اسرائیل است؛ رژیمی که در مسیر برتری‌جویی نظامی، هزینه‌ای گزاف پرداخت کرده، اما چیزی به‌دست نیاورده است.

نتیجه‌گیری: سایه جنگ، سنگین‌تر از سود آن

اسرائیل بار دیگر تلاش کرد با تکیه بر نیروی نظامی، دشمنی منطقه‌ای را سرکوب کند. اما نتیجه چیزی نبود جز افزایش هزینه‌ها، تشدید نارضایتی عمومی و نمایان‌شدن شکاف‌های ساختاری در سیستم دفاعی و اقتصادی این رژیم. این جنگ نشان داد که حتی قدرت‌های مجهز نیز، زمانی که از واقعیت‌های راهبردی غفلت کنند، در باتلاق شکست گرفتار می‌شوند.

جنگ تمام شده، اما زخم‌ها تازه‌اند؛ و سؤال اصلی همچنان پابرجاست: آیا اسرائیل می‌تواند این‌بار درس بگیرد؟