اصلاح نظام مالیاتی نیازمند دوره‌گذار و تعامل با ذی‌نفعان است/ نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی به 8.3 درصد رسید

به گزارش اقتصادآنلاین، دکتر سیدهادی سبحانیان، رئیس‌کل سازمان امور مالیاتی کشور، در چهاردهمین همایش سیاست‌های مالی و مالیاتی ایران، با اشاره به چالش‌ها و تحولات جاری در نظام مالیاتی کشور، اظهار کرد: نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور که یکی از مهم‌ترین شاخص‌های عملکرد نظام مالیاتی است از ۵.۷ درصد در سال ۱۴۰۰ به ۸.۳ درصد در سال گذشته افزایش یافته است. همچنین سهم مالیات در منابع عمومی بودجه که در سال ۱۴۰۰ زیر ۳۰ درصد بود به حدود ۵۰ درصد در سال گذشته رسید. نسبت مالیات به هزینه‌های جاری دولت نیز از ۴۰ درصد در سال ۱۴۰۰ به نزدیک ۷۰ درصد افزایش یافته است. این نسبت در بسیاری از کشور‌های پیشرفته نزدیک به ۱۰۰ درصد است.

رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور با اشاره به طرح نشان‌دار کردن مالیات‌ها، تصریح کرد: در سال گذشته، بیش از ۳۶۱ هزار نفر از مؤدیان در این طرح شرکت کردند و مالیات خود را اصطلاحاً "نشان‌دار" کردند. این اقدام باعث شد حدود ۲۰۰۰ پروژه در کشور از طریق مالیات تأمین مالی شوند. به‌عنوان نمونه، ۱.۲ هزار میلیارد تومان برای پروژه‌های حمل‌ونقل، ۱.۲ هزار میلیارد تومان برای آموزش‌وپرورش، و ۱.۱ هزار میلیارد تومان برای منابع آب تأمین شد. همچنین، ۷۵۰ میلیارد تومان نیز به پروژه‌های زیرساختی دیگر اختصاص یافت.

وی افزود: در سال گذشته، تأمین مالی پروژه‌های بهداشت و درمان به مبلغ ۶۶۰ میلیارد تومان انجام شده است. همچنین در حوزه آموزش عالی نیز شاهد تأمین مالی قابل توجهی بودیم.

سبحانیان اضافه کرد: در برخی از ادارات مالیاتی اتفاقاتی رخ داده که مستلزم بررسی دقیق و بازنگری در فرایند‌های اجرایی است. همه کالا‌ها و خدمات مشمول، نیازمند شفاف‌سازی دقیق و تخصصی هستند؛ در حالی که مأمور مالیاتی نمی‌تواند به‌تنهایی تشخیص دهد چه چیزی مشمول مالیات است یا نیست.

وی با اشاره به یکی از اقدامات مهم اخیر سازمان گفت: «در ستاد سازمان، فرآیند شناسایی و شناسه‌گذاری ۳۰۰ هزار قلم کالا و خدمت انجام شده که کار بسیار پیچیده‌ای بود. نباید تصور کرد همه کالا‌ها مانند لیوان یا تخته هستند؛ برخی از آنها اقلام تخصصی مانند تجهیزات اتاق عمل هستند که درک و طبقه‌بندی‌شان دشوار است.

سبحانیان با بیان اینکه نظام مالیاتی باید ظرفیت‌پذیری اجرای قوانین را داشته باشد، ادامه داد: اینکه ما پشت سر هم قانون وضع کنیم، بدون آنکه دوره گذار برای اجرایی شدن آن در نظر بگیریم، تنها موجب افزایش اصطکاک در بدنه نظام مالیاتی می‌شود. همکاران ما در ادارات مالیاتی با فشار‌های شغلی بالایی مواجه هستند. این موضوع به‌ویژه در اداراتی که مراجعه‌کننده زیاد دارند، جدی‌تر است و اگر بدون آموزش، بدون اقناع و گفت‌و‌گو با ذی‌نفعان، تغییرات پیاده شود، نتیجه آن نارضایتی عمومی خواهد بود. 

رئیس‌کل سازمان امور مالیاتی با تأکید بر ضرورت طراحی مسیر اجرای بدون اصطکاک اصلاحات مالیاتی گفت: نظام مالیاتی نه‌تنها یک موضوع فنی، بلکه یک مسأله اجتماعی-اقتصادی است. اگر بتوانیم اجرای درست را دنبال کنیم و این روند با همین سرعت یا حتی بیشتر ادامه یابد، نتایج آن به شکل عدم نیاز به مراجعه حضوری به ادارات مالیاتی، کاهش احساس تبعیض و افزایش عدالت مالیاتی خود را نشان خواهد داد.

 رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور گفت: در حوزه مشاغل سال گذشته ۸۰ درصد رسیدگی‌ها به صورت سیستمی بوده و تنها ۲۰ درصد به صورت دستی و در حوزه اشخاص حقوقی ۷۰ درصد اظهارنامه‌ها به صورت سیستمی رسیدگی شده‌اند و تت‌ها ۳۰ درصد توسط ماموران مالیاتی مورد رسیدگی قرار گرفت.

سید محمد هادی سبحانیان گفت: مالیات ابرازی مؤدیان حقوقی در سال ۱۴۰۰، حدود ۵۸ هزار میلیارد تومان بود که این عدد در سال گذشته به بیش از ۲۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. این رشد، علیرغم کاهش نرخ برخی مالیات‌ها محقق شده و به دلیل شفاف‌سازی اطلاعات و ارائه اظهارنامه‌های پیش‌فرض بوده است.

وی در ادامه سخنانش با اشاره به جلسات متعدد سازمان امور مالیاتی با کارآفرینان و فعالان اقتصادی اظهار داشت: «به این جلسات افتخار می‌کنیم و آن را بخشی از وظیفه خود می‌دانیم. زمان قابل‌توجهی از وقت هفتگی من صرف گفت‌و‌گو با کارآفرینان می‌شود تا اطمینان یابیم سرمایه‌گذاری در کشور تداوم یابد و نظامی پایدار شکل گیرد.

سبحانیان در پایان با تقدیر از تلاش‌های گذشتگان در نظام مالیاتی کشور افزود: اگر امروز در این جایگاه هستیم، حاصل زحمات افراد فرهیخته‌ای است که پیش از ما گام‌های بزرگی در این مسیر برداشته‌اند. ما نیز وظیفه داریم این مسیر را با قدرت و با حمایت همه همکاران، کارشناسان، و خبرگان این حوزه ادامه دهیم تا به موفقیت‌های بزرگ‌تری دست یابیم.