زالو ؛ خون‌آشـام اشتغال‌زا
همواره یکی از موضوع‌های مهم در بخش اقتصادی یک کشور، توجه به ظرفیت‌های سرزمینی آن است. به همین دلیل است که کشورهای پیشرفته از جمله کشورهای واقع در اروپای غربی و آمریکا، توانسته‌اند از این مقوله نهایت استفاده را برده و میزان بهره‌وری اقتصادی خود را افزایش دهند.
از عوامل اصلی افزایش بیکاری در کشوری مثل ایران، استفاده نکردن از ظرفیت‌های متنوع این سرزمین است. علت آن نیز این است که این ظرفیت‌ها شناسایی نشده‌اند یا اینکه مورد توجه قرار نمی‌گیرند. یکی از این ظرفیت‌ها که چند سال به عنوان فرصت شغلی نمود عینی پیدا کرده، پرورش و تکثیر زالو است. کمی بیش از یک دهه است که در کشورهای غربی، طب مکمل و طب سنتی مورد توجه قرار گرفته است. در این بین، کشور ما نیز البته بسیار دیر در این زمینه گام‌هایی برداشته است. زالو از جمله کرم‌های آبزی است که فواید پزشکی بی‌شماری را به همراه دارد؛ بنابراین این امر باعث شده تا پرورش این نوع کرم مورد توجه قرار بگیرد. حالا روی سخن با برنامه‌ریزان اقتصاد کشور است که از این فرصت شغلی حمایت کرده تا سهمی از این بخش در سطح جهان داشته باشند. به عبارت دیگر برنامه‌ریزان اقتصادی کشور باید فرآیند صنعت پرورش زالو را از ابتدا تا انتها مورد حمایت قرار دهند. حمایت از این موضوع در واقع حمایت از فرصت‌های شغلی در حوزه طب مکمل است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از قانون ، رشته زالودرمانی، در حال حاضر با اقبال مردم مواجه شده است که این خود از نگاه اشتغال‌زایی جهت تولید زالو و پرورش زالو حایز اهمیت است که باید دولت از هم اکنون به فکر کارآفرینی و اشتغال‌زایی در این زمینه باشد.
«خون‌آشام» مفید
اگر واژه «خون‌آشام» زمانی مترادف موجوداتی بود که شب‌ها از گورستان‌ها بیرون می‌آمدند و خون مردم را می‌مکیدند، حالا این واژه را می‌توان برای یک حیوان آبزی به کار برد که نه‌تنها برای نجات انسان مفید است بلکه افسانه نیست. زالو یک «خون‌آشام» واقعی است نه «خون‌آشام» قصه‌ها. شاید پزشکی مدرن هیچ‌گاه تصور نمی‌کرد که زمانی دوباره دست به دامن طب سنتی یا به عبارت بهتر طب مکمل شود و بار دیگر از انگاره‌های آن بیاموزد. سال‌هاست که طب سنتی توانسته دوباره در هیاهوی فضای پزشکی مدرن خود را به جامعه تحمیل کند. حالا طب سنتی توانسته تا آنجا پیش رود که برای خود بازارهایی را به وجود آورد. بازارهایی که فرصت‌های شغلی را در فضای اقتصاد پزشکی ایجاد کرده‌اند. از پرورش «کروکودیل» گرفته تا پرورش «زالو».
گردش مالی بازار زالو در جهان
«زالو»، این کرم حلقوی شکل حالا بازاری برای خود در کشور دارد. مزرعه‌های پرورش «زالو» این روزها مثل همه کشورهای دیگر جهان در ایران نیز در حال گسترش هستند. گرچه «زالو» در فرهنگ بومی کشور، صفتی ناپسند و برای گروهی رانت‌خوار و ویژه‌خوار به کار می‌رود اما به واقع این اسم برازنده همین نوع حیوان آبزی است. «زالو» اکنون فرصت‌های شغلی مناسبی را در بخش بازار طب سنتی و حتی مدرن ایران ایجاد کرده است. نشان به آن نشان که گردش مالی این بازاردر جهان در حدود 200 میلیون دلار در سال است.
مشخصات زالو
«زالو» از گروه کرم‌های آبزی بوده واندازه آن بین سه تا 25 سانتی‌متر است. نکته جالب آنکه این نوع کرم دارای سه فک بوده و هر فک آن 100 دندان دارد که در مجموع تعداد دندان‌های آن 300 دندان است. آب‌های شیرین محل زندگی «زالو»هاست و از بیمهرهگان تغذیه می‌کنند.
فواید پزشکی
براساس مطالعات پزشکی، «زالو» برای سلامتی بدن انسان و شادابی پوست آن کاربردهای متفاوتی دارد. «زالو»درمانی مدت‌ها در طب سنتی به کار می‌رفته و اکنون نیز در جراحی‌های ترمیمی و پلاستیک و همچنین در درمان آرتروز از این کرم استفاده می‌شود. این «خون‌آشام» با مکیدن خون باعث رقیق شدن آن و بازشدن رگ‌ها می‌شود. بزاق ترشح شده از دهان «زالو» این امر را ایجاد می‌کند. بنا به گفته پزشکان، نام این ماده «هیرودینی» است. این عوامل باعث شده تا پرورش «زالو» درآمد هنگفتی را نصیب بنگاه‌های اقتصادی متولی آن کند.
گسترش پرورش زالو در کشور
در ایران نیز مانند کشورهای دیگر جهان، پرورش و توسعه مزارع «زالو» در پی افزایش میزان تقاضا به این نوع حیوان آبزی و کاهش میزان جمعیت «زالو»های طبیعی به دلیل وجود تغییر کاربری‌های کشاورزی از سنتی به مدرن مورد توجه قرار گرفته است. براساس گفته‌های فعالان بازار «زالو»، اکنون در بسیاری از استان‌های کشور به خصوص استان‌های کشاورزی‌خیز، از جمله گیلان، مازندران، خراسان رضوی، آذربایجان شرقی و در دیگر استان‌ها مثل اصفهان، خراسان جنوبی، اردبیل و تهران، مزارع پرورش این نوع آبزی ایجاد شده و تعداد آن‌ها نیز در حال گسترش هست.
هزینه کارگاه
گفته می‌شود هر قطعه «زالو» در بازار بین 1500 تا 3500 تومان معامله می‌شود و اکنون بیش از 300 هزار قطعه «زالو»ی پرورشی در بازار وجود دارد. آنچه پرورش «زالو» را از دیگر فرصت‌های شغلی نظیر آن متمایز کرده، نیاز به سرمایه بسیار اندک برای راه‌اندازی یک مزرعه پرورش و تکثیر «زالو» است. بنا به گفته فعالان بازار «زالو»، با سرمایه بسیار اندک بین 15 تا20میلیون تومانی،می‌توان یک کارگاه یا مزرعه تولید و تکثیر «زالو» راه‌اندازی کرد. به عبارت دیگر، مکان کارگاه در حدود 11 درصد هزینه دارد و برای تجهیز کارگاه یا مزرعه که تهیه تجهیزات و وسایل مورد نیاز است، چیزی حدود 13 درصد از سرمایه اولیه را دربرمی‌گیرد. خرید «زالو» میزان مصرف انرژی مورد نیاز کارگاه یا مزرعه نیز 10 درصد هزینه‌ها را به خود اختصاص می‌دهد. 17 درصد نیز هزینه دستمزد کارگران خواهد شد. مقوله‌های پیش‌بینی نشده نیز 9 درصد از هزینه‌ها را شامل می‌شود.
امکانات و تجهیزات مورد نیاز
برای ایجاد مزرعه یا همان کارگاه پرورش «زالو»، احداث استخرهایی کوچک با عمق بسیار کم که در کف آن سیمان یا خاک رس استفاده شده باشد، نیاز است. حالا هرچه که مساحت استخر بیشتر باشد، میزان تولید نیز با رشد مواجه خواهد شد. البته براساس آیین‌نامه سازمان دامپزشکی کشور، مساحت زمین مورد نیاز باید دو برابر مساحت زیربنای آن باشد.
فرآیند پرورش زالو
اواخر زمستان زمان جفت‌گیری «زالو»هاست واز آنجا که «زالو»ها هرمافرودیت هستند، با تکثیر متقابل تولیدمثل کرده و تخم‌های‌شان را در فصل بهار و تابستان در پیله یا لارو قرار می‌دهند و در اواخر تابستان نوزادان سر از تخم بیرون می‌آورند. این فرآیند طبیعی زادوولد یک «زالو» است. این روند در فرآیند مصنوعی با تغییرات دمایی به میزان قابل توجه‌ای کاهش یافته و باعث افزایش میزان تولید خواهد شد.
تغذیه زالو
در کارگاه‌های پرورش زالو از دو طریق می‌توان تغذیه «زالو»ها را انجام داد: گیاه نیلوفر آبی و خون حیوانات. نیلوفر آبی، یک گیاه با رشد سریع است که می‌توان با قراردادن آن در بطری‌ها و وان‌ها زمینه رشد آن‌ها را فراهم کرد. «زالو»ها به نیلوفر آبی می‌چسبند و از آن تغذیه می‌کنندو همچنین تغذیه «زالو»ها با خون حیوانات که عمدتا می‌توان آن را از کشتارگاه فراهم کرد.
زمان‌های فعالیت
به طور کلی زمان مفید فعالیت روزانه در یک مزرعه پرورش زالو، سه تا چهار ساعت است. این زمان در فصل‌های زمستان و بهار متغیر خواهد بود. به عبارتی در زمستان میزان ساعت فعالیت، کاهش و در فصل بهار، زیاد خواهد شد.
مراکز عرضه زالو
مراکز عرضه زالو، کلینیک‌های پزشکی، بهداشتی، مراکز تحقیقاتی، دانشگاه‌ها و عطاری‌ها هستند. بهتر است میزان زالوهای مولد خریداری شده کمتراز پنج هزار قطعه باشد تا بتوان بازار آن را به خوبی به‌دست آورد و میزان ریسک از دست دادن سرمایه اولیه به حداقل کاهش یابد؛ چرا که این شغل، نیازمند تجربه و پشتکار بوده و از آنجا که فرصت شغلی جدیدی در بازار کشور است، باید میزان ریسک‌پذیری این حرفه برای تازه‌کارها به حداقل برسد.
وزارت جهاد کشاورزی، مسئول ارائه مجوز
وزارت جهاد کشاورزی، متولی اصلی ارائه مجوز بوده و از پرورش‌دهندگان این نوع کرم حمایت می‌کند. بنا بر فعالان این حرفه در دهه 80 ،گرفتن مجوز با توجه به تازگی آن بسیار سخت بوده است اما حالا وزارت جهاد کشاورزی و نهادهای زیرمجموعه آن از جمله سازمان‌های شیلات و دامپزشکی، بستر مناسبی را برای توسعه این صنعت فراهم کرده‌اند.
میزان مصرف سالانه زالو در کشور
در ایران سالانه هفت‌میلیون زالو مصرف می‌شود که این رقم در کشورهای توسعه‌یافته بیشتر است. در فرانسه این رقم به 100 میلیون در سال می‌رسد. در حال حاضر حدود 10 درصد مردم ایران «زالودرمانی» می‌کنند. این در حالی است که جمعیت ایران از فرانسه بیشتر است و طب سنتی در ایران، پیشینه‌ای بسیار طولانی دارد. حدود 20 هزار پزشک در ایران «زالو»درمانی را انجام می‌دهند.
تقاضا، بیشتر ازعرضه
در حال حاضر تقاضا، بیشتر از عرضه است. به عبارتی تعداد خریداران، بیشتر از پرورش‌دهندگان است. با توجه به اینکه صید «زالو» در ایران بیشتر از پرورش است، بازار «زالو» کشش خیلی خوبی دارد. 90 درصد «زالو»های مصرفی در ایران از طریق صید تامین می‌شود. از طرفی صید «زالو» هر سال کاهش و قیمت «زالو» افزایش می‌یابد.ش
