یونسکو، قشم را دوباره جهانی کرد
شورای اجرایی یونسکو پیرو تصویب شورای عالی ژئوپارکهای جهانی یونسکو در نیمه اردیبهشت سال جاری، بالاخره جواب تلاشهای کارشناسان ایرانی در چهار سال اخیر را پاسخ داد و ژئوپارک قشم که در سالهای گذشته با دریافت کارت قرمز از لیست جهانی حذف شده بود را به این لیست اضافه کرد.
ژئوپارک قشم با تلاشهای شبانهروزی جامعه محلی و کارشناسان و مدیران، در پایان دولت یازدهم دوباره به این عنوان مهم دست یافت و اجازه پیدا کرد تا در یک دوره چهارساله زیرنظر یونسکو فعالیت کند. حضور قشم در شبکههای جهانی ژئوپارکها، از سال ١٣٨٥به لطف حضور کارشناسان ایرانی در یونسکو، با فاصله اندکی از کشورهای اروپایی و با سرعت قابل قبولی انجام شد؛ اما در میانههای راه سال ١٣٩١ بود که ناظران شبکه جهانی ژئوپارک، نارضایتی خود را از فعالیتهای این ژئوپارک بهدلیل رعایت نکردن استانداردهای این کمیته در طول سالهای ٨٥ تا ٩١، با نشان دادن کارت قرمز و خارج کردن این ژئوپارک از فهرست یونسکو نشان دادند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد ، اتفاق ناگواری که بهدلیل سوءمدیریت و توجه کافی نداشتن به بحث گردشگری در بعد جهانی، باعث شد که قشم از گردونه جهانی بیرون رود. بههرحال چرخ ناکامیهای جزیره گشت و گشت تا با پایان یافتن دولت دهم، این معضل همچنان بدون راهحل بماند. با روی کار آمدن دولت حسن روحانی، مدیران مربوطه قول دادند که با کمک کارشناسان و جامعه محلی، نواقص را برطرف کرده و تمامی تلاش خود را بهکار گیرند تا دوباره قشم را جهانی کنند. این سخنان در ابتدای دولت و از سوی مدیران منطقه آزاد عنوان شد. آنها عنوان کردند که تصمیم این سازمان در دولت تدبیر و امید مبنی بر درخواست بررسی مجدد پرونده، توسط یونسکو بوده و با فعالیتهای شبانهروزی تمامی تلاش خود را خواهند کرد تا اعتبارات عمرانی فراوانی که باید در رابطه با این موضوع تخصیص داده شود تامین کنند.
این سخنان از سوی مخالفان، شعاری خوانده شد زیرا آنها معتقد بودند که پرونده قشم بسیار پیچیدهتر از این سخنان است. دو مشکل اصلی برسرراه قشم حضور داشت؛ مشکل اول اعتباراتی بود که باید برای زیرساختها از جمله توسعه جادههای دسترسی در غرب جزیره قشم مانند جاده مواصلاتی غار نمکدان در نظر گرفته میشد و موضوع دوم چشمپوشی از درآمدهای دولت در عین سرمایهگذاری چند میلیارد تومانی، برای ایجاد درآمد و اشتغال پایدار در جامعه محلی و بومی قشم بود. حدود چهارسال گذشت و اکنون بسیاری از این مشکلات مرتفع شده است، چیزی که مسوولان ذینفع آن را محقق شدن وعدهها مینامند. آنها معتقدند ژئوپارک جهانی قشم به این درجه رسیده که بتواند درآمد پایدار برای جامعه محلی داشته باشد و دولت نیز فضایی را ایجاد و سرمایهگذاری کرده است تا بومیان منطقه خودشان بتوانند از این راه کسب درآمد کنند؛ راهی که بسیاری، به آینده آن خوشبین هستند.
فقط در صورت تداوم مسیر، قشم جهانی باقی خواهد ماند!
علیرضا امری کاظمی که در جریان کامل پرونده قشم در این سالها قرار داشته، به عنوان مشاور اصلی ژئوپارک و مسوول تدوین پرونده ثبت جهانی، پس از خروج ژئوپارک از شبکه جهانی، مذاکرات خود را با شبکه جهانی آغاز کرد. امری کاظمی که از سال گذشته نیز بهعنوان یکی از دوازده عضو اصلی شورای جهانی ژئوپارکهای یونسکو انتخاب شده است، تداوم این مسیر را از مهمترین اهدافی میداند که باید مدنظر مسوولان قرار گیرد. او با صراحت میگوید که این عضویت همانند دیگر ژئوپارکهای جهان موقتی است و یونسکو چهار سال دیگر ژئوپارک قشم را مورد ارزیابی قرار خواهد داد و در صورتی رأی به ماندن آن در فهرست جهانی خواهد داد که این ژئوپارک در راه تحقق اهداف و برنامههای خود موفق عمل کرده باشد.
وی معتقد است که قشم نباید به تجربیات گذشته خود بازگردد و عقبگرد داشته باشد، بهطوریکه چهارسال دیگر باز هم دغدغه خط خوردن از لیست را داشته باشد. او میگوید در چهارسال پیشرو باید بهنوعی ژئوپارک را مدیریت کنیم که نه تنها مشکلی در باقی ماندن در لیست نداشته باشیم، بلکه به اهداف و چشماندازهای بالاتر چشم بدوزیم. از مهمترین اهدافی که میتوان برای این ژئوپارک بینالمللی متصور شد این است که زمینه توسعه اقتصادی و اشتغال بخش عظیمی از بومیان جزیره در کنار مراقبت صحیح از میراث ماندگار زمینشناختی، طبیعی و فرهنگی بر اساس استانداردهای بینالمللی یونسکو را فراهم کند و در نهایت به عنوان مرکز منطقهای توسعه ژئوپارکهای منطقه شناخته شود تا فعالیتهای مربوط در خاورمیانه و جنوب آسیا، از طریق جزیره قشم پیگیری شود. به گفته این عضو شورای جهانی ژئوپارکهای یونسکو، چند منطقه دیگر از ایران، متقاضی معرفی ژئوپارکهای ملی و جهانی هستند که در حال پیگیری وضعیت آنها و برنامهریزی برای تشکیل پرونده هستیم.
منطقه ارس بهترین پتانسیل موجود برای ثبت دومین ژئوپارک جهانی ایران است که البته موفقیت آن بستگی به همت و حمایت مسوولان منطقه و نیز سیاستهای کلی کشور در امور گردشگری دارد. وی از تمامی دستاندرکاران این حوزه خواست تا عزم خود را برای پیوستن تعداد بیشتری از ژئوپارکهای کشور به شبکه جهانی به کار گیرند.
آیندهای که میتواند روشن باشد
به هرحال ژئوپارک جهانی قشم با وسعت ٢ هزار کیلومتر مربع (سراسر جزیره قشم و جزیره هنگام) ویترینی تمامعیار از پدیدههای زمینشناسیاست که میتواند چشم هر بیننده را مسحور زیباییهای خود کند. بسیاری از پدیدههای زمینشناسی این شهر، نادر و بیمانند هستند که هریک به تنهایی جذابیت و زیبایی خاصی دارند. جامعه محلی قشم نیز، پتانسیل زیادی برای ایجاد اشتغال در زمینه گردشگری دارد. به نظر میرسد اکنون با وجود کارشناسانی که راه به یونسکو پیدا کرده و جوامع علمی جهان روی آنها حساب ویژهای باز کرده است موقعیتی ممتاز در دسترس کشور است که به بهترین روش ممکن از آن استفاده کند و این راه جز با عقلانیت و تداوم مسیری که در چندسال اخیر طی شده است امکانپذیر نخواهد بود.