واترگیت دیگری در راه است؟
دونالد ترامپ به شکلی غافلگیرکننده رییس پلیس فدرال امریکا را از سمت خود برکنار کرد.
برکناری جیمز کومی با ناباوری عمومی در واشنگتن روبهرو شده است. بسیاری از تصمیم جدید رییسجمهوری امریکا به عنوان «واترگیتی» جدید یاد کردهاند. (در جریان انتخابات ریاستجمهوری امریکا در سال 1972 تعدادی از ماموران افبیآی وارد ساختمان هتل واترگیت محل استقرار ستاد انتخاباتی حزب دموکرات شدند و دستگاههای شنود کار گذاشتند و سپس اسناد و مدارکی را به سرقت بردند. این اقدام غیرقانونی با پیدا شدن یک نوار توسط مامور حراست هتل بهطور تصادفی لو رفت و واشنگتنپست آن را به اطلاع افکارعمومی رساند.)
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تعادل ، جیمز کومی علاوه بر ریاست افبیآی مدیریت تحقیقات درباره تماس احتمالی تیم ترامپ با روسیه را نیز برعهده داشت. بر همین اساس است که دموکراتها و حتی برخی جمهوریخواهان از تلاش ترامپ برای لاپوشانی حقایق ارتباط خود با روسیه سخن میگویند. در این میان سفر چهارشنبه سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه به ایالات متحده پس از چهار سال و دیدارش با ترامپ در کاخ سفید به حواشی تصمیم برکناری رییس افبیآی دامن زده است.
به گزارش یورونیوز، کاخ سفید در بیانیه خود اعلام کرده جیمز کومی بهدلیل سوءمدیریت در رسیدگی به پرونده ایمیلهای هیلاری کلینتون، وزیر خارجه پیشین امریکا و رقیب انتخاباتی ترامپ و به توصیه دادستان کل و معاونش اخراج میشود. برکناری کومی بدون اطلاع قبلی و ناگهانی انجام شده و نیویورک تایمز نوشته که او خبر اخراج خود را از تلویزیون و زمانی دریافت کرده که در حال سخنرانی برای اعضای افبیآی بوده است. گفته شده ترامپ در نامهیی که خطاب به خود جیمز کومی فرستاده، نوشته است که «او را از طریق همین نامه و فورا» از کار برکنار میکند. در این نامه با امضای ترامپ آمده است: «انتصاب رهبری جدید که بتواند اعتماد و اطمینان را به افبیآی… بازگرداند، ضروری است.»
کومی دومین رییس افبیآی در طول تاریخ این سازمان است که از سمت خود اخراج شده است. در زمان به قدرت رسیدن بیل کلینتون در ژانویه 1993، ویلیام اس سشنز در سالهای 1987 تا 1993 مدیر افبیآی بود که توسط کلینتون اخراج شد. وی از سوی رونالد ریگان، رییسجمهوری اسبق امریکا منصوب شده بود و تنها مدیر جمهوریخواه دولت دموکرات کلینتون بود. ژانت رنو، دادستان دولت بیل کلینتون با بیان اینکه رییسجمهور نمیخواهد یک جمهوریخواه رییس افبیآی باشد، او را برای استعفا تحت فشار قرار داد. سشنز در نهایت به دلایلی چون سوءاستفاده از قدرت و زد و بندهای اقتصادی برکنار شد.
جیمز کومی، چهار سال پیش توسط باراک اوباما به ریاست افبیآی منصوب شد و هنوز 6 سال دیگر به پایان دوره کاری او باقی مانده بود. او ادعای ترامپ مبنی بر اینکه اوباما خواستار شنود مکالمات تلفنی ترامپ شده را رد کرده بود.
واکنشها به برکناری «کومی»
اقدام ناگهانی ترامپ برای برکناری کومی موجی از بهت و ناباوری را در امریکا بهدنبال داشته است. چاک شومر، رهبر اقلیت دموکراتهای سنا این اقدام را تلاشی برای برهم زدن روند تحقیقات افبیآی درباره ارتباط پنهانی کاخ سفید و نزدیکان ترامپ با روسیه میداند. تیم کین یکی از نزدیکان هیلاری کلینتون، گفته برکناری کومی نگرانی شدید دولت ترامپ را در خصوص دخالت روسیه در انتخابات ریاستجمهوری امریکا و همچنین تلاش دولت ترامپ برای پنهان کردن حقیقت را نشان میدهد. پاتریک لهی یکی دیگر از سناتورهای حزب دموکرات گفته رییس پلیس فدرال امریکا در بحبوحه تحقیق درباره یکی از حساسترین پروندههای امنیت ملی تاریخ امریکا صورت گرفته که بهطور مستقیم به مسوولان اصلی کارزار انتخاباتی و دولت کنونی ترامپ مربوط بوده است.
نگرانی از تصمیم ترامپ بیش از پیش در بین نمایندگان جمهوریخواه نیز توسعه مییابد. ریچارد بور، رییس کمیسیون اطلاعات سنای امریکا، از دلایل رسمی برکناری جیمز کومی و زمان این برکناری ابراز شگفتی کرده است. جاستین آماش، نماینده جمهوریخواه کنگره امریکا نامه رییسجمهوری را خطاب به جیمز کومی عجیب توصیف کرده و خواستار تشکیل کمیسیون تحقیق مستقل درباره نقش روسیه در انتخابات شده است.
جان مککین، سناتور جمهوریخواه ایالت آریزونای هم تصمیم ترامپ برای برکناری کومی را ناامیدکننده خوانده است. مککین گفته اخراج کومی در بحبوحه تحقیقات افبیآی ادله بیشتری درباره ضرورت تشکیل یک کمیته ویژه کنگره برای انجام تحقیقات مستقل ارائه میدهد. این سناتور جمهوریخواه گفته است: «از مدتها پیش خواستار تشکیل چنین کمیتهیی برای تحقیقات درباره دخالت روسیه در انتخابات 2016 هستم. تصمیم رییسجمهوری برای کنار گذاشتن افبیآی فقط ضرورت و فوریت تشکیل چنین کمیتهیی را نشان میدهد.»
پیشتر لیندسی گراهام، از چهرههای اصلی جمهوریخواهان در مجلس سنا گفته بود، میخواهد با طرح تفحص در فعالیتهای تجاری ترامپ در مورد هرگونه قرارداد یا رابطه مالی احتمالی میان گروه اقتصادی ترامپ و روسیه تحقیق شود. گراهام که سناتور ایالت کارولینای جنوبی است این موضوع را پس از حضور جیمز کلپر، مدیر سازمان ملی اطلاعات امریکا در مجلس سنا و پاسخ به پرسشهای نمایندگان طرح کرده است.
نشریه گاردین هم با اشاره به تصمیم غیرمنتظره رییسجمهوری امریکا نوشته است: «ترامپ در رابطه با تحقیقات افبیآی درباره ارتباط تیم انتخاباتیاش با روسیه احساس خطر کرده و در نتیجه رییس آن را سریعا اخراج کرده است.»
روزنامه واشنگتنپست نیز در گزارشی با عنوان «ترامپ آینه روزهای پایانی نیکسون» به رسوایی واترگیت اشاره کرده و نوشته است: «این روزها موقعیت ترامپ یادآور روزهای پایانی دولت ترامپ است. اما یک تفاوت نیز وجود دارد و آن اینکه مشخص نیست آیا جمهوریخواهان کنگره او را (برای ارتباط با روسیه) بازخواست خواهند کرد یا خیر.»
در ادامه این مطلب آمده است: «بیش از 40سال است که هر رسوایی سیاسی در امریکا به واترگیت تشبیه شده است. اما هیچ یک از روسایجمهور از رونالد ریگان و ماجرای مکفارلین گرفته تا روابط نامشروع بیل کلینتون با کارمند جوان کاخ سفید هیچ یک مانند ریچارد نیکسون به سوءاستفاده از قدرت متهم نشدند. اما امروز شرایط مشابه روزهای پایانی دولت نیکسون به نظر میرسد، ترامپ گرچه در چارچوب اختیارات ریاستجمهوری رییس افبیآی را اخراج کرده اما اقدامش نقض هنجارهای سنتی دموکراتیک امریکا در استفاده از اختیارات ریاستجمهوری بود.»
سفر وزیر خارجه روسیه به امریکا
اما یک روز پس از اخراج رییس افبیآی و همزمان با موج بهت و ناباوری در فضای سیاسی ایالات متحده، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه برای نخستینبار پس از ۴سال به ایالات متحده رفته و به عنوان میهمان ویژه با ترامپ در کاخ سفید دیدار کرده است. بدینترتیب لاوروف بلندمرتبهترین مقام دولتی روسیه است که از زمان به قدرت رسیدن ترامپ با او دیدار کرده است.
لاوروف در شرایطی به روسیه سفر کرده که با وجود وعدههای انتخاباتی ترامپ مبنی بر بهبود روابط واشنگتن ـ مسکو، تنش مناسبات امریکا و روسیه در دوران ریاستجمهوری او نیز بالا گرفت. بمباران یک پایگاه هوایی ارتش سوریه در جنوب شرقی حمص در اوایل ماه آوریل گذشته عامل این تنش بود. حمله امریکا به این پایگاه واکنشی بود به حمله شیمیایی به مواضع مخالفان بشار اسد در شهر خانشیخون در استان ادلب سوریه. امریکا دولت سوریه را مسوول این حمله شیمیایی دانسته بود. روسیه که از بمباران پایگاه هوایی سوریه بهشدت ناخشنود بود، نسبت به تکرار چنین حملاتی به امریکا هشدار داد.