روسیه رفیق اوپک میماند؟
روسیه در تلاش است تا از موقعیت خود به عنوان رهبر گروه کشورهای تولیدکننده خارج از اوپک برای نیل به توافقات بالادستی وارد مذاکره شود.
تحلیل گران می گویند، روسیه در نظر دارد،در دیدار وزرای نفت عراق و کویت و اجلاس گفتوگوی سالانه میان اوپک و روسیه که قرار است قبل از پایان ماه ژوئن برگزار شود، این رویهرا در پیش بگیرد و به مذاکره برای توافقات دوجانبه بپردازد.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از خبرآنلاین، پیش از جدی شدن مذاکرات میان اعضای اوپک و سایر کشورهای تولیدکننده نفت، مشارکت روسیه در تولید نفت کشورهای عضو اوپک، حول محور چند مورد شراکت معدود میچرخید. موارد موفقیتآمیز آنها شامل فعالیتهایی در عراق میشود که مربوط به حضور گازپروم در میادین نفتی کردستان عراق و میدان بدره و حضور لوکاویل در میدان West Qurna است. به علاوه موقعیت روسیه به عنوان یکی از سه تولیدکننده بزرگ جهان، این شور را به جای یک شریک، تبدیل به رقیبی برای اعضای اوپک کرده است. بنابراین وقتی چشمانداز حصول توافق برای کاهش عرضه شکل گرفت، فضای زیادی برای افزایش همکاری میان روسیه و سایر اعضای اوپک شکل گرفت.
از آن موقع، موقعیت چانهزنی روسیه بسیار تقویت شده است چرا که نقشی کلیدی در حصول توافق ایفا کرد و توانست کشورهایی مانند آذربایجان و قزاقستان را وارد توافق کند و همچنین سهم بزرگی از کاهش عرضه یعنی 300000 بشکه را بر عهده بگیرد. وزاری اوپک تلاشهای روسیه را پاس داشتند و در سه ماه نخست توافق نیز انتقاد زیادی از روسیه مطرح نکردند. این در حالی است که روسها با سرعت کمتری نسبت به اعضای اوپک، تعهدات خود را اجرایی کردهاند. سفر اخیر آلکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه به اجلاس نظارتی در کویت، نشاندهنده تمایل روسها به ترکیب موضوع اصلی کار کمیته با مذاکرات همکاری دوجانبه بود.
یک روز قبل از تشکیل جلسه کمیته، مقامات کویت و روسیه به مذاکره در مورد تولید نفت خام و پروژههای الانجی پرداختند. به گفته نواک، این مذاکرات شامل احتمال سرمایهگذاری شرکتهای روسی مانند لوکاویل در پروژههای تولید و اکتشاف کویت بود. در عوض به گفته وی، شرکت گازپروم متمایل به جذب سرمایهگذاری کویتیها در پروژههای تولید نفت روسیه است.
اینها متعاقب فعالیتهای روسنفت در ماه فوریه است که به امضای توافقات عرضهای با لیبی و دولت اقلیم کردستان عراق منتهی شده بود و همچنین عملیات اکتشاف در بلوک 12 جنوبی عراق را نیز آغاز کرده بود. این شرکت گفته بود که احتمال دارد مقادیر بیشتری از این مناطق خرید کند و اینکه نقش مهمی برای نفت خام کردستان برای تنوعبخشی به عرضه قائل است. در همین حال رییس شرکت ملی نفت لیبی گفت که قراردادی با روسنفت برای تفحص در فرصتهای اکتشاف و تولید نفت امضا کرده است. اما تمام این اتفاقات مثبت، تضمینی برای توسعه همکاریها در آینده نخاوهد بود.
یادداشتهای تحلیلگران متعاقب این رویدادها، بر ریسک موجود در هجوم شرکتهای نفتی روسی به بازارهای خارجی تاکید داشتهاند. آنها بر خروج گران و هزینهبر از این پروژههای خارجی در گذشته و ریسک بالای بیثباتی سیاسی در برخی کشورهای منطقه از جمله لیبی و کردستان تاکید دارند. علاوه بر این انتظارها از امضای قراردادهای مهم در سفر ماه مارس رییسجمهور ایران، حسن روحانی به مسکو درست از آب در نیامد.
پیش از دیدار با شرکتهای روسی، مقامات ایرانی گفته بودند که ممکن است قراردادهای مهمی با همتایان روس خود برای عرضه نفت و ورود شرکتهای روسی به بخش صنایع بالادستی ایران امضا کنند. همچنین علیرغم تاکید مقامات دو کشور، قرارداد مورد انتظار نفت در برابر کالا مبنی بر فروش روزانه صدهزار بشکه نفت در ازای کالا، خدمات و پول نقد روسیه امضا نشد.
بیتردید روابط روسیه و اعضای اوپک در سال گذشته دچار تحول عظیمی شد اما ممکن است ثابت شود که این تحول، موقتی بوده است چرا که در حال نزدیک شدن به اجرایی شدن توافق کاهش تولید، قراردادهای همکاری دوجانبه در مراحل اولیهشان راکد ماندهاند. تفسیر مثبت و خوشبینانهتر این است که ممکن است شاهد رسیدن مذاکرات به همکاریهای بلندمدت در خصوص تولید و عرضه نفت خام و الانجی میان روسیه و اوپک، صرفنظر از بهای نفت و بیثباتی سیاسی باشیم.