آیا کرملین میتواند بر نتیجه انتخابات فرانسه اثر بگذارد؟
گفته میشود انتخابات ریاست جمهوری در فرانسه در هیچ دورهای در تاریخ این کشور مانند دوران کنونی این چنین نامطمئن نبوده و سردمداران این کشور هرگز به اندازهای که این روزها از دخالت و اثرگذاری احتمالی روسیه در نتیجه انتخابات فرانسه نگران هستند، نگران نبودهاند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران ، ماه گذشته، فرانسوا اولاند، رئیس جمهوری فرانسه، از تلاشهای کرملین برای «اثرگذاری بر افکار عمومی» از طریق «عملیات ایدئولوژیکی» و «استراتژی اثرگذاری بر شبکه» در فرانسه انتقاد کرد و این اعمال را زشت خواند. بلافاصله پس از آن ریچاد فرند، دبیر ملی جنبش «پیش به جلو»، نیز شروع به اتهام زنی به روسیه کرد. وی روسیه را عامل اصلی حملات پی در پی سایبری به سایت این حزب خواند و گفت روسیه با این کار تلاش دارد امانوئل ماکرون، کاندیدای حزب «پیش به جلو» را، که بشدت طرفدار اتحادیه اروپاست تخریب کند. وی همچنین مدعی شد، دلایل دیگری نیز برای دشمنی روسیه با ماکرون وجود دارد. روسیه تمام این اتهامات را بیاساس خوانده است. دولت فرانسه نگران است عملیات هک و حملات سایبری بر نتایج دو انتخابات مهم پیش روی این کشور؛ یعنی انتخابات ریاست جمهوری در ماه آوریل و مه، و انتخابات مجمع قانونگذاری ملی در ماه ژوئن، اثر بگذارد.
تا حدودی به واسطه همین نگرانی هاست که به فرانسویهایی که در خارج از مرزهای این کشور زندگی میکنند، اجازه داده نشده در انتخابات مجمع قانونگذاری به صورت الکترونیکی رأی دهند. (قابل ذکر است این امکان در انتخابات ریاست جمهوری برای هیچ کس وجود ندارد). دولت فرانسه برای نگرانیهای اخیر خود از دخالت روسیه بر نتایج انتخابات این کشور دلایل زیادی دارد: از آن جمله نقض قوانین مربوط به کامپیوتر، تبلیغات سیاسی، ارائه اطلاعات نادرست و حتی تأمین بودجه مبارزات انتخاباتی توسط این کشور در فرانسه و مواردی بیشتر از آن. نگرانیهای فرانسه به این دلیل است که روسیه سال هاست در این کشور پایگاههای خود را به واسطه راهاندازی سازمانهای مختلف تقویت کرده است.
بازوهای روسیه در فرانسه
دولتمردان روس حداقل سه سازمان اثرگذار را در فرانسه راهاندازی کردهاند. انجمن گفتوگوی فرانسه-روسیه در سال 2004 تحت سرپرستی رئیس جمهوری آن زمان فرانسه، ژاک شیراک و ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه تأسیس شد. این انجمن شامل شرکتهایی است که هدف اصلی خود را گسترش «روابط بازرگانی و همکاریهای اقتصادی» بین دو کشور اعلام کردهاند. البته به نظر میرسد مهمترین اقدام این انجمن کمک به رفع تحریمها علیه روسیه و وسعت بخشیدن به منظره جغرافیایی کرملین (امکان گسترش ارتباط در محدوده جغرافیایی وسیعتر) باشد. این انجمن کمک کرد تا در یازدهم آوریل کنفرانسی درباره سوریه با حضور معاون وزیر امور خارجه این کشور در فرانسه برگزار شود. بر اساس گزارشهای سرویسهای مخفی در فرانسه، افرادی از سرویس اطلاعات خارجی روسیه به این سازمان «نفوذ» کردهاند.دومین مؤسسه، مؤسسه «دموکراسی و همکاری» است که در سال 2008 در پاریس تأسیس شد. این مؤسسه هدف اصلی خود را ایجاد «یک پل دوستی مستحکم بین دو کشور بزرگ اروپایی یعنی فرانسه و روسیه» اعلام کرد. این در حالی است که ناتالیا ناروچنیتسکایا، مدیر این مؤسسه بارها در مصاحبههای خود دیدگاههای خصمانهای را مطرح کردهاست. او گفته غرب قصد دارد روسیه را تحت انقیاد خود در آورد، قوانین خود را بر آن تحمیل کند و حتی عضویت آن را «لغو» کند و برای رسیدن به همه این اهداف مسائل مربوط به حقوق بشر را دستاویز قرار میدهد. به نظر خانم ناروچنیتسکایا، روسیه «جایگزینی برای غرب ارائه میدهد.»
سومین سازمان مهم کرملین در فرانسه نیز که نسبت به دو سازمان دیگر از رسمیت کمتری برخوردار است، با نام «گردهمایی هموطنان» شناخته میشود. این گردهمایی در سال 2011 برای نخستین بار مهاجران روس زبان و نوادگان آنان را در سفارت روسیه واقع در پاریس گردهم آورد. این گردهمایی و سایر گردهماییهایی از این دست که در کشورهای دیگر برگزار میشود، در راستای عملی کردن طرح «دنیای روس» پوتین است، این طرح در وهله نخست تلاشی است برای گردهم آوردن روسها در سراسر دنیا برای انجام پروژههای اقتصادی، فرهنگی و زبانی اما به جز آن مهمترین هدفش افزایش حمایتها از کرملین در مقابل اوکراین بوده است.
رهبران این سه سازمان روس به طور منظم در اخبار رسانههای فرانسوی و سایر رسانهها که به زبان فرانسه و زبانهای دیگر فعالیت میکنند، حاضر هستند، چرا که کل بودجه این رسانهها توسط کرملین تأمین میشود. دوتا از مهمترین رسانهها که هر دو حضور پر رنگی در شبکههای اجتماعی دارند، نیز اسپوتنیک و ریانووستی هستند که از امسال پخش اخبار را در فرانسه آغاز خواهند کرد.
اسپوتنیک و ریانووستی مقالات متعددی را درباره مشکلاتی که ظاهراً توسط مهاجران در اروپا ایجاد شده منتشر کرده و از این طریق بر ترس و نگرانی ساکنان این قاره از حملات تروریستی شدت بخشیدند. این رسانهها از هیچ تلاشی برای وارونه جلوه دادن برخی حقایق و ابداع حقایق دیگر فروگذار نمیکنند. این تکنیک، که در برخی مدارس روزنامه نگاری در شوروی سابق تدریس میشد، به دنبال ایجاد ضربههای احساسی و سرکوب تمام ظرفیتهای تحلیل است. این تکنیک با تأکید بر اینکه حقایق از اهمیت چندانی برخوردار نیستند و یا امکان کشف حقیقت وجود ندارد، تئوری توطئه را نیز تقویت میکند.
دو رسانه اسپوتنیک و ریانووستی در قبال نامزدهای این دوره انتخابات ریاست جمهوری فرانسه موضعی مشخص دارند. آنها در حالی که بشدت ماکرون را مورد حملات رسانهای خود قرار میدهند، از نامزدی مارین لوپن، از جناح راست افراطی، و فرانسوا فیون، از جریان راست میانه، حمایت میکنند. در خبرگزاری انگلیسی زبان اسپوتنیک بود که نیکلاس زیوییچ، عضو انجمن گفتوگوی فرانسه-روسیه و نماینده حزب جمهوریخواه در مجمع ملی فرانسه، اقدام به اتهام زنی علیه ماکرون کرد. وی ماکرون را «یکی از عاملین نظام بانکی امریکایی» معرفی و او را متهم کرد از سوی «لابی بزرگ همجنسگرایان ثروتمند» حمایت میشود.
کمکهای اقتصادی
دریافت حمایت، بخصوص حمایت مالی، از روسیه نیز تقریباً محسوس است. هر چند تا کنون تنها یک مورد در فرانسه شناسایی شده اما موارد دیگر نیز قابل انتظار است. در سال 2014، لوپن، رهبر حزب ملی فرانسه، وامی به ارزش 9 میلیون یورو از از یک بانک روس با نام «اولین بانک روس- چک»دریافت کرد. یک شرکت قبرسی نیز دو میلیون یورو به حزب ژان ماری لوپن، پدر خانم لوپن و رهبر سابق جبهه ملی فرانسه پرداخت کرد. به نظر میرسد این شرکت متعلق به یک تبعه روس باشد که بر اساس گزارش نسخه روسی مجله فوربز، شغل خود را مدیون ارتباطش با سرویس مخفی است. سؤال اینجاست که آیا این کمکهای مالی در قالب وام قابل پرداخت اهدا شدهاند یا وام بلاعوض؟
«جبهه ملی» به رهبری «مارین لوپن» اخیراً از کرملین حمایت کرده و گفته «مخالف تحریم علیه روسیه است.» پوتین نیز اخیراً به گرمی پذیرای خانم لوپن در روسیه بود و گفت «بسیار خوشحال» است، او را در کشور خود ملاقات میکند. لوپن نیز پوتین را «مردی متعهد به ارزشهای خود» و بخصوص «متعهد به میراث مسیحی تمدن اروپا» خواند.
در این میان باورهای مردم فرانسه نیز خدشه دار شده است. در نظرسنجی سال 2015 (که آخرین نظرسنجی موجود از نوع خود است)، 85 درصد از پاسخ دهندگان به پوتین و یادآوری او درباره سیاست خارجی اعتماد نداشتند. ما بین سال های 2003 و 2015، سطح اطمینان پاسخ دهندگان نسبت به او از 48 درصد به 15 درصد کاهش یافت.
اما هیچ کدام از این موارد برای مسکو تفاوتی ایجاد نمیکند. ادعاهای قابل باور یک روزنامه آلمانی با عنوان «دای زیت» در مقالهای که اخیراً در این نشریه به چاپ رسید قابل تأمل است. این روزنامه اهداف اصلی رسانهها و شبکههای روسی را برانگیختن ترس و عدم اطمینان در خارج از روسیه، خدشه وارد کردن به اطمینان غربیها نسبت به امنیت، یکپارچگی ثبات زندگی روزمره در کشورهایشان عنوان کرد.
اتحادیه اروپا با صدور قطعنامهای که ماه نوامبر گذشته منتشر شد، نسبت به «نشر اطلاعات کذب و جنگ تبلیغاتی توسط روسیه» هشدار داد و این اقدام روسیه را «بخش جدایی ناپذیر از یک جنگ ترکیبی مدرن خواند»، «ترکیبی از اقدامات نظامی و غیرنظامی با طبیعت پنهان و آشکار.» این جنگ حقیقتاً هم اکنون در جریان است.
هدف روسیه همانطور که سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه این کشور نیز در سخنرانی ماه فوریه در مونیخ اعلام کرد، «ایجاد یک نظم نوین پسا غربی در جهان» است. هر کس اندک اطلاعی از وضعیت داخلی روسیه دارد با شنیدن دیدگاههایی از این دست که روسیه را متهم به اثرگذاری بر انتخابات فرانسه میکنند، قطعاً بر خود خواهد لرزید.