زنان، قربانی خشونت مواد مخدر صنعتی
چهارمین همایش مادرانه به همت جمعیت امام علی با حضور فعالان حوزه اجتماعی در سالن شریعتی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق ، در ابتدای این مراسم، زهرا رحیمی، مدیرعامل جمعیت مردمی دانشجویی امام علی، با اشاره به اینکه مسائل و مشکلات زنانی که در سکونتگاههای غیررسمی زندگی میکنند بسیار پیچیده است، عنوان کرد: «ما در خانههای علم خود مراکز کارآفرینی برای زنان آسیبدیده اجتماعی تأسیس کردهایم تا آنها علاوه بر بازیابی اعتمادبهنفس خود بتوانند کمی از درآمد مورد نیاز خود را تأمین کنند، اما آنها هربار که میآیند با مشکلات جدیدی وارد مرکز میشوند. با سر و صورت خونی یا دست و پای شکسته به مرکز میآیند و چون فاقد مدارک هویتی هستند حتی برای شکایت یا درمان نمیتوانند به جایی مراجعه کنند. این مسئله به صورت مداوم تکرار میشود و ما به لحاظ قانونی جواب و جایگاهی نمیبینیم که بتواند به آنها کمک کند. درواقع مسئله خشونت، بحث اصلی در میان محلات آسیبزده است. هرچند خشونت جنسیت ندارد، اما چیزی که ما بیشتر در این محلات و سکونتگاههای غیررسمی شاهد هستیم این است که زنان از لحاظ قدرت بدنی نسبت به مردان ضعیف هستند و از مردان کتک میخورند؛ مسئلهای که صرفا مختص محلات حاشیهنشین نیست، اما در این محلات شایعتر است». وی افزود: «چیزی که ما از سال ٨٦ بهبعد با آن مواجه هستیم این است که مشکل این زنان داشتن مردان خشن نیست، بلکه ما با مردانی مواجه هستیم که در شرایط عادی مردان خوب و اهل زندگی هستند، اما در مواجهه با مواد مخدر صنعتی با افرادی طرف هستیم که نمیدانیم چقدر مسئول اعمال خود هستند. مردی که دختر دوساله خود را تحتتأثیر شیشه از پنجره به بیرون پرت میکند و مادر در این میان بهعنوان میانجی میخواهد جلو آسیبرسیدن به فرزندش را بگیرد و خود نیز دچار آسیب میشود. درواقع وضعیت شبیه کشوری است که دچار حملهای میکروبی شده، اما میخواهد با ضدهواییهای قدیمی جلو این حمله را بگیرد. قوانین ما در برابر آسیبهای جدید ناتوان هستند و بهروز نشدهاند». رحیمی خاطرنشان کرد: «بهعنوانمثال زنی که تحت خشونت همسر معتاد به شیشه خود قرار دارد، در پاسخ به این سؤال که چرا از همسرت جدا نمیشوی میگوید شوهرم آبلیمو میخورد و جواب آزمایش اعتیادش منفی میشود و حضانت فرزندانم را برعهده میگیرد و آنها تنها میمانند و من فقط به خاطر کودکانم زندگی میکنم». مدیرعامل جمعیت امام علی با اشاره به اینکه خشونتهای خانگی در شرایط عادی با مسائلی که زنان قربانیان جنگ تحمل میکنند متفاوت است، گفت: مشکلاتی را که پناهجویان غیرقانونی دارند باید جدا از زنان تحت خشونت مردان معتاد قرار داد. ما مجمعی متشکل از زنان حاشیه شهر تشکیل دادیم و تصور کردیم توانمندسازی این زنان میتواند برخی از مشکلات آنها را حل کند، ولی وقتی هرروز پای صحبت و مشکلات آنها مینشینیم میبینیم که قضیه بسیار پیچیدهتر از این است که مشکلات آنها با توانمندسازی حل شود و ما پی میبریم که چقدر در برابر مشکلات آنها دستهایمان خالی است».
در ادامه این همایش طراوت مظفریان، مسئول همایش مادرانه، اظهار کرد: «آمارهای مختلفی از خشونت علیه زنان وجود دارد. مطابق آمار سال ٢٠١٠، ٣٥ درصد زنان خشونت جسمی و فیزیکی را تحمل میکنند و ٣٠ درصد آنها از سوی همسران خود و هفتدرصد از سوی غریبهها خشونت میبینند. از مصادیق خشونت علیه زنان میتوان به نرساندن غذا به زنان، سوءاستفاده روانی، اجبار به تنفروشی و اجبار به اعتیاد اشاره کرد». وی افزود: «در کشورهایی نظیر عراق، افغانستان، پاکستان و سوریه پیامد خشونت علیه زنان جسمی و روانی است، از طرفی برخی از مصادیق خشونت در کل کشور فراگیر نیست و تنها یک منطقه را دربر میگیرد؛ مثلا ما در ایلام با خودسوزی گسترده زنان به علت انگزنی روبهرو هستیم. در هرمزگان زنان مجبور به چتربازی میشوند که معنای آن حمل کالای قاچاق به کشورهای حاشیه خلیجفارس است و در این سفر آنها گاهی مورد تعرض قرار میگیرند، اما به دلیل فقر مجبور به پذیرش این سبک از زندگی هستند. همچنین در سیستانوبلوچستان زنان کمسنوسال مجبور هستند به ازدواج چندم مردان مسن دربیایند». مظفریان با اشاره به تحقیق صورتگرفته روی ٥٩٤ مورد افزود: «مطابق این پژوهش، ٥٤ درصد ازدواج بین این افراد در سنین ١٤ تا ١٦ سال صورت گرفته و ١٨درصد نیز بین ١٧ تا ١٨ سال ازدواج کردهاند. ٧٨درصد این افراد دارای پدر معتاد، ١٨ درصد مادر معتاد و مابقی دارای مادر و پدر معتاد بودند. تحصیلات ٤٨ درصد آنها سیکل و ٤٠ درصد نیز بیسواد بودند. به گفته خود افراد حاضر در پژوهش، ٦٨ درصد این افراد دلیل ازدواج خود را اجبار خانواده اعلام کردهاند».مظفریان با اشاره به مصادیق خشونت در محلات حاشیهنشین افزود: «مصادیق خشونت در این محلات ازدواج معاملهای، اجبار به اعتیاد، اجبار به تنفروشی و موادفروشی و جلوگیری از تحصیل دختران است، اما در این محلات آگاهی ندارند که میتوانند در مصادیقی که دچار خشونت میشوند شکایت کنند یا گاهی به دلیل ترس و رفتن آبرو از شکایتکردن صرفنظر میکنند.
پیامدهایی که خشونت در بین این زنان ایجاد میکند، پدیده همسرکشی است که بهتازگی یک مورد در کرمانشاه گزارش شده است. از طرفی خودکشی نیز در میان این زنان بهکرات دیده میشود. در سطح میانی جامعه نیز این زنان به خاطر جلوگیری از رفتن آبرو ترجیح میدهند درباره این مسائل با کسی صحبت نکنند و همین مسئله پنهانکاری باعث تجدید خشونت در میان آنها میشود. آزارهای جنسی به پلیس اعلام نمیشود. ما در این محلات شاهد هستیم که کودکان دزدیده میشوند و بعد از چند روز که به خانه برمیگردند به آنها تجاوز شده و کسی پیگیر این مسائل نمیشود». مظفریان در پایان با اشاره به راهکارهای موجود برای حل این وضعیت عنوان کرد: «ایجاد خانههای امن برای این زنان و تغییر قانون میتواند به عنوان مهمترین راهکارها شمرده شود». در ادامه این نشست مطهره ناظری، وکیل پایه یک دادگستری گفت: «خشونت علیه زنان بحثی جهانی است و کلیه کشورها درگیر این نوع خشونت هستند و مطابق بررسیها خشونت علیه زنان مانع توسعه کشورها میشود. وقتی در میان اقشار آسیبپذیر خشونت رواج پیدا میکند، مسئله دامان مادران را خواهد گرفت. اهمیت خشونت به مادران چندین برابر دیگر خشونتهاست، چون نقض حقوق کودکان را نیز در پی خواهد داشت. از طرفی زنان باردار نیز در صورتی که مورد خشونت قرار بگیرند ممکن است با سقطجنین مواجه شوند». او با اشاره به قوانین حمایتی تصریح کرد: «قوانین داخلی و بینالمللی بسیاری در منع خشونت وجود دارد، اما در بسیاری از موارد ناکافی به نظر میرسد و باید روی آنها بازنگری جدی صورت بگیرد. موضوع دیگر اصلاح سیستم قضائی است. ما در دادگستری بیشتر جوی مردانه داریم و همین مسئله باعث میشود که زنان دچار مشکلات فراوانی در سیستم قضائی باشند. ایجاد این رویکردها زمانبر است به همین جهت درخصوص خشونت علیه زنان، بودن بخشنامهای که در موارد اورژانسی به آن مراجعه شود ضروری به نظر میرسد». همچنین عالیه شکربیگی جامعهشناس و استاد دانشگاه در پایان این نشست خاطرنشان کرد: «خشونت علیه زنان در سکونتگاههای غیررسمی بیشتر محسوس است و در محلات حاشیهنشین رو به افزایش است. هرگونه خشونت چه در سطح کلان و چه غیرکلان میتواند روح و روان زنان را نشانه بگیرد».