آتش ‌بس نفتی اوپک و شیل

 این کنفرانس فرصتی برای مشاهده نتایج مذاکرات و تقابل نزدیک کشورهای اوپک و تولیدکنندگان دیگر نقاط دنیا به خصوص ایالات‌ متحده بود. دو گروهی که هر کدام خط‌مشی جداگانه‌یی را در بازار تولید می‌کنند. اوپکی‌ها با کاهش تولید خود به دنبال بالا بردن قیمت‌ها در بازار و امریکایی‌ها و دیگر تولیدکنندگان ازجمله کانادا و برزیل و مکزیک به دنبال بهره‌برداری از این فضا و شتاب ‌دادن به تولید نفت خود هستند.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تعادل ، خالد الفالح وزیر انرژی عربستان، محمد بارکیندو دبیرکل اوپک و جبار اللعیبی وزیر نفت عراق 3چهره‌یی بودند که صحبت‌هایشان بیش از بقیه مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت. وزیر انرژی عربستان و دبیرکل اوپک هر کدام به نوبه خود تلاش کردند تا چهره اوپک را در خاک امریکا تطهیر کنند و نشان دهند که اوپکی‌ها در نبرد قیمتی خود با غیرمتعارف‌ها نه تنها شمشیرها را غلاف کرده بلکه از افزایش فعالیت تولیدکنندگان شیل استقبال نیز می‌کنند. هر چند الفالح از ذکر این نکته دریغ نکرد که کشورش اجازه سواری مجانی به کشورهای دیگر برای افزایش تولید و گرفتن سهم عربستان از بازار را نخواهد داد.

اما اظهارنظر جالب توجه دیگر از سوی جبار اللعیبی، وزیر نفت عراق مطرح شد که خبر از برنامه‌ریزی این کشور برای دستیابی به تولید 5 میلیون بشکه‌یی نفت در نیمه دوم سال می‌دهد. صحبتی که می‌تواند به عنوان شاخصی از بعید بودن تمدید توافق نفتی در نیمه دوم سال باشد.

گزارشی از کنفرانس نفتی هیوستون امریکا را در ادامه می‌خوانید.

دومین روز از کنفرانس انرژی CERAWeeK را باید به نام اوپکی‌ها ثبت کنیم و اظهارنظرهای 3چهره برجسته اوپکی در این کنفرانس بازتاب زیادی در رسانه‌ها پیدا کرد. بیشترین توجه‌ها به صحبت‌های خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان ‌سعودی بود. الفالح ضمن ابراز خرسندی از تعادل مجدد بازار نفت که سهم عمده‌یی از تحقق آن به واسطه توافق کاهش تولید است برای رقبای غیراوپکی خود خط و نشان کشید و اظهار کرد که کشورش اجازه سواری مجانی گرفتن به دیگران و تحمل هزینه افزایش تولید آنها را نخواهد داد.

الفالح در سخنرانی خود در کنفرانس CERAWeek در هیوستون امریکا اظهار کرد:«ما درحال مشاهده نشانه‌های جدید در احیا بازار هستیم که ناشی از چشم‌انداز بهتر نسبت به عوامل بنیادی بازار همراه با توافق تاریخی کاهش تولید 3ماه گذشته است. اما ما به طور واضح مشخص کرده‌ایم که جاده صاف‌کن دیگران برای گرفتن سواری مجانی در بازار نخواهیم بود.

 استقبال اوپک از نفت شیل

اما موضوعی که در روزهای اخیر اوپکی‌ها را مجبور به واکنش در برابر رسانه‌های غربی به خصوص امریکایی کرد، پیش‌بینی‌ها از افزایش قابل توجه تولید نفت شیل در منطقه پرمین بیسن است. همانطور که این روزنامه  پیش‌تر گزارش داده ‌بود یکی از اخبار داغ حوزه نفت ایالات‌متحده در ماه‌های اخیر مربوط به پروژه‌های اکتشاف نفت ارزان قیمت از این منطقه توسط شرکت‌های بزرگ نفتی این کشور ازجمله اگزان‌موبیل بود. گفته می‌شود که با توجه به موقعیت زمین‌شناسی نفت این منطقه و نیز پیشرفت‌های قابل توجهی که در صنعت حفاری امریکا اتفاق افتاده است تولید نفت از «پرمین بیسن» حتی با رسیدن قیمت‌ها به سطح 40دلاری نیز سودآور خواهد بود.

بر این اساس پیش‌بینی می‌شود که تولید نفت ایالات‌متحده در سال 2018 به رکورد تاریخی 9میلیون و 700هزار بشکه در روز برسد و کارشناسان معتقدند این افزایش تولید بیش از هر عامل دیگری وام‌دار توسعه فعالیت‌ها در حوزه نفت پرمین و نیز خلیج مکزیک است.

وزیر انرژی عربستان در واکنش به این موضوع تلاش کرده تا از موضع اعتماد به نفس و بدون اظهار نگرانی صحبت کند. الفالح اظهار کرد که وی در جریان سفر خود به نشست هیوستون سعی کرده تا نگرانی‌ها در رابطه با رشد تولید نفت شیل در ایالات‌متحده و اثرگذاری آن بر توافق نفتی اوپک که فعلا قیمت‌ها را در کانال 50 دلاری ثابت نگه داشته را برطرف کند.

عکس‌العمل الفالح در برابر موضوع تولید نفت شیل قابل توجه است. درحالی که جریان رسانه‌های بین‌المللی همواره سعی می‌کنند تا امریکا و تولید نفت این کشور را در مقام علت و عکس‌العمل اوپکی‌ها نسبت به اقدامات این کشور را در مقام معلول قرار دهند، وزیر انرژی عربستان و دیگر مقام‌های اوپک که چندین برابر ایالات‌متحده نفت تولید می‌کنند سعی در بر هم زدن این بازی و قرار دادن خود در جایگاهی بالاتر از امریکا به عنوان یک تولیدکننده خاص دارند. الفالح در پاسخ به جو رسانه‌یی ایجاد شده در رابطه با تولید نفت پرمین بیسن گفت:«بازگشت نفت شیل به یک میزان خاص از تولید نه ‌تنها مورد استقبال است بلکه قابل قبول و ضروری است. چراکه تقاضا درحال رشد است و تولید نفت در کشورهای دیگر درحال کاهش است.»

الفالح برای تاکید بیشتر بر صحبت‌های خود از رسانه‌ها خواست تا به حرف‌های دیگر (و متفاوتی) که ممکن است از گوشه‌وکنار شنیده شود، توجه نکنند و باور کنند که وی از افزایش تولید نفت شیل امریکا خرسند است و آن را نشانه‌یی از بازیابی صنعت جهانی نفت می‌بیند.  البته رسانه‌های مختلف و کارشناسان این حوزه بیش از آنکه بخواهند به حرف‌های گوشه‌وکنار توجه کنند به تاریخچه عملکرد سعودی‌ها در بازار نفت توجه دارند. مسلما هیچ‌کس تلاش‌های عربستان در سال‌های اخیر برای تزریق سرمستانه نفت به بازارها برای زمین ‌زدن تولیدکنندگان نفت‌های غیرمتعارف با هزینه بالا و نیز فشارها به ایران تحت تحریم را فراموش نمی‌کنند و باور به اینکه حرف‌های الفالح مبنی بر استقبال از افزایش تولید نفت شیل از اعماق قلب او گفته شده‌ باشد، ساده‌لوحانه است و به این صحبت‌های وزیر انرژی عربستان‌سعودی تنها باید به عنوان تاکتیک اوپکی‌ها برای حفظ پرستیژ خود در مقابله با واقعیت انکارنشدنی تولید نفت امریکا و پذیرش محترمانه آن نگاه کرد.

 جنگی نبود!

رویکرد مثبت در مواجهه با افزایش تولید نفت امریکا تنها منحصر به وزیر انرژی عربستان نبود و محمد بارکیندو، دبیرکل اوپک نیز اظهارنظرهای مشابهی را به زبان آورد تا مشخص شود که اوپکی‌ها در این رابطه با یکدیگر هماهنگی داشته‌اند.

بارکیندو در این کنفرانس ابتدا تلاش کرد تا اتفاقات سال‌های اخیر در بازار نفت که منجر به کاهش شدید قیمت‌ها شده ‌بود را جنگ میان اوپک و امریکا معرفی نکند. دبیرکل اوپک در این رابطه اظهار کرد:«محض اطلاعتان باید بگویم که ما هیچ جنگی با یکدیگر نداشتیم.» این مقام نیجریه‌یی اوپک نیز سعی کرد تا همانند الفالح آغوش باز سازمان تحت امرش را به روی امریکایی‌ها نشان دهد و اعلام کند که انقلاب نفت شیل امریکا تسکینی بر صنعت زخم ‌خورده نفت است و از آن استقبال می‌کند. بارکیندو در تشریح صحبت‌های خود به کاهش تولید لیبی، ایران و نیجریه در سال‌های اخیر اشاره و اعلام کرد که بدون نفت شیل امریکا بی‌شک اقتصاد جهانی با «بحرانی عمیق» روبه‌رو می‌شد.

وی در ادامه صحبت‌های خود گفت:«ما تنها خواهان این بودیم که انقلاب نفتی امریکا با ساختاری منظم اتفاق می‌افتاد و چنین چرخه شدیدی را در بازار ایجاد نمی‌کرد که هنوز هم درحال نبرد برای خروج از آن هستیم.»

  عوامل گمراهی سرمایه‌گذاران

 درحال حاضر پیش‌بینی‌های زیادی در رابطه با رسیدن تقاضای نفت به اوج خود در سال 2030 و و آغاز روند افول نفت پس از این دوران خبر می‌دهند. اما وزیر انرژی عربستان چنین هشدارهایی در رابطه با به اوج‌ رسیدن تقاضا در 15‌سال آینده را قبول ندارد و اظهار کرد که برخلاف نگرانی‌ها در رابطه با تغییرات اقلیمی و اقداماتی که در راستای کاهش مصرف نفت صورت گرفته است، اقتصاد جهانی و رشد جمعیت این اطمینان را می‌دهد که رشد تقاضا بیش از دوره زمانی 15ساله به افزایش خود ادامه خواهد داد. وزیر انرژی عربستان در این رابطه بیان کرد:«من نگرانم که این پیش‌بینی‌های گمراه‌کننده در رابطه با اوج مصرف نفت و منابع نفتی رها شده سبب سلب انگیزه از تریلیون‌ها دلار سرمایه‌گذاری شود. سرمایه‌‌یی که صنعت نفت برای پی‌ریزی عرضه نفت‌وگاز در خلال دوره طولانی گذار از سیستم فعلی انرژی به آن نیاز دارد.»برخلاف نظر برخی از تحلیلگران، که پیش‌بینی افول تقاضای نفت پس از سال 2030 را می‌کنند، هم اوپک و هم آژانس بین‌المللی انرژی بر این نکته توافق بلندمدت‌تری با افزایش روبه‌رو خواهد بود.  در این رابطه فاتح بیرول، رییس آژانس بین‌المللی انرژی که در امریکا به سر می‌برد، اظهار کرد: «هیچ‌نقطه اوجی در تقاضای نفت که قابل مشاهده باشد، وجود ندارد. ممکن است سرعت رشد تقاضا کمتر نیز بشود اما ما هیچ نقطه اوجی برای تقاضا نمی‌بینیم.» بیرول همچنین با تایید صحبت‌های الفالح در رابطه با نیاز صنعت نفت به سرمایه‌گذاری اظهار کرد: «کمپانی‌های نفتی در سرتاسر جهان نیاز به افزایش هزینه‌های سرمایه‌یی خود دارند تا از بروز یک شوک قیمتی در اوایل دهه‌ آینده جلوگیری کنند. پیام ما به فعالان صنعت جهانی نفت که امروز در هیوستون امریکا کنار یکدیگر جمع شده‌اند، این است که سرمایه‌گذاری کنید، سرمایه‌گذاری کنید و سرمایه‌گذاری کنید!»

  عراق، کماکان غیرقابل پیش‌بینی

برخلاف وزیر انرژی عربستان‌سعودی که سعی می‌کند در تک‌تک صحبت‌ها و اقدامات خود دیپلماسی نفتی با تمرکز بر وحدت کشورهای اوپک در اجرای توافق نفتی را رعایت کند، جبار اللعیبی وزیر نفت عراق که چهره‌یی تکنوکرات است به صورت صریحی به دنبال منافع کشور خودش است و کماکان چندان روی خوشی به توافق اوپک و تمدید آن نشان نمی‌دهد و بی‌صبرانه منتظر پایان ماه مه ‌و برداشته ‌شدن این مانع از سر راه تولید نفت کشورش است. در همین راستا و در بحبوحه حدس و گمان‌ها در رابطه با تمدید توافق نفتی در 6 ‌ماهه دوم سال، اللعیبی که به هیوستون امریکا سفر کرده ‌بود، اظهار کرد که عراق این توانایی را دارد که در نیمه دوم سال 2017 تولید نفت خود را به 5 میلیون بشکه در روز برساند. وی ادامه داد:«ما در میانه‌های سال 2016 توانستیم به دستاورد بزرگ تولید 4میلیون بشکه در روز برسیم. اکنون نیز وضعیت ما بهتر شده و ما با آغاز نیمه دوم سال جاری به تولید 5 میلیون بشکه در روز دست پیدا خواهیم کرد.» وزیر نفت این کشور در پاسخ به این پرسش که آیا تمدید توافق کاهش تولید نفت برای نیمه دوم سال بر نقشه‌های این کشور برای دستیابی به سطح تولید 5 میلیون بشکه‌ در روز اثر منفی نخواهد گذاشت، گفت:«هنوز برای اظهارنظر در این مورد زود است چراکه هنوز نمی‌توان گفت که توافق تمدید خواهد شد یا خیر.» این اظهارنظرهای اللعیبی با صحبت‌های پیشین نواک در رابطه با تمدید توافق شباهت بسیار زیادی دارد و می‌توان گفت که این دو کشور در زمره آنهایی قرار می‌گیرند که تمایل چندانی به تمدید محدودیت بر تولید خود ندارند اما احتمالا نمی‌خواهند با اظهارنظر رسمی در این باره فضای روانی شکننده‌یی که اکنون به نفع اوپکی‌ها و 11کشور غیراوپکی‌ همراه را بر هم بزنند.