نحسی سیزده گریبان‌گیر مترو کرج

یازده بهار آمدو رفت، اما قطار شهری کرج همچنان خواب است. قطاری که در ایستگاه اختلاف مدیران و بی‌تجربگی و بی‌تعهدی شرکت پیمانکار متوقف شده است. نکته‌جالب توجه درباره مترو کرج این است که در سال 84 مسئولان وقت کرج که درحال حاضر نیز جزو مدیران شهری کرج هستند، با شرکتی که سازنده شبکه‌های آبی و سد‌سازی بوده است‌، قرارداد اجرای قطارشهری کرج را منعقد می‌کنند. مدیرانی که اکنون ادعای اصلح نبودن این شرکت را مطرح می‌کنند! چشمان دو میلیون شهروند کرجی به دستان استاندار البرز است تا گره 11 ساله مترو کرج را باز کند.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از قانون ، کرج باغ،‌شهری کوچک و ییلاقی در حاشیه پایتخت با جمعیت 14 هزار نفر و امکانات و خدماتی متناسب با جمعیت‌اش در سال‌های دور بود. اما کرج به‌ یک‌باره مورد استقبال مهاجرانی که توان زندگی در پایتخت را نداشتند، قرار گرفت. جمعیت هر روز افزایش می‌یافت اما خبری از توسعه سرانه‌ها و امکانات نبود. امروز کرج دیگر یک باغ‌شهر کوچک در حاشیه تهران نیست بلکه به کلان‌شهری دومیلیون نفری تبدیل شده است.

شاه‌راه ارتباطی 17 استان

کرج، تنها کلان‌شهر کشور است که از میان آن یک آزاد‌راه عبور کرده و شاه‌راه ارتباطی 17 استان کشور محسوب می‌شود. جمعیت این شهر با سرعت اعجاب‌انگیزی افزایش یافته است اما شبکه جاده‌ و راه‌های مواصلاتی آن همخوانی با این سرعت رشد نداشته است. ناوگان حمل و نقل عمومی این شهر، ضعف‌های بسیاری دارد و پاسخگوی جمعیت‌دو‌میلیون نفری کلان‌شهر کرج نیست. ضعف در سیستم حمل و نقل عمومی و عدم توسعه راه‌های ارتباطی، کرج را به یک پارکینگ بزرگ تبدیل کرده است.

کلاف سردرگم ترافیک کرج

ترافیک کرج به کلاف‌سردرگمی تبدیل شده است که زندگی شهروندان کرج را فلج کرده است. در میان تمامی این مشکلات تنها امید شهروندان کرج به مترو بود؛ پروژه‌ای که درحدود 12 سال است کلنگ‌زنی شده اما خبری از افتتاح آن نیست.

غصه مترو کرج

تاریخچه مطالعات امکان‌سنجی احداث قطار شهری کرج و حومه با همکاری سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور به ابتدای سه‌ماهه اول سال ۸۲ باز می‌گردد وکلیات آن در جلسه مورخه ۲۱/۳/82شورای ترافیک استان تایید شدو در جلسه مورخه ۸/۵/82کمیته فنی شورای‌عالی ترافیک شهرهای کشور، ۲۵ کیلومتر آن به تصویب رسید و سرانجام این امر در تاریخ9/۷/82به تصویب نهایی شورای عالی ترافیک شهرهای کشور رسید.

شهر دو میلیون نفری کرج در حالی وارد روزهای پایانی سال می شود که پس از قریب به یازده سال وعده ، همچنان مردم این کلان‌شهر از داشتن قطار شهری محروم هستند.

پیشرفتی کمتر از 15 درصد در 11 سال

سال 84 پروژه احداث قطار شهری کرج به شرکتی وابسته به دولت واگذار شد. پیشرفت فیزیکی این پروژه کمتر از 15 درصد است. این پیشرفت لاک‌پشتی، موجب اعتراضات گاه و بی‌گاه برخی از مسئولان کرج شده است. همچنین در این بین شهرداری کرج به‌عنوان کارفرمای این پروژه، چندین بار قصد خلع‌ید پیمانکار مترو کرج را داشته است اما هربار به‌دلایلی نامعلوم موفق به انجام آن نشده است.

شرکت سدساز در مترو!

نکته جالب توجه اینجاست؛ شرکت پیمانکار مترو کرج در سالی که قرارداد این پروژه منعقد شده است؛ شرکت سازنده شبکه‌های آبی و سد‌سازی بوده است. حال این پرسش مطرح است که چگونه این شرکت توانسته برنده مناقصه پروژه مهم و بزرگ قطار شهری کرج به‌عنوان شرکت مادر تخصصی شود؟ آیا اصول فنی مهندسی و تجهیزاتی ساخت تونل آب و سد با ساخت تونل مترو یکی است؟شهردار و رییس شورای شهر فعلی کرج که درآن زمان نیز همین سمت را داشتند، با واگذاری این پروژه در آن‌زمان به چنین شرکتی مخالفتی نکرده‌اند اما درحال‌حاضر اخبار متعددی از سوی آن‌ها در رابطه با غیراصلح بودن شرکت پیمانکار منتشر می‌شود. دلیل سکوت شهردار و رییس‌شورای شهر کرج در آن زمان خود جای سوال دارد.

پیشنهاد ارزانی که گران تمام شد

شنیده‌ها حاکی از آن است که سال 84 علاوه‌بر پیمانکار فعلی مترو کرج، دو شرکت خارجی و ایرانی نیز در مناقصه شرکت کرده بودندکه پیمانکار فعلی به‌دلیل ارائه کردن قیمتی تقریبا نصف آن دو شرکت، برنده مناقصه اعلام می‌شود. اما مرور زمان نشان داد که به‌دلیل غیرفنی بودن قیمت پیشنهاد شده از سوی این شرکت همزمان با تغییر تحولات ارزی در کشور،پیمانکار از ادامه پروژه مترو کرج به‌دلیل کمبود اعتبار ناتوان شد. چندین مرتبه نیز درخواست تبدیل نرخ پیمان از ارزی به ریالی را داشته است و در نهایت پس از کش و قوس‌های فراوان و اعمال فشار برخی از مسئولان کشوری، پیمانکار بر مسند پیمان با شرایط جدیدش باقی می‌ماند، اما ماجرا به اینجا ختم نمی‌شود و شرکت همچنان برای ادامه کار ، بهانه‌هایی همچون کسری بودجه را اعلام می‌کند و مجددا قیل و قال جدیدی در شهرایجاد می‌شود .

قطع همکاری ناکام

در یک دوره، استانداری به‌دلیل عدم اجرای تعهدات پیمانکار، تصمیم به قطع همکاری با شرکت پیمانکار مترو کرج را می‌گیرد که به‌دلیل جابه‌جایی استاندار البرز، این تصمیم ناکام می‌ماند. پس از جابه‌جایی استانداران؛ درابتدا برخی از مسئولان بدون در نظر گرفتن سابقه این شرکت، برای ماندن شرکت پیمانکار تلاش‌هایی را انجام می‌دهند. اما بعد از گذشت مدت زمانی این حمایت‌ها پایان می‌یابد و استاندار فعلی البرز ، عدم توانایی شرکت پیمانکار متروی کرج را به‌صورت رسمی اعلام می‌کند.

خلع‌ید پیمانکار

به این ترتیب اعضای شورای شهر کرج نیز در جلسه‌ای، شرکت پیمانکار مترو را خلع ید می‌کنند و اعلام می‌کنند که از نظر آن‌ها قرارداد این شرکت فسخ شده است. اما ماجرا به اینجا ختم نمی‌شود و پیمانکار باز هم با وساطت قرار دادن برخی از مسئولان از جمله مراجعه به کمیته حمایت از سرمایه‌گذاران در دادگستری البرز و حضور در دفتر امام جمعه و جلسات متعدد بابرخی از رسانه‌ها، سعی در ماندن در این پروژه را دارد.

داستان فسخ قرارداد و تلاش پیمانکار پروژه برای ماندن به یک سریال تلخ تکراری برای شهروندان کرج تبدیل شده است. یک روز به‌بهانه بحران‌کارگری و بیکاری کارگران، دست به‌دامن شبکه‌های مجازی می‌شوند و روز دیگر یک بهانه تازه پیدا می‌کنند. پس از خلع ید پیمانکار توسط شورا بازهم شرکت پیمانکار این اتفاق را نپذیرفته و اعلام می‌کند که مطابق با بندهای قرارداد پیشرفت،شورا نمی‌تواند یک طرفه این شرکت را خلع‌ید کند. این موضوع باید توسط داور رسیدگی شود؛ در نهایت جلسه مجددی میان شورا و شهرداری کرج با حضور استاندار برگزار می‌شود. در آن جلسه، شهرداری بخشی از هزینه‌ها را از طریق تهاتر ملکی با شرکت پیمانکار برعهده می‌گیرد. اما باز هم پیمانکار این موضوع را نمی‌پذیرد و درنهایت به‌دلیل وابستگی این شرکت به دولت ،پای وزیر رفاه هم به ماجرا کشیده می‌شود. وزیر نیز با تفویض اختیار به استاندار البرز به او اجازه تصمیم‌گیری درخصوص رفتن یا ماندن شرکت پیمانکار را می دهد .

فرصت‌سوزی

استاندار نیز فرصت دیگری در اختیار شرکت قرار داده و به او اعلام می‌کند تنها در یک صورت می‌تواند در ادامه پروژه حضور داشته باشد که یک سوم از مبلغ پیمان را به حساب شهرداری واریز کند اما تاکنون هیچ خبری در این رابطه منتشر نشده است .سعید فیروزگاه، یکی از اعضای شورای شهر کرج با اعتراض به حضور پیمانکار می‌گوید:« علت تاخیر در خلع‌ید شرکت پیمانکار مترو کرج چه بوده است؟ مدت طولانی است که مسئولان شهری و شهروندان به این نتیجه رسیده‌اند که شرکت پیمانکار از عهده اجرای آن برنمی‌آید اما در تمام این مدت قرارداد شرکت لغو نشده است! حال جای طرح این پرسش برای شهروندان وجود دارد که چرا تاکنون پیمانکار این پروژه خلع‌ید نشده و شرکت جدیدی جایگزین آن نشده است؟»

رای قضایی خلع‌ید

روابط عمومی سازمان قطار شهری کرج و حومه در خبری اعلام کرده است:« باتوجه به صدور آرا محاکم قضایی در خصوص تجدید نظر خواهی سازمان قطار‌شهری کرج وحومه نسبت به بخشی از رای صادره بدوی و‌ پذیرش دفاع موثر تیم حقوقی و وکلای سازمان از سوی مراجع قضایی، نهایتا خلع ید شرکت پیمانکار خط دوقطار شهری کرج و حومه(سابیر) با رای فوق، تثبیت و تصمیمات لازم در خصوص انتخاب پیمانکار واجد صلاحیت جدید برای ادامه کار پروژه خط دو که یک پروژه ملی و استانی است، توسط ارکان سازمان اتخاذ شده است».

باوجود تمامی این رای‌ها همچنان شرکت پیمانکار برمسند است. به‌دلیل تاخیر در تحویل پروژه و آسیب‌های فراوانی که به شهر وارد کرده است،مردم شهر خواستار ضبط ضمانت این شرکت به نفع کارفرما هستند تا پس از آن دیگر هیچ پیمانکاری نتواند با ایجاد چنین شرایطی باوجود تمامی کوتاهی‌ و بی‌تعهدی، شهر و شهروندان را به سخره گیرد.

راستی به تمام ابهامات فوق باید اضافه کرد که جنگ‌و‌جدل میان شهرداری کرج و پیمانکار قطار شهری در حالی ادامه دارد که در نشست خبری شهردار کرج در پایان سال 93،علی ترکاشوند اعلام کرده بود؛ در پروژه قطار شهری کرج 11نقطه پر خطر وجود دارد ،حال باید دید در این بلاتکلیفی و بی‌سامانی، اگر سانحه‌ای در یکی از ایستگاه‌ها رخ دهد، چه کسی پاسخگوی آن خواهد بود؟