۲۰۱۷ چتر نجات غول‌های نفتی

اما با وجود زیانی که شرکت‌های بزرگ نفتی در سال گذشته میلادی به ثبت رساندند، بررسی اظهار نظر مدیران آنها نشان می‌دهد که به سال 2017 خوش‌بین هستند. به گزارش دنیای اقتصاد، هرچند در این میان برخی کارشناسان اعلام کرده‌اند زیان برخی شرکت‌های نفتی حتی با رشد قیمت نفت در سال جاری میلادی نیز رفع نخواهد شد و دست‌کم یک سال زمان نیاز خواهد داشت، با این حال به نظر می‌رسد اجرای توافق کشورهای عضو و غیرعضو اوپک خوش‌بینی لازم را به مدیران شرکت‌های بین‌المللی نفتی داده است. به این ترتیب در شرایطی که کشورهای عضو اوپک در نخستین ماه از اجرای توافق کاهش تولید، پایبندی 93 درصدی خود به تعهداتشان را به جا آوردند؛ امیدواری نسبت به اجرای کم‌نقص این توافق 6 ماهه افزایش یافت. برخی تحلیلگران در این زمینه عقیده دارند که با کاهش تولیدات از سوی کشورهای عضو و غیرعضو اوپک، مدیران مالی اعتماد به نفس بیشتری پیدا کرده و جریان سرمایه‌گذاری را رها نخواهند کرد. به این ترتیب از نگاه برخی کارشناسان، کاهش تولید به کم شدن سطح موجودی یا افزایش تقاضای نفت خام در نیمه دوم سال 2017 منجر خواهد شد که در نهایت رشد قیمت نفت خام را به همراه خواهد داشت. در این میان، کاهش عرضه نفت نه تنها باعث افزایش امیدواری نسبت به پایان یافتن زیان شرکت‌های بزرگ نفتی زیر سایه رشد قیمت نفت خام شده است، بلکه روند معاملات را در بازار نفت نیز تغییر خواهد داد.

در واقع مازاد عرضه در ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ که منجر به شکل‌گیری ساختاری قوی در بازار مبتنی بر بهره دیرکرد شده بود، برای سال‌ها تاجران نفتی را با سود فراوان همراه کرده بود. سود این ساختار در این بود که به تاجران اجازه می‌داد نفت ارزان‌قیمت را خریداری و ذخیره کنند و سپس با استفاده از معاملات نقدی به سود قابل توجهی دست پیدا کنند. به گزارش بلومبرگ، از آنجا که ذخایر روی خشکی در طول دو دهه گذشته به حداکثر رسیده‌اند تاجران نفتی برای مدت‌ها به قراردادهای مبتنی بر ذخایر روی سوپرتانکرها و ذخایر روی آب تکیه کردند. اما حالا و با اجرای توافق کشورهای عضو و غیرعضو اوپک برای کاهش تولید، بازار مبتنی بر بهره دیرکرد به شدت محدود شده است و تفاوت قیمت بین نفت خام برنت برای تحویل فوری و تحویل سال آینده، در روز جمعه به ۵۲ سنت رسید که کمترین مقدار از سپتامبر ۲۰۱۴ تاکنون برآورد می‌شود. به این ترتیب تاجران نفتی انتظار دارند بازار طلای سیاه در ادامه سال (میلادی) برخلاف وضعیت جاری تغییر کند؛ به این معنا که قیمت تحویل فوری نسبت به قراردادهای آتی بیشتر خواهد شد. اما شرکت‌های نفتی که به لطف توافق کاهش تولید، برای سال جاری انتظار بهبود شرایط را دارند، در سال گذشته میلادی چه میزان سود و زیان داشته‌اند؟

امید شل به گذار از مشکلات

غول نفتی بریتانیایی- هلندی یکی از شرکت‌هایی بود که درآمدش در سه ماه چهارم سال 2016 در مقایسه با مدت زمان مشابه در سال قبل از آن، به کمترین سطح رسید. به این ترتیب درآمد شرکت نفتی شل در سه ماه چهارم سال گذشته میلادی در حالی یک میلیارد دلار ثبت شده است که این شرکت در همین بازه زمانی در سال 2015 برابر با 8/ 1 میلیارد دلار درآمد داشته است. با این تفاسیر این شرکت در مدت زمان یاد شده در سال گذشته میلادی، بیشترین زیان در طول بیش از یک دهه گذشته را به ثبت رساند. افت قیمت نفت یکی از مهم‌ترین عوامل زیان شرکت شل را تشکیل می‌دهد.مدیر اجرایی شرکت شل در رابطه با میزان درآمدزایی این شرکت می‌گوید: «این سطح از درآمدزایی برای سرمایه‌گذاران خوب به نظر نمی‌رسد اما عملکرد سالانه این شرکت در مجموع رضایت‌بخش است؛ به خصوص اینکه پس از ادغام با بخش گاز شرکت بی‌جی سهام این شرکت با رشدی 5/ 1 درصدی همرا شد.» بن ون بردن در ادامه سال 2016 را سال «گذار از مشکلات» دانسته و به تعبیر او سال 2017، سال «رهایی از سختی‌ها» خواهد بود. شرکت شل در سال 2016 در یک معامله 52 میلیارد دلاری، گروه بی جی را به خود ملحق کرد تا به این ترتیب بزرگ‌ترین‌ معامله دنیا در زمینه گاز طبیعی را رقم زده باشد. از نگاه مدیر اجرایی شرکت شل، شرایط بازار جهانی و برخی تنظیمات داخلی از جمله عواملی بوده‌اند که درآمد کمتر از انتظار را برای این شرکت به همراه داشته است. اما با وجود زیانی که شرکت شل در فصل پایانی سال 2016 متحمل شده است، مدیر اجرایی این شرکت با اشاره به تغییر ساختار شل می‌گوید: در فصل جدید بیش از 9 میلیارد دلار پول نقد در پی اجرای عملیات‌ها به شرکت جریان پیدا خواهد کرد و در سه ماه دوم بعد از آن، میزان بدهی‌ها کاهش پیدا می‌کند. کل درآمد شرکت شل در سال گذشته میلادی به بیش از 4 میلیارد دلار رسید، این در حالی است که این شرکت در سال 2015 درآمدی 8/ 3 میلیارد دلاری داشته است. به این ترتیب با وجود بهبود قیمت نفت در سال 2016 این شرکت کمترین سطح سود در بیش از 10 سال گذشته را در حالی به ثبت رساند که مسوولان این شرکت، سال 2017 را سال گشایش و خروج از زیان ارزیابی می‌کنند.

تلاش غول آمریکایی برای افزایش ارزش سهام

سال 2016 برای شرکت اکسون موبیل در حالی سپری شد که در آخرین روزهای ژانویه سال جاری مجموع درآمد این شرکت‌ بزرگ بین‌المللی 8/ 7 میلیارد دلار یا 88/ 1 دلار به ازای هر سهم اعلام شد. این عدد در حالی به‌عنوان درآمد سالانه عنوان شده است که چنانچه هزینه سالانه استهلاک دارایی‌های این شرکت، که چیزی حدود 2 میلیارد دلار است از آن کم نشود، این عدد به 9/ 9 میلیارد دلار می‌رسد. اما درآمد 9/ 9 میلیارد دلاری اکسون موبیل در سال گذشته میلادی در حالی رقم خورد که در مقایسه با درآمد 2/ 16 میلیارد دلاری سال 2015 با ریزش شدیدی همراه بوده است. این میزان افت درآمدی برای اکسون موبیل از کاهش قیمت نفت و کم شدن حاشیه سود محصولات پتروشیمی در نتیجه آن ناشی می‌شود. با این حال مدیرعامل اکسون موبیل عقیده دارد با وجود اینکه بازارهای کالایی برای طولانی‌مدت درگیر رکود بوده‌اند، این شرکت در سال 2016 عملکرد خوبی از خود نشان داده است. درن دبلیو وودز در ادامه می‌گوید: «اکسون موبیل تمرکز بر کارهای بنیادین، توانایی‌های این شرکت و فعالیت در پروژه‌های جهانی را ادامه خواهد داد و اطمینان می‌دهیم در طولانی‌مدت به خوبی قادر به افزایش ارزش سهام خواهیم بود.»

غول بریتانیایی در انتظار نفت 60 دلاری

بی پی شرکتی است که فصل پایانی سال 2016 را با سودی اندک پشت سر گذاشت تا برای دومین بار در سال گذشته میلادی سود از دست داده باشد. به این ترتیب این غول بریتانیایی چندی قبل اعلام کرد برای رتق و فتق امور خود به نفت 60 دلاری نیاز دارد. در واقع این قیمت بیشتر از نفت بشکه‌ای 50 تا 55 دلاری است که در انتظار پیشین این شرکت اعلام شده بود. بی‌پی پس از آنکه در پایان سال گذشته میلادی با سود چشمگیری همراه نشد، نفت 60 دلار بر بشکه را عاملی برای بهبود عملکرد خود اعلام کرد. بر اساس آمار اعلام شده از سوی بی پی، این غول نفتی در سه ماهه چهارم سال 2016 درآمدی برابر با 72 میلیون دلار داشته است در حالی‌که در همین بازه زمانی در سال 2015 درآمد این شرکت 2/ 2 میلیارد دلار بوده است. با این حال مدیر اجرایی بی پی، باب دادلی به سال 2017 خوش‌بین است و فراتر از آن انتظار دارد تا سال 2020 تولیدات این شرکت به 800 هزار بشکه در روز برسد. این خوش‌بینی در حالی از سوی مدیر اجرایی این شرکت اعلام می‌شود که کارشناسان با اشاره به زیان سال گذشته بی‌پی، عقیده دارند این شرکت قادر به پوشش سود سهام خود نیست و از سویی برای پوشش هزینه‌های تولید، نقطه سربه‌سر نقدی خود را به شدت افزایش داده است.

بی‌پی در سال گذشته میلادی فعالیت‌های خود را در کشورهایی مانند مصر (پروژه‌ میدان گازی الظهر مصر)، جمهوری آذربایجان، امارات متحده عربی، اکتشاف در موریتانی و سنگال گسترش داده است. این گسترش فعالیت‌ها از نگاه کارشناسان به نوعی مانند یک انفجار است، انفجاری که حادثه سال 2010 و انفجار مرگبار دکل «دیپ واتر هوریزن» در خلیج مکزیک را به ذهن متبادر می‌کند. در پی حادثه یاد شده، بی‌پی مجبور به فروش میلیاردها دلار از دارایی خود شد، به این ترتیب افزایش فعالیت‌ها در پروژه‌های یاد شده به معنای سود تمام و کمال نخواهد بود زیرا با هزینه‌های زیادی همراه است.

سود توتال در دوران رکود

شرکت فرانسوی توتال اما شرکتی بود که بر اساس آمارهایی که اعلام کرده، در سال 2016 بیش از 6 میلیارد دلار درآمد خالص داشته است. به این ترتیب وضعیت درآمد این شرکت از دیگر رقبای کوچک و بزرگ، (به‌جز اکسون موبیل که تقریبا دو برابر توتال نفت و گاز تولید می‌کند) بهتر است. توتال اکنون رشد سالانه سه تا چهار درصدی دارد که در مقایسه با دوره قبل از 2014، بسیار بیشتر شده است. درآمد شرکت توتال در سال گذشته میلادی با رشدی 22 درصدی در بخش‌های بالادستی و پایین‌دستی همراه بود. تولید نفت و گاز این شرکت نیز 5/ 4 درصد رشد داشت و تولید محصولات پالایشی و شیمیایی این شرکت نیز بازگشت قابل توجه 38 درصدی داشتند. کارشناسان در حالی این تحولات را به ورود پاتریک پویان به توتال ارتباط می‌دهند که زیان دیگر شرکت‌ها، قابلیت مدیر عاملی که از سال 2011 سکان این شرکت را دست گرفته است، بیش از پیش آشکار می‌کند.