زیان تجارت از گرانی حمل و نقل
چیزی که از توسعه تجارت خارجی به ذهن می‌رسد، افزایش حجم و ارزش صادرات غیرنفتی است اما سیاست‌های توسعه تجارت در ابعاد فوق به تنهایی کافی نیست.
برای تحقق یک مبادله تجاری، عوامل متعددی باید به درستی و به‌طور مطلوب عمل کنند. این عوامل مولفه‌هایی چون تشریفات و رویه‌های صادرات و واردات، خدمات تجاری اعم از حمل و نقل، بانک، بیمه، زیرساخت‌های فناوری اطلاعات، زیرساخت‌های حمل و نقل و لجستیک، گمرکات و نظیر آن را دربر‌می‌گیرند که ناکارآمدی در هریک از عوامل فوق بر مبادلات اثرگذار است. برای رفع موانع موجود بر سر راه کارآمدی مبادلات تجاری، تسهیل تجارت و حمل و نقل بین‌الملل حائز اهمیت است. درواقع یکی از عوامل موفقیت تجارت خارجی، وجود زنجیره‌های کارآمدی از عملیات و زیرساخت‌های لجستیک و حمل و نقل از مبدا تا مقصد است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از کسب و کار ، یکی از دلایل عمده عدم توسعه این مولفه‌ها در کشور را شاید بتوان ماهیت چندبخشی اغلب آنها دانست که در حوزه وظایف و ماموریت‌های یک نهاد مشخص نمی‌گنجند. ابراهیم نصری، مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای خراسان رضوی چندی پیش در این خصوص اظهار داشت: بخش ترانزیت و حملونقل بین‌المللی به‌شدت متاثر از سیاست و روابط ما در جهان است زیرا اگر روابط با سایرکشورها دچار مشکل شود یا بهبود یابد ، بر این بخش اثرگذار است. معیشت 12 درصد جمعیت کشور از بخش حمل و نقل تامین می‌شود که نشانگر سهم قابل توجه این بخش بر اشتغال و توسعه است.
کوتاه‌سازی زمان و مسافت حمل و نقل کالا در مرزها از مباحث مهم این حوزه است که می‌تواند باعث شود فاصله ما با رقبا به حداقل برسد. تصادفات و ایمنی در جاده‌ها هزینه بالایی به ما تحمیل می‌کند واز طرفی فرسودگی ناوگان با مصرف بالای سوخت نیز هزینه حمل کالا را افزیش می‌دهد.
محمد صادق حمیدیان جهرمی، نایب رئیس اتاق بازرگانی شیراز:
سوخت ارزان ولی حمل و نقل گران است
فرسوده بودن عمومی ناوگان و مصرف زیاد از حد سوخت توسط این ناوگان و بالا بودن خودروها در داخل کشور باعث شده که در مقام مقایسه‌ای با سایر کشورها قیمت تمام شده حملونقل در ایران بالاتر باشد با وجود اینکه قیمت سوخت در ایران کمتر است. اگر به شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی خارجی اجازه فعالیت بدهند که در ایران بار داخلی نیز حمل کنند، برای آن شرکت‌ها توجیه اقتصادی دارد و سود خوبی هم می‌برند بنابراین بالا بودن هزینه خرید ناوگان حمل و نقل مشکلی اساسی است که باعث شده حمل و نقل در داخل کشور و حمل کالاهای صادراتی دچار مشکل شود. از طرف دیگر انجام فعالیت‌های حمل و نقل کاری تخصصی است و می‌تواند از جنبه‌های متفاوت خود مورد توجه قرار گیرد. برای مثال برای ساخت یک کامیون ممکن است یک شغل در طول یک سال ایجاد شود ؛ براساس عرف جهانی اما همین یک کامیون می‌تواند در حوزه خدمات 3 شغل مستقیم و 5 شغل مستقیم و غیرمستقیم به وجود آورد بنابراین توجه به مقوله حمل و نقل در توسعه صادرات کشور اثر دارد. اقداماتی که در حوزه پیشگیری از وقوع جرم در قاچاق اتفاق افتاده ، باعث شده بسیاری از فعالیت‌های حمل و نقل با کندی و ضرر صاحبان کالا و صاحبان ناوگان اتفاق بیفتد. برای مثال حذف برگ سبز از حمل و نقل کالا و عدم مشخص کردن تعریف ارسال مجدد کالای وارداتی، اگر کامیونی در طول مسیر دچار مشکلی شود که مدت زمان فرایند انتقال بیش از 6 روز در کشور طول بکشد، سامانه به پیام‌های ماموران جواب نمی‌دهد و کالا معطل می‌شود که بعضا موجب نگه داشتن کامیون و بازداشت راننده می‌شود و تا اثبات شود ، چند ماه هم وقت می‌برد. ما درنتیجه قطع ارتباط کلی با جهان در جریان تحریم‌ها مواجه هستیم و نباید انتظار داشته باشیم که آنی و فوری به شرایط گذشته بازگردیم. اقدامات بسیار خوبی در این حوزه اتفاق افتاده است ولی هنوز به وضعیت پایداری نرسیده‌ایم. وضعیت پایدار، وضعیتی است که در آن یک صادر‌کننده در داخل کشور با یک صادر‌کننده در کشور رقیب وضعیت مشابه داشته باشند. به آن وضعیت برنگشتیم که بتوانیم از سیستم حمل و نقل خود در جهت اهداف صادراتی بهره ببریم. طی دو سال گذشته بهبود روابط سیاسی ایران اثرات خود را بر حوزه تجارت هم گذاشته است. خطوط کشتیرانی به بنادر ایران بازگشتند و بازرسی‌های سرزده و موردی از محصولات تجار ایرانی، چه بار صادراتی و چه بار وارداتی کاهش پیدا کرده است و این شرایط بهتری در فضای کسب و کار حمل و نقل بین‌المللی رقم می‌زند. تا این شرکت‌های کشتیرانی که به ناوگان برگشته‌اند، به اصطلاح جا بیفتند و ناوگان و سازمان خود را راه‌اندازی کنند و دستگاه‌های بندری و امکانات خود را بیاورند و بانک‌ها برای پذیرش ال‌سی‌های حمل و نقل آماده شوند، زمانبر هست و امیدواریم هرچه زودتر بتوانیم در یک فضای رقابتی با سایر کشورهایی که در بازار صادراتی رقیب کالای ایرانی هستند، رقابت کنیم.
محمد حسین روشنک، رئیس کمیسیون اتاق بازرگانی خراسان:
حمایت بی‌جا از کارخانجات مونتاژکار کامیون قیمت تمام شده حمل و نقل را بالا برده است
مشکلات ما چه در حمل و نقل هوایی و چه در حمل و نقل دریایی و زمینی به تحریم‌ها برمی‌گردد که خوشبختانه در حال برطرف شدن است. مسائل دیگری هم وجود دارد برای مثال برای بارهایی که با کشتیرانی‌هایی غیر از کشتیرانی جمهوری اسلامی می‌آید، گمرک، حدود 10 درصد به جهت حمایت از کشتیرانی جمهوری اسلامی از صاحب کالا در هنگام ترخیص کالا دریافت می‌کند. این مبلغ را در شرایطی دریافت می‌کردند که کشتیرانی جمهوری اسلامی تحریم بود و نمی‌توانست به جایی بار ببرد که اخیرا برای حل این مورد صحبت‌هایی شده است. تولید و تجارت و عمران و سایر بخش‌ها به حمل و نقل وابسته است ولی به خاطر حمایت از صنعت مونتاژ کامیون که در کشورمان انجام می‌شود، سایر بخش‌ها را فدا کرده‌ایم. تعرفه از کامیون وارداتی گرفته می‌شود که افراد نتوانند به بهانه حمایت از یکسری کارخانجات مونتاژکار تولید کامیون که تعداد تولیدشان بسیار اندک است،کامیون وارد کنند.
اگر در کشور ما قدمت یک کامیون 2.5 برابر قیمت همان کامیون در ترکیه یا عراق یا افغانستان است، به این دلیل است که ما به بهانه حمایت از تعدادی کامیون که در ایران مونتاژ می‌شود، تعرفه‌های سنگینی وضع کرده‌ایم که این باعث می‌شود قیمت تمام شده کامیون داخل ایران بالا برود و این در قیمت تمام شده حمل و نقل آنقدر اثر گذاشته که قیمت تولید کالا را بیش از 15-10 درصد افزایش می‌دهد. در صادرات کالا از نظر امکانات حمل و نقل مشکلی نداریم ولی مشکل قیمت تمام شده است. اشکال این است که به کاهش قیمت و رقابتی بودن توجه نمی‌کنیم.
