طمع صنعت به پارک ملی «بهرام گور»
سرنوشت پلنگ مازندران، در پارک ملی بهرام گور برای گورخر ایرانی درحال تکرار است
پارک ملی بهرام‌گور، یکی از غنی‌ترین بانک‌های ژن جانوری و گیاهی کشور و تنها زیستگاه گورخر ایرانی است. طی چند سال اخیر استقرار صنایع آب‌بری همچون کارخانه‌های سیمان، فولاد و صنایع وابسته به فولاد موجب تنش‌های آبی و زیست محیطی برای حیات‌وحش این منطقه شده است. اما مساله به اینجا ختم نمی‌شود چراکه وزارت صنعت و معدن و تجارت درنظر دارد مواد اولیه این صنایع را از معادن پارک ملی بهرام‌گور تامین کند. تاکنون سازمان محیط زیست در برابر این خواسته مقاومت کرده و مجوزی صادر نشده است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از قانون ، دولت یازدهم با وعده حفاظت از محیط زیست روی کار آمد؛ شعاری که بسیاری از دوستداران محیط زیست را دل‌خوش کرده بود اما این وعده همچنان درحد یک شعار باقی‌مانده است. سخنان و تصمیمات برخی از وزرای دولت محیط زیستی روحانی، همچون تیشه‌ای به ریشه محیط زیست کشور است. تصمیماتی از جنس تصمیماتی که در دولت‌های نهم و دهم گرفته شد. تصمیماتی مقطعی و بخشی نه ملی؛ پروژه‌هایی که باهدف حل مشکلات یک شهر اجرا می‌شد اما درنهایت نه‌تنها مشکلات آن شهر مرتفع نمی‌شد بلکه بحران زیست محیطی نیز به مشکلات مردم آن شهر و در آخر به مشکلات کشور اضافه می‌شد.
وزاریی از جنس دولت دهم در دولت روحانی
وزارت نیرو و وزارت صنعت، معدن و تجارت،جزو وزارتخانه‌هایی هستند که همچنان در بسیاری از موارد دنباله‌رو شیوه عملکرد دولت قبل هستند. اجرای پروژه‌های سدسازی و انتقال آب در وزارت نیرو وصدور مجوز برای صنایع آب‌بر در فلات مرکزی ایران بدون درنظر گرفتن ظرفیت‌های محدود این مناطق در وزارت صنعت، معدن و تجارت، نمونه‌های کوچکی از پروژه‌هایی هستند که تنها توسعه ناپایدار و بحران زیست محیطی را برای کشور به ارمغان آورده است.
بانک ژنی که درحد چهار گورخر دیده شد
سخنان روز گذشته درباره پارک ملی بهرام گور و صدور مجوز معدنکاوی در آن پارک از جنس سخنان و تصمیماتی است که از دولت قبل به برخی از وزرای دولت روحانی ارث رسیده است.
محمدرضا نعمت‌زاده روز گذشته گفته بود:« یکی از مناطقی که از نظر آهن و مس ارزشمند است، منطقه بهرام گور است که سازمان حفاظت محیط زیست روی آن دست گذاشته و اجازه معدنکاوی نمی‌دهد. من خودم رفتم و آنجا را دیدم. یک بیابان است که حالا در گوشه‌ای چهار تا گورخر هم هست. می‌گوییم اینجا را بدهید به معدن‌کار. معدن‌کار، گورخرها را هم تکثیر می‌کند تا جایی که کشور پر از گورخر شود. اما سازمان حفاظت محیط زیست مخالفت می‌کند. در هیچ جای دنیا این‌گونه نیست که فعالیت معدنی به خاطر حفاظت از محیط زیست انجام نشود. محیط زیست به علت عبور چهار گور روی معدن «بهرام گور» دست گذاشته و اجازه کار در آنجا را نمی‌دهد».
نعمت‌زاده درحالی چهار گورخر را مزاحم و مانع رونق اقتصادی منطقه و کشور می‌داند و به پارک ملی بهرام گور به‌عنوان ذخیرگاه آهن و مس کشور نگاه می‌کند که این پارک ملی یکی از بانک‌های ژن کشور در گونه‌های گیاهی و جانوری محسوب می‌شود و این مساله ارزش و اهمیت آن را صدچندان می‌کند.
پارک ملی بهرام گور ،تنها زیستگاه گورخر ایرانی
منطقه حفاظت شده بهرام گور در شرق استان فارس و شمال شرقی شهرستان نی ریز قرار دارد. وسعت این منطقه ۴۸۰ هزار هکتار و دارای آب و هوای گرم و خشک است. این محدوده از سال ۱۳۵۱ با عنوان منطقه حفاظت شده «بهرام گور» تحت مدیریت اداره کل حفاظت محیط زیست فارس قرار گرفته است. منطقه حفاظت شده بهرام گور تنها منطقه‌ای در کشور به شمار می رود که جمعیت قابل ملاحظه و پویایی از گورخر ایرانی را در خود جای داده است.حضور دیگر گونه‌هایی نظیر کاراکال، زاغ بور، هوبره، جبیر و... ارزش اکولوژیکی این زیستگاه پهناور را دو چندان می‌کند.
اعتراض به سخنان ضد محیط زیستی وزیر صنعت
سخنان وزیر صنعت و معدن بازتاب گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی داشت که موجب اعتراض بسیاری از فعالان و کارشناسان محیط زیست کشور شد.
زارع یکی از فعالان محیط زیست استان فارس با اشاره به سخنان نعمت‌زاده درباره پارک ملی بهرام گور گفت:« طی چند سال گذشته وزیر صنعت و معدن اصرار زیادی برای واگذاری معادن در منطقه بهرام گور داشته‌اند. بهرام گور یکی از بزرگ‌ترین پارک ملی‌های ایران است که شاخص‌ترین گونه‌های جانوری و گیاهی در معرض خطر در آن زیست می‌کنند. انرژی بسیاری برای حفظ و احیای گونه گورخر ایرانی در این پارک ملی صرف شده است و درچند سال اخیر شاهد رشد و تکثیر گورخر ایرانی در پارک بهرام گور بوده‌ایم».
استقرار صنایع‌آب‌بر در پارک ملی بهرام گور
او ادامه داد:« معادن بسیاری درشهرستان نی‌ریز، منطقه پارک ملی بهرام گور و قطرویه وجود دارد. برخی از معادن حتی تا حاشیه دریاچه بختگان نیز پیش رفته‌اند و مشکلات زیست محیطی را برای این دریاچه به‌وجود آورده‌اند.
بهرام گور منطقه‌ای بود که تاچند سال گذشته دست‌نخورده و بکر مانده بود اما صدرو مجوز برای دو کارخانه سیمان، کارخانه فولاد، کارخانه وابسته به صنایع فولاد و کارخانه کنستانتره، محیط زیست و حیات وحش این پارک را با بحران مواجه کرد. تمامی این صنایع آب‌بر هستند و بدون توجه به ظرفیت‌های استان فارس و بحث بحران آب این منطقه استقرار یافته‌اند.
با خشک شدن دریاچه بختگان، با افت آب در سفره‌های زیرزمینی حتی تا 400 متر نیز مواجه شدیم. این مساله موجب خشکسالی و مشکل در تامین آب برای حیات‌وحش شد. به کمک دوستداران محیط زیست چندین آبش‌خور مصنوعی برای حیات‌وحش ساخته شده است تا بخشی از مشکل تامین آب منطقه حل شود».
تشنگی حیات‌وحش با معدن‌کاری
نگرانی و دغدغه اصلی فعالان محیط زیست کشور این است که با برداشت بی‌رویه آب از سفره‌های زیرزمینی، چشمه‌های منطقه بهرام‌گور خشک شوند. علاوه‌بر برداشت آب، این صنایع آلایندگی‌های زیست محیطی دیگری همانند آلودگی هوا، آب و خاک نیز دارند».
این فعال محیط زیست درباره معدنکاوی عنوان کرد:«یک پکیج آلاینده محیط زیست در پارک ملی بهرام‌گور برای تامین مواد اولیه این صنایع از معادن این پارک احداث شده است. تمامی این اقدامات هدفمند بوده است. سخنان وزیر صنعت و معدن نیز گواه این مساله است که وزارت صنعت و معدن تمامی این صنایع آب‌بر و آلاینده را به امید برداشت از معادن پارک ملی بهرام‌گور، در این منطقه مستقر کرده است.
براساس آمار و شواهد، سازمان محیط زیست همواره در عمل انجام شده قرار گرفته و درنهایت مجبور به صدور مجوز برای بسیاری از صنایع آلاینده بدون درنظر گرفتن آمایش سرزمینی آن منطقه شده است. نگران این مساله هستیم که سازمان محیط زیست درمقابل فشارهای سیاسی مجبور به صدور مجوز برداشت از معادن پارک ملی بهرام گور شود. اگر این اتفاق رخ دهد یک بانک ژن غنی و ارزشمند در کشور به مخاطره افتاده و آینده خوبی در انتظار آن نخواهد بود».
تکرار سرنوشت پلنگ مازندران برای گورخر ایرانی
زارع درباره تاثیر معادن و صنایع بر حیات‌وحش پارک ملی بهرام‌گور گفت:« تخریب و به‌هم ریختگی زیستگاه و ناامن شدن پناهگاه‌های حیات وحش، ریشه در عوامل گوناگونی دارد. توسعه صنایع، معدنکاوی و سایر طرح‌های زیربنایی در زیستگاه‌های طبیعی کشور تغییراتی را به‌وجود آورده است و حیات‌وحش آن را تحت تاثیر قرار داده است. انقراض بسیاری از گونه‌های جانوری ایران مانند پلنگ مازندران، شیر ایرانی و ... در اثر همین استقرار صنایع و تخریب زیستگاه رخ داده است. گور خر ایرانی سمبل کشور است که با زحمات زیادی از انقراض نجات یافته و تعداد این گونه موارد درحال افزایش است. هرگونه فعالیت معدنی می‌تواند در این منطقه ایجاد تنش کرده و خسارات جبران‌ناپذیری را به حیات‌وحش کشور وارد کند. مسئولان نباید یک بانک ژن ارزشمند را فدای معادن کنند.
