ماجرای «بودار»!

این در حالی است که هنوز آواربرداری تمام نشده است. در میان دلواپسی‌های از دست دادن جان و مال بسیاری از هموطنان مان، خبرهای نگران‌کننده‌ای مبنی بر به خطر افتادن سلامت امدادگران و آتش‌نشانان حاضر در محل حادثه به گوش می‌رسد. ظاهرا آینده بسیاری از افرادی که در محل حادثه در حال یاری‌رسانی هستند، در خطر است. انتشار خبری مبنی بر انتشار گاز آزبست در محل حادثه و تهدید افرادی که در این محل مشغول کمک رسانی هستند، بر دل نگرانی های این روزها می‌افزاید.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از قانون ، برخی احتمال می‌دهند این افراد با مشکلاتی که برای امدادگران واقعه یازده سپتامبر به‌وجود آمد، روبه‌رو شوند. این در شرایطی است که بسیاری از متخصصین حوزه بهداشت معتقدند گاز ناشی از سوختن الیاف آزبست، در شرایطی می‌تواند خطر آفرین باشد که فرد دائم و در یک مدت‌زمان طولانی در معرض تنفس این دود قرار گیرد. ساختمان پلاسکو محلی برای تجارت پوشاک بوده و انفجار این ساختمان و سوختن الیاف موجود در آن، خود به خطری بزرگ‌تر از انفجار پلاسکو تبدیل شده است. وجود انبوهی از الیاف آزبست موجود در محوطه ساختمان فرریخته پلاسکو و استنشاق این ماده خطرناک توسط صدها نیروی آتش‌نشان و امدادگر حاضر در این محل، ممکن است منجر به یک فاجعه زیست محیطی در آینده شود.

گاز های پلاسکو، خطرناک است

«آزبست را بمب دست ساز محیط زیست می‌نامند، چرا که سال‌هاست سرطان‌زا بودن آن که در گذشته به وفور در مصالح بسیاری از ساختمان‌ها از جمله ساختمان پلاسکو در قالب لوله‌های سیمانی برای افزایش مقاومت لوله و در سقف طبقات به عنوان عایق حرارتی مورد استفاده قرار داشته، اثبات شده است». محمد حقانی، رییس کمیته محیط زیست شورای اسلامی شهر تهران با اعلام اینکه الیاف آزبست، ذرات بسیار ریز با قطر کمتر از نیم میکرون هستند و به راحتی می‌توانند از طریق تنفس به بخش های عمیق ریه نفوذ کنند، تاکید کرد: «در حال حاضر، سطوح بالایی از الیاف آزبست موجود در ده‌ها تن آوار مصالح به کار رفته در ساختمان پلاسکو در این محوطه پراکنده شده و جان و سلامتی آتش‌نشانان و نیروهای امدادی حاضر در این محل را مورد تهدید قرار داده است». رییس کمیته محیط زیست شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به این که ذرات ریز آزبست هنگام تنفس به اعماق شش نفوذ می‌کنند و برای همیشه در ریه ماندگار می‌شوند، اظهار کرد: «متاسفانه تماس با این ماده، چه به صورت مستقیم و چه غیرمستقیم، می‌تواند به بیماری‌های آزبستوز و مزو تلیوما و سرطان های ریه و حنجره منجر شده و در نهایت به مرگ منتهی شود». حقانی با بیان این که الیاف آزبست رها شده در فضای آزاد، می‌تواند برای مدت طولانی در هوا پراکنده شده و از راه دهان و بینی وارد شش‌ها شود، تصریح کرد: «آزبست، ماده ای است که با چشم غیر مسلح دیده نمی‌شود و بوی خاصی نیز نمی دهد اما ممکن است آثار و علائم بیماری های ناشی از آن، سال ها بعد بروز و ظهور کند و از این رو، اندازه‌گیری میزان آزبست موجود در محوطه پلاسکو از سوی سازمان‌های مسئول، بسیار ضروری است».

پلاسکو محدوده محافظت شده اعلام شود

حقانی با بیان این که به تعداد تمامی نیروهای حاضر در محل باید ماسک تنفسی استاندارد تهیه شده و همه افراد ملزم به استفاده از آن‌ها شوند، تصریح کرد: «به مغازه‌دارانی که در چهارراه استانبول و اطراف آن مشغول به کار هستند نیز توصیه می‌شود از این ماسک‌ها استفاده کنند و شهروندان نیز بهتراست فعلا از تردد در این محدوده خودداری نمایند و اصولا پیشنهاد می‌شود محوطه پلاسکو و اطراف آن که میزان ذرات آزبست در آن بیش از حد مجاز است، «محدوده حفاظت شده اعلام شود».آزبست یا همان پشم شیشه، سمی و خطرناک است اما اینکه در اثر حرارت تاثیر سمیت و خطرآفرینی آن افزایش یابد، درست نیست چون آزبست خود ماده‌ای به‌شدت مقاوم در برابر گرماست و لباس‌هایی با الیاف نسوز مانند همان لباس‌های ضد حریق آتش‌نشانان از آزبست ساخته شده است. این درحالیست که مجید رجبی، متخصص بهداشت عمومی با رد این مساله گفته است: «این دودی که آتش‌نشانان در معرض آن هستند، درصد زیادی از بخار آب تشکیل شده و اینکه بگوییم این دود به خاطر آزبست سمی شده درست نیست. آزبست تنها خطری که دارد تاثیر آن بر روی ریه‌هاست، آن هم نه به‌صورت موردی و یک بار و دوبار، بلکه در اثر قرار گرفتن در معرض الیاف آزبست به صورت طولانی مدت که در اثر ورود به ریه ایجاد فیبروز ریوی می‌کند و پس از آن منجر به سرطان ریه می‌شود. فیبروز ریوی وضعیتی است که توسط سلول‌های دفاعی ایجاد می‌شود. این سلول‌ها در حالت طبیعی دفاع از بدن را در برابر عفونت‌های خارجی به عهده دارند ولی در فیبروز ریوی، همین سلول‌ها التهاب، آسیب بافتی و التیام حاصل از آن را ایجاد می‌کنند. حاصل این التیام (نسج جوشگاهی) در عضو دیگر مثلا پوست اثر مثبت خوبی دارد ولی در ریه این‌گونه التیام مانع انجام عملکرد ریه برای جذب اکسیژن و دفع گاز کربنیک می‌شود».

آزبست در زمان طولانی ، خطرناک است

این متخصص بهداشت عمومی در مورد مشکلات احتمالی برای آتش‌نشانان و افرادی که در آوارهای پلاسکو امدادرسانی می‌کنند گفت: «دود خطرات حاد دارد ولی خطرات مزمن ندارد چون این افراد به جای تنفس اکسیژن در حال استنشاق دود هستند. البته در کوتاه‌مدت مشکلی نیست چون واکنش سریع بدن مانند سرفه را به دنبال دارد و این عامل خطرزا را از آن‌ها دور می‌کند». به گفته وی، کسانی بیشتر مشکل پیدا می‌کنند که به صورت مزمن در برابر دود باشند یا کسی که در معرض دود شدید داخل به مدت طولانی قرار گرفته باشد. این افراد مشکل ریه پیدا می‌کنند که با استراحت و اقدامات درمانی قابل برگشت است.وی متذکر می‌شود که خطر آزبست و سرطان درست است و حرفی غلطی نیست اما اولا در جریان عملیات پلاسکو مقدار آن زیاد نیست و نکته دیگر اینکه آزبست برای اینکه مشکل‌ساز شود باید مدتی طولانی تنفس شود. مانند کارگران تخریب ساختمانی که کارشان به صورت مداوم تخریب ساختمان است و در نتیجه با ذرات آزبست که در ساختمان برای عایق کاری استفاده می‌شود مواجه هستند و در برخی موارد به بیماری آزبستوز (Asbestosis ) مبتلا می‌شوند. با توجه به اینکه آتش نشانان و امدادگران به صورت شیفتی در محل پلاسکو کار می‌کنند و از ماسک هم استفاده می‌کنند، به نظر بسیار بعید است که با مشکلات ناشی از آزبست روبه‌رو شوند.

البته ماسک‌های فیلتردار معمولی (N95) هم قابلیت جلوگیری از ورود ذرات آزبست را دارند. رییس کمیته محیط زیست شورای اسلامی شهر تهران در شرایطی نسبت به استنشاق گاز آزبست هشدار می‌دهد که هنوز در محل این گاز اندازه‌گیری نشده است. هرچند امدادگران از ماسک استفاده می‌کنند و همین در حد زیادی از خطرات ناشی از تنفس این گاز کم می کند اما طرح این مطالب بدون هر نوع نگاه کارشناسی صرفا بر نگرانی های موجود در میان پایتخت‌نشینان می‌افزاید. طرح این نوع مطالب باید با ارائه راهکاری جهت پیشگیری باشد تا در نهایت منجر به نگرانی افراد حاضر در محل حادثه برای امدادرسانی و خانواده های آن‌ها نشود.

از سوی دیگر به نظر می‌رسد زیر نظر گرفتن وضعیت سلامت و معاینه مرتب افرادی که در فاجعه پلاسکو مشغول خدمت‌رسانی بوده و هستند، تا مدتی پس از پایان این عملیات می‌تواند از بروز احتمالی مشکلات برای سلامت آن‌ها جلوگیری کند.