تراز بازرگانی منفی۳ میلیارد دلاری در صنعت
با نگاهی به آمار تجارت صنعتی متوجه می‌شویم که به استثنای فرآورده‌های نفتی، شیمیایی، فلزات اساسی، محصولات کانی غیرفلزی و محصولات لاستیکی و پلاستیک، در دیگر موارد شرایط خوبی وجود ندارد.
این مواد حدود 90درصد از کل صادرات صنعتی را به دوش می‌کشند و در موارد دیگر اصلا شرایط تراز تجاری صنعتی خوب نیست، به‌ویژه درمورد تجارت وسایل نقلیه موتوری که تصور می‌کنیم بار بزرگی از اقتصاد بر دوش صنعت مربوطه آن، یعنی خودروسازی است، واردات نزدیک به 35برابر به صادرات در این حوزه صنعتی است. ازسوی دیگر باوجود همه اقداماتی که برای کاهش وابستگی به بخش نفت صورت می‌گیرد، بهترین تراز تجاری در همین بخش است.
محرک‌های رشد 10درصدی
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تعادل ، براساس این گزارش که دراختیار روزنامه قرار گرفت، محرک اصلی رشد 10درصدی ارزش صادرات صنعتی طی مدت مورد بررسی ناشی از صادرات دو گروه فعالیت صنعتی ساخت کک، فرآورده‌های حاصل از تصفیه نفت و سوخت‌های هسته‌یی (با سهم 6.8واحد درصد) و ساخت فلزات اساسی (با سهم 2.5واحد درصدی)، در مجموع 9.3واحد درصد بوده است. در مجموع تراز بازرگانی بخش صنعت طی 8ماهه 1395، منفی و برابر با 3میلیارد دلار بوده است. بررسی تراز بازرگانی به تفکیک گروه فعالیت‌های صنعتی در این مدت نشان می‌دهد که از 22 فعالیت صنعتی، تراز بازرگانی 6 فعالیت شامل فرآورده‌های نفتی (ساخت کک، فرآورده‌های حاصل از تصفیه نفت و سوخت‌های هسته‌یی)، ساخت مواد و محصولات شیمیایی، ساخت فلزات اساسی، ساخت سایر محصولات کانی غیرفلزی، سوخت محصولات از لاستیک و پلاستیک و دباغی و پرداخت چرم، ساخت چمدان، کیف، زین و یراق و انواع پاپوش مثبت و تراز بازرگانی مابقی فعالیت‌ها منفی بوده است.
رتبه‌بندی 6 گروه در فعالیت صنعتی
بین 23 گروه فعالیت صنعتی، 6 فعالیت، رتبه‌های اول تا ششم را به لحاظ ارزش صادرات طی 8ماهه 1395 شامل موارد ذیل به‌ترتیب دارا بوده‌اند: 1- مواد و محصولات شیمیایی با سهم 31.3درصد 2- فرآورده‌های نفتی با سهم 30.6درصد 3- فلزات اساسی با سهم 12.6درصد 4- محصولات غذایی و آشامیدنی با سهم 8.7درصد 5- محصولات کانی غیرفلزی با سهم 4.5درصد 6- محصولات از لاستیک و پلاستیک با سهم 3.5درصد. سهم فعالیت‌های فوق در کل ارزش صادرات صنعتی در بازه مورد بررسی حدود 91.2درصد بوده است.
واردات 35برابری وسایل نقلیه موتوری
همچنین بالاترین تراز مثبت طی 8ماهه 1395 برابر با 6میلیارد و 200میلیون دلار متعلق به گروه فعالیت فرآورده‌های نفتی و کمترین تراز مربوط به فعالیت ساخت ماشین‌آلات و تجهیزات طبقه‌بندی نشده در جای دیگر و برابر با منفی 4میلیارد دلار است. در مدت موردبررسی تراز بازرگانی فعالیت ساخت وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم تریلر با صادرات 82میلیون دلار در مقابل 2میلیارد و 900میلیون دلار واردات، نه‌تنها به کلی منفی بوده بلکه به نسبت صادرات‌مان 35برابر واردات داشته‌ایم.
وضعیت مساعد تراز بازرگانی آیسیک
در عین حال، براساس آخرین آمار بررسی شده از مسیر تجارت صنعتی، صادرات صنعتی تحت کدهای آیسیک 15 الی 36 طی 8ماهه 1395حدود 50میلیون تن به ارزش تقریبی 20میلیارد و 300میلیون دلار بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال 1394 از رشد 38.5درصدی وزنی و رشد 55درصدی ارزشی برخوردار بوده است. در همین مدت 11میلیون و 400هزار تن کالای صنعتی به ارزش 23میلیارد و 400میلیون دلار وارد کشور شده است. در عین حال، میانگین قیمت صادراتی محصولات صنعتی تحت فعالیت‌های گروه آیسیک 51 الی 63 طی 8ماهه 1395 برابر با 406دلار در هر تن بوده است. رتبه اول تا ششم فعالیت‌های صنعتی دارای بالاترین میانگین قیمت صادراتی طی این مدت عبارتند از: 1- ابزار پزشکی، ابزار اپتیکی و ابزار دقیق، ساعت مچی و غیره با میانگین قیمت صادراتی 47هزار و 600دلار در تن 2- رادیو، تلویزیون و وسایل ارتباطی با میانگین قیمت صادراتی 12هزار و 200دلار در هر تن 3- پوشاک، عمل آوردن و رنگ کردن پوست با میانگین قیمت صادراتی 53هزار دلار در هر تن 4- ماشین‌آلات و دستگاه‌های برقی طبقه‌بندی نشده درجای دیگر با میانگین قیمت 8هزار و 600دلار در هر تن 5- دباغی و پرداخت چرم ساخت چمدان، کیف، زین، یراق و انواع پاپوش با میانگین قیمت 5هزار و 200دلار در هر تن 6- وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم تریلر با میانگین قیمت 4هزار و 900دلار در هر تن.
سهم اندک صادراتی کالاهای گران
براساس این گزارش، سهم فعالیت‌های فوق در کل ارزش صادرات صنعتی طی 8ماهه 1395حدود 2.1درصد است. درواقع کالاهای صادراتی که قیمت بالایی دارند، سهم کمی از صادرات کشور را تشکیل می‌دهند. شایان ذکر است بین 6 فعالیت صنعتی عمده صادراتی، بالاترین میانگین قیمت صادراتی به گروه محصولات لاستیکی و پلاستیکی با میانگین قیمت 2737دلار در هر تن تعلق دارد و کمترین مربوط به محصولات کانی غیرفلزی با میانگین قیمت صادراتی 77دلار در هر تن است. بیشترین قیمت کالاهای وارداتی مربوط به گروه ساخت ابزار پزشکی، ابزار اپتیکی و ابزار دقیق، ساعت‌های مچی و انواع دیگر ساعت با میانگین قیمت 92هزار و 800دلار در هر تن و کمترین آن مربوط به گروه ساخت چوب و محصولات چوب و چوب پنبه، به استثنای مبلمان، ساخت کالا از نی و مواد حصیر با میانگین قیمت 361دلار بر هر تن بوده است.
همچنین میانگین قیمت کالاهای صنعتی وارداتی طی این مدت حدود 2055دلار بر هر تن بوده که تقریبا پنج برابر میانگین قیمت کالاهای صادراتی صنعتی است. پایین بودن میانگین قیمت کالاهای صادراتی نسبت به کالاهای وارداتی صنعتی را می‌توان به تکنولوژی پایین‌تر تولید کالاهای صنعتی صادراتی و صادرات اقلام صنعتی با ارزش افزوده پایین نسبت داد.
