روایت رسمی از صعود بی‌صدای بازار مسکن
بعد از ماه‌ها تاخیر در اعلام نرخ رشد قیمت مسکن، مرکز آمار ایران به خیال‌پردازی‌ها درباره نوسان قیمت در سال91 خاتمه داد و با انتشار یک گزارش تازه اما خلاصه‌شده، اثبات کرد: «قیمت مسکن در تهران بی‌سر و صدا رو به افزایش است».
مرکز آمار در این گزارش، فقط به میانگین قیمت مسکن و اجاره‌بها در تهران طی پاییز سال91 اشاره کرده و در عین حال نرخ رشد این دو شاخص را به ترتیب 52.8 درصد و 33.5 درصد عنوان کرده است. گزارش ها از مقایسه اوضاع پاییز با دو فصل ابتدایی سال - با در نظر گرفتن نرخ تورم- حاکی است: اگر چه در طول سال 91 آنچه از بازار مسکن تحت عنوان گلایه متقاضیان از ناملایمات به گوش می‌رسید بیشتر به «رشد شدید اجاره‌بها» مربوط بود، اما طبق اطلاعات مرکز آمار، در سال91 نرخ رشد اجاره‌بها از یک‌سو کمتر از نرخ رشد قیمت مسکن بوده و از سوی دیگر در اواخر سال اجاره‌بها مسیر کاهشی را در پیش گرفت، در حالی که قیمت مسکن نه تنها افت نکرد که در پاییز مسیر اوج را ادامه داد و رکورد «رشد 52.8 درصد» را تا قبل از زمستان به ثبت رساند.
از سال86 تاکنون، این اولین صعود بزرگ قیمت مسکن در پایتخت محسوب می‌شود. قیمت مسکن بعد از رشد 86 درصدی در سال86، در طول سال‌های اخیر از حداکثر 30 درصد تجاوز نکرد و شاید همین آرامش نسبی 4ساله باعث شد خریداران مسکن در سال91 اوج‌گیری قیمت را آنچنان احساس نکنند. مسوولان بازار ملک اواخر سال گذشته و در غیاب آمار رسمی، با خوش‌بینی به شرایط، رشد قیمت را در حد و حدود نرخ تورم، مطرح می‌کردند اما حالا مرکز آمار تایید می‌کند که فاصله‌ای که اوایل سال91 در تهران بین نرخ رشد قیمت مسکن و نرخ تورم به وجود آمده بود، در اواخر سال بیشتر شده و عملا به جدایی کامل مسیر قیمت ملک از جاده تورم منجر شده است. طبق گزارش مرکز آمار، میانگین قیمت واحدهای مسکونی در شهر تهران از متری 2.5 میلیون تومان در ابتدای سال91 به متری 3 میلیون و 282 هزار تومان در فصل پاییز رسیده است و نرخ رشد نقطه‌به‌نقطه قیمت مسکن در تهران نیز از 31 درصد در بهار91 (نسبت به بهار90) به مرز 53 درصد در پاییز 91 (نسبت به پاییز90) نزدیک شده است. در همین مدت نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه از 22.4 درصد در بهار به 27.4 درصد در پاییز تبدیل شده که به این ترتیب فاصله بین منحنی رشد قیمت مسکن و منحنی تورم از 6درصد در ابتدای سال91 به حدود 16 درصد در پاییز افزایش پیدا کرده است. فاصله موجود بیانگر این نکته است که ارزش واقعی دارایی‌های ملکی در تهران بعد از چند سال کاهش، در حال افزایش است و شاید به همین خاطر است که در نیمه‌دوم سال گذشته، بخشی از معاملات خرید مسکن در تهران جنبه سرمایه‌گذاری -به تعبیر دولتی‌ها جنبه سوداگری- به خود گرفت. با این حال، در امان بودن قیمت مسکن از رشد شدیدتر را باید مدیون مسابقه‌‌ای بود که سال گذشته بین قیمت سکه و دلار برپا شد، به طوری که بخش زیادی از نقدینگی‌های مردم سرگرم این مسابقه شد! براساس این گزارش، چنانچه نرخ رشد قیمت مسکن در سه فصل اول سال91 را با نرخ تورم سالانه منتهی به هر فصل، مورد مقایسه قرار دهیم، فاصله موجود بیشتر خود را نشان می‌دهد. به عنوان مثال، نرخ تورم یکسال منتهی به پایان پاییز سال گذشته 27.4 درصد بوده است، در حالی که در پاییز قیمت مسکن تقریبا دو برابر این نرخ، افزایش یافت.
اجاره‌بها در پاییز برگشت براساس گزارش مرکز آمار ایران، نرخ رشد اجاره‌بها در سال91 روند نزولی داشته است، به طوری که از 27 درصد در بهار به 37 درصد در تابستان رسید -که با توجه به رونق نقل‌وانتقال اجاره‌نشین‌ها در تابستان، این رشد تاحدودی طبیعی بوده است- و در پاییز نزول پیدا کرد. میانگین اجاره‌بهای ماهانه واحدمسکونی در تهران در پاییز سال91 به متری 15 هزار و 800 تومان (بدون پول‌پیش) رسید به این معنی که عمده آپارتمان‌های 100 متری در تهران طی این فصل با مبلغ ماهانه 1.5 میلیون تومان به اجاره یکساله مستاجران درآمدند. قیمت زمین در آستانه دوبرابر شدن سال گذشته، زمین در تهران رتبه اول بیشترین افزایش قیمت را در مقایسه با دو فاکتور دیگر -قیمت مسکن و اجاره‌بها- به خود اختصاص داد. میانگین قیمت زمین در پاییز پارسال با 82 درصد افزایش به متری نزدیک به 4 میلیون تومان رسید. در سال‌های گذشته میانگین قیمت زمین و مسکن در تهران تقریبا نزدیک به هم بودند، اما در سال91، قیمت زمین با شیب زیادی از قیمت مسکن فاصله گرفت، به طوری که قیمت خانه‌های کلنگی -در تهران به دلیل کمبود شدید قطعات زمین‌های خام، خانه‌های کلنگی به جای زمین، برای ساخت‌وساز مورد استفاده قرار می‌گیرد- در پاییز91 برابر شد با قیمت آپارتمان‌های نوساز در تابستان91 ! معاون نیکزاد: بالارفتن قیمت مسکن باعث تعجب است معاون امور مسکن وزارت راه‌وشهرسازی می‌گوید: «سال گذشته از شهریورماه که قیمت ارز و سکه به صورت غیرمتعارف رشد کرد و تحریم اقتصادی برای کشور تشدید شد با افزایش قیمت مسکن روبه‌رو بودیم. تحریم بی‌سابقه 30سال اخیر که سال گذشته اعمال شد جو روانی بازار را به هم ریخت و قیمت‌های حبابی را در بخش سکه و ارز به وجود آورد که البته به گفته اقتصاددانان نرخ ارز در برابر ارزش ریال، نصف این رقمی است که در بازار وجود دارد؛ زیرا نیمی از آن حباب است.» ابوالفضل صومعه‌لو در گفت‌وگو با خبرگزاری‌مهر همچنین تاکید کرده است: به اعتقاد بنده، سیاست تولید و عرضه مسکن از سوی وزارتخانه باعث شد که شوک قیمتی مانند بازار خودرو و سایر بازارها در بخش مسکن به وجود نیاید و برآورد ما نشان می دهد که تورم بازار مسکن به طور میانگین تا پایان شهریور کمتر از تورم عمومی کشور بود؛ اما از بهمن ماه قیمت‌ها با افزایش مواجه شد. معاون نیکزاد تصریح کرد: بررسی یک روند در سال‌های گذشته نشان می دهد 100 هزار واحدمسکونی جدید نیاز تهران برای هر سال است که برای این نیاز دولت 400 هزار واحد مسکونی‌مهر برای تهران احداث کرد و همچنین 30 هزار واحد هم شهرداری پروانه صادر کرده است و بیش از 300 هزار واحد خانه خالی در تهران وجود دارد بنابراین باعث تعجب است که چطور مسکن خارج از عرف بالا می‌رود و مردم چرا برای خرید خانه عجله می‌کنند.
