خطرناک‌ترین عوارض بی‌خوابی برای مغز
خواب یکی از ضروری‌ترین نیازهای بدن انسان است و کم‌خوابی می‌تواند منشا بروز اختلالات حافظه، چاقی و ضعف سیستم ایمنی شود.
به طور متوسط بدن باید از ۷ تا ۸ ساعت خواب شبانه بهره‌مند گردد. یکی از اندام‌هایی که در معرض عوارض جدی بی‌خوابی قرار دارد مغز است زیرا بسیاری از عملکردهای آن تغییر می‌کند.
۱. تحلیل حافظه
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از قدس آنلاین، هیپوکامپ بخشی از مغز است که مسئولیت اصلی حافظه را بر عهده دارد. این بخش جزو نخستین ساختارهایی است که مبتلا به بیماری آلزایمر می‌شود که با اختلالات حافظه و سردرگمی همراه است. به عقیده محققان، مغز در زمان خواب همه اتفاقات روز را بازیابی می‌کند تا اطلاعات مهم فراموش نشوند. در نتیجه، عدم خواب کافی و مطلوب می‌تواند زمینه‌ساز مشکلات حافظه شود.
۲. خاطرات غیر واقعی
بی‌خوابی شب به طور جدی عملکرد هیپوکامپ، قشر قبل پیشانی ( اعمال شناختی) و بخش آهیانه‌ای ( جایگیری اطلاعات) را مختل می‌کند. بر اساس مطالعات صورت گرفته، افرادی که شب‌ها بیدارند بیشتر از دیگران خاطرات غیرواقعی و خیالی می‌بینند که علت این حالت عدم ذخیره‌سازی اطلاعات به شکل ساختاری است.
۳. خشم
کم‌خوابی و بی‌خوابی باعث تمرکز روی افکار منفی می‌شود و فرد به سختی می‌تواند حالات چهره را تشخیص دهد. کاهش خلق و خو نیز به دلیل ارتباطات گسسته یا آشفته بین بخش‌های مختلف مغز به وجود می‌آید. از طریق تصاویر IRM مغز نشان می‌دهد که بین لوزه و بخش قبل پیشانی میانی ارتباط وجود دارد که به حفظ تعادل هیجانی کمک می‌کند. در نتیجه، زمانی که بدن از خواب محروم باشد این ارتباط برقرار نمی‌شود و اضطراب و استرس افزایش می‌یابد.
۴. مشکلات سخنوری
کم‌خوابی می‌تواند عملکرد بخش گیج‌گاهی را مختل کند. این قسمت مغز نقش اصلی در زمان فرآیند درک مفهوم و کلمات را دارد. در نتیجه فعالیت آن در کسانی که به اندازه کافی می‌خوابند بسیار خوب است اما در شرایط بی‌خوابی خیلی ضعیف عمل می‌کند.
۵. تغییر ضریب هوشی
شاید تا به حال شما هم پس از یک شب بی‌خوابی احساس کرده‌اید که توانایی‌های هوشی‌تان افت کرده است. در واقع، کم خوابی بر عملکرد شناختی تاثیر می‌گذارد و افکار مختلفی به وجود می‌آورد. این مسئله باعث می‌شود که فرد نتواند به روشی مشخص فکر کند، همه چیز را متفاوت می‌بیند و در زمان گفت‌وگو بارها موضوع را تغییر می‌دهد. متخصصان به این نتیجه رسیده‌اند که در این شرایط، فعالیت بخش زیرین پیشانی که نقش مهمی در درک زبان دارد افزایش می‌یابد و افکار مختلف جایگزین عملکرد شناختی می‌شود.
۶. تضعیف قدرت استدلال و قضاوت
کم‌خوابی موجب کاهش فعالیت در سطح بخش پیشانی می‌شود. این بخش نقش مهمی در تصمیم‌گیری و تشخیص خطر دارد. این تغییرات عصبی باعث می‌شود فرد استدلال درستی نداشته باشد و در این شرایط تمایل به خوردن، رقصیدن و خنده‌های ناگهانی افزایش می‌یابد.
۷. توهم و خیال
مغزی که به خوبی استراحت کرده باشد محرک‌های خارجی مانند سر و صدا، نور و بو را فیلتر می‌کند تا از فعالیت زیاد حواس پیشگیری شود. اما پس از بی‌خوابی شبانه مغز نمی‌تواند به خوبی این عوامل را فیلتر کند و ممکن است فرد چیزهای غیر واقعی را ببیند.
۸. تصمیم‌گیری‌های پرخطر
زمانی که فردی به اندازه کافی نمی‌خوابد تصمیم‌های پرخطری در زمینه‌های گوناگون می‌گیرد و در این شرایط قشر قبل از پیشانی فعال می‌شود و موفقیت را به وی القا می‌کند. در این شرایط بخش‌های مرتبط با ترس از خطر در مغز کاهش می‌یابد. به کمک این فعالیت مغز است که در تصمیم‌گیری‌ها جنبه‌های خوب و بد بررسی می‌شود.
۹. حواس پرتی و گیجی
از دست دادن گاه‌گاه تمرکز امری کاملا طبیعی است اما زمانی که فرد از خواب طبیعی محروم شود حواس‌پرتی افزایش می‌یابد که یکی از عوارض بی خوابی برای مغز است. در واقع تمرکز نداشتن به دلیل فعالیت خیلی ضعیف بخش پیشانی و آهیانه ایجاد می‌شود. از طرفی این افراد از اختلالات بینایی و حسی نیز رنج می‌برند.
در پایان باید گفت که محرومیت از خواب کافی و مطلوب آسیب‌های جدی به مغز می‌رساند. این عادت نادرست سلول‌های مرتبط‌کننده مغز به ستون فقرات را نابود می‌کند. متاسفانه این آسیب‌ها جبران ناپذیر است.
