جاماندن ارزش مسکن از نرخ تورم
رکود بازار مسکن در 4-3سال گذشته تبعات و آثار متعددی را به همراه داشته است، علاوه بر کاهش حجم معاملات و قراردادهای ثبت شده در سامانه ثبت املاک و مستغلات، قیمت و ارزش ملک نیز درسالهای اخیر همراه با نرخ تورم حرکت نکرده است و بازار مسکن شاهد ثبات قیمت و به تبع آن کاهش ارزش ملک بوده است
البته ناگفته نماند که افت ارزش مسکن تاثیر چندانی در افزایش قدرت خرید مردم نداشته است و هنوز هم اغلب متقاضیان خرید مسکن، قیمت واحدهای مسکونی را بیشتراز توان اقتصادی خود میدانند. چندی پیش بود که محمد حسین ادیب، استاد دانشگاه در گفتوگویی اعلام کرد که قیمت مسکن بیش از قدرت خرید قشر متوسط و ضعیف رشد کرده و باید 40درصد کاهش یابد تا با سطح درآمد متعارف خانوادهها هم سطح شود و معاملات رونق یابد. براساس محاسبات قیمت متوسط ساختمان کلنگی در تهران نسبت به سال63 حدود هزار برابر شده اما قدرت خرید مردم چنین افزایشی را تجربه نکرده است، یعنی با وجود آنکه برخی مسوولان حوزه مسکن از جمله معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی اعلام کردند که ارزش ملک در سه سال گذشته، 30درصد کاهش یافته است اما کارشناسان همچنان معتقدند که قیمت مسکن بالاست و قدرت خرید مردم در سالهای گذشته تغییر چندانی نکرده و بهبود نیافته است. درواقع رشد قیمت مسکن بیش از رشد قدرت خرید قشر متوسط و ضعیف بوده و علاوه بر آن رشد قیمت مسکن، بسیار بیش از توان تسهیلات دهی بانکها بوده است. به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تعادل ، برای حل این مشکل یا باید قدرت خرید مردم افزایش یابد یا قیمت مسکن بیش از این کاهش یابد، برای دستیابی به هدف اول، اقتصاد کلان کشور باید متحول شود یعنی شاهد افزایش قیمت جهانی نفت و رشد بودجه سالانه کشور باشیم که به نظر میرسد در سالهای آتی قیمت نفت افزایش چندانی را تجربه نکند، راهحل دیگری که برای افزایش قدرت خرید مردم پیشنهاد میشود افزایش قدرت وام دهی است اما براساس اظهارات مشاور وزیر راه و شهرسازی، توان تسهیلات بانکی در تهران برای خرید یک آپارتمان 75متری در سال81 معادل 60درصد قیمت آپارتمان بوده است و اکنون وام بانکی و باوجود افزایش چندین باره میزان و مبلغ وام تنها میتواند 20 تا 30درصد قیمت خرید یک آپارتمان 75متری را پوشش دهد. اما گزینه دوم همچنان باقی است و میتوان با کاهش قیمت مسکن شاهد بهبود و بازگشت رونق به بازار مسکن بود اما عملیاتی شدن این گزینه نیز نیازمند تداوم رکود غیرتورمی یا اعمال قوانینی بر قیمت واحدهای مسکونی است که با توجه به پیچیده بودن راهکارهای اجرایی گزینه دوم، پیشنهاد میشود یا قدرت اقتصادی مردم بهبود یابد یا حجم و میزان وام دهی بانکها افزایش یابد. اهمیت موضوع قیمت مسکن دررونق بازار موجب شد که روزنامه «تعادل» برای بررسی وضعیت قیمت و ارزش مسکن در سالهای رکود، گفتوگوهایی را با حسن محتشم، رییس انجمن انبوهسازان و همچنین فرهاد بیضایی، رییس گروه سیاستگذاری مسکن دانشگاه علم و صنعت ترتیب دهد، نگاهی به گفته این دو فعال حوزه مسکن نشان میدهد که قیمت مسکن در سه سال گذشته مطابق با نرخ تورم افزایش نیافته است اما شرایط زمین بهتر بوده و درسالهای اخیر تاحدودی رشد کرده است. شرایط بازار زمین بهتر از مسکن رییس انجمن انبوهسازان تهران در گفتوگویی کاهش قیمت مسکن در سه سال گذشته را ازجهتی درست میداند و میگوید: حامد مظاهریان، معاون وزیر راه و شهرسازی چندی پیش اعلام کرد که قیمت مسکن در سالهای رکود، 30درصد کاهش یافته است که این موضوع اگر براساس مقایسه قیمت مسکن درسال جاری و سالهای گذشته صورت گرفته باشد، صحیح است. محتشم میافزاید: با نگاهی به آمارها مشاهده میکنیم که قیمت مسکن در سه سال گذشته تقریبا ثابت بوده و تغییر چندانی نداشته است. وی ادامه میدهد: کاهش 30درصدی قیمت مسکن به این معنا نیست که قیمت یک واحد مسکونی درسال جاری 70درصد قیمت آن در سال92 است بلکه به معنای این است که ارزش ملک دراین مدت با وجود افزایش قیمت کالاها، ثابت بوده است. به گفته رییس انجمن انبوهسازان تهران، قیمت خرید کالاها و خدمات مختلف در سه سال اخیر افزایش یافته و نرخ تورم بر آن موثر بوده است، اما قیمت مسکن دچار تغییر محسوسی نشده است. محتشم اظهار میکند: اگرچه قیمت مسکن افزایش نیافته است، اما شاهد رشد قیمت مصالح ساختمانی، دستمزد کارگران، عوارض شهرداری و... بودهایم که باوجود این افزایش، تغییری در قیمت مسکن رخ نداده است. وی بیان میکند: در واقع قیمت مسکن نسبت به سایر اقلام دچار عقب ماندگی شده است و خود را با نرخ تورم تطبیق نداده است و با رقمی کمتر از نرخ تورم حرکت کرده است. این فعال صنعت ساختمان معتقد است، در سه سال گذشته در مجموع به قیمت کالاها و خدمات 45 تا 50درصد افزوده شده است که این رشد شامل حال مسکن نمیشود و شاید قیمت این کالا تنها 10 تا 12درصد افزایش یافته باشد. محتشم میگوید: در سالهای اخیر شرایط بازار زمین نسبت به مسکن بهتر بوده، قیمت و ارزش زمین رشد مناسبتری داشته است در واقع فاصله قیمت این کالا نسبت به نرخ تورم کمتر است. وی اظهارمی کند: باوجود آنکه قیمت مسکن با نرخ تورم حرکت نکرده اما ارزش زمین تقریبا با نمودار تورم بوده است. کاهش ارزش مسکن در سالهای رکود فرهاد بیضایی، رییس گروه سیاستگذاری مسکن دانشگاه علم و صنعت نیز درباره استدلال ارائه شده درباره علت کاهش قیمت مسکن در سه سال گذشته میگوید: دلایل کارشناسان و برخی مسوولان حوزه مسکن درباره چنین استدلالی این است که قیمت مسکن و ملک در 4-3سال اخیر ثابت بوده و تغییری نکرده است، در واقع ارزش ملک افزایش نیافته است. بیضایی اظهارمی کند: افزایش قیمت مسکن در سالهای اخیر نزدیک به صفر و پایینتر از نرخ تورم بوده است یعنی براساس آمار منتشر شده از سوی بانک مرکزی و مرکز آمار اغلب کالاها و خدمات نرخ تورم متوسط 16و 18درصد به بالا را تجربه کردهاند اما در سه سال گذشته ارزش مسکن در مقایسه با سایر کالاها و خدمات تغییر محسوسی نداشته است. وی ادامه میدهد: اگر به عقب ماندن قیمت مسکن نسبت به ارزش کالاهای دیگر در 4-3سال گذشته، تکیه کنیم میتوان مدعی شد که شاهد کاهش قیمت مسکن بودیم اما اینکه رقم 30درصد اعلام شده درست است یا نه؟ باید محاسباتی انجام شود. به گفته این کارشناس ارشد مسکن، رقم اعلام شده از سوی معاون وزیر راه و شهرسازی رقم بزرگی است که تنها در حالتی رخ میدهد که شاهد رشد بالای قیمت سایر کالاها دربرابر ثبات قیمت مسکن بوده باشیم. بیضایی اشاره میکند: البته محاسبه قیمت مسکن براساس قدرت و توان خرید متقاضیان مسکن کاملا صحیح است، قابل ذکراست که اگر بر مبنای چنین فرمولی (درنظرگرفتن نرخ تورم) ارزش مسکن سنجیده شود براساس مطالعات صورت گرفته در گروه سیاستگذاری مسکن دانشگاه علم و صنعت باشد در دولت نهم و دهم قیمت مسکن ثابت بوده است. وی ادامه میدهد: با توجه به نرخ تورم بالا در دوره دولت نهم و دهم، اگر نرخ تورم را از قیمت مسکن کسر کنیم، شاهد ثبات قیمت مسکن درآن سالها بودیم. رییس گروه سیاستگذاری مسکن دانشگاه علم و صنعت با اشاره به ثبات قیمت مسکن درسالهای پیش از این میگوید: در این مدت قیمت زمین افزایش داشته است و تاحدودی مطابق با نرخ تورم بوده اما قیمت ملک ثابت مانده است.