خاموشی در کمین شبکه برق فرسوده
این روزها مردمی که گرمای تابستانی کلافه‌شان کرده اخبار هواشناسی و دما را با حساسیت دنبال می‌کنند اما اوج گرفتن گرما مدیران صنعت برق کشور را بیشتر از هر بخش دیگر نگران می‌کند.
به گزالرش اقتصادآنلاین به نقل از کسب و کار ، روز شنبه 12 تیرماه رکورد مصرف برق در کشور شکسته شد و برای نخستین‌بار از زمانی که این صنعت وارد کشور شده - یعنی حدود یک قرن پیش - پیک مصرف برق در اوقات عصرگاهی به ۵۱ هزار و ۲۵ مگاوات افزایش یافت، ضمن آنکه در ساعات شبانگاهی هم پیک مصرف به رکورد بی‌سابقه ۴۸ هزار و ۸۰۳ مگاوات رسید. وزیرنیرو پیش تر 54 هزارمگاوات را خط قرمز خاموشی‌های سراسری دانسته بود اما کارشناسان معتقدند باتوجه به فرسودگی شبکه برق کشور این خاموشی‌ها قبل از رسیدن به خط قرمزی که چیت‌چیان اعلام کرده هم محتمل است.
کاهش ذخیره برق نیروگاه‌های کشور آنچه احتمال خاموشی‌های سراسری و برنامه‌ریزی شده را قوت می‌بخشد این است که ذخیره برق نیروگاه‌های کشور نیز چندان قابل توجه نیست و در‌صورتی‌که افزایش دما و فشار بر شبکه تداوم داشته باشد، با یک حادثه کوچک و از مدار خارج شدن قسمتی کوچک از ظرفیت تولید برق، ذخیره مطمئنی برای جایگزینی وجود ندارد، چرا که طبق اعلام خبرگزاری مهر، با جهش چند‌هزار مگاواتی پیک مصرف برق ایران در نخستین روزهای فصل تابستان، ذخیره برق نیروگاه‌های کشور هم به کمترین میزان کاهش یافته به‌طوری که در ساعات پیک مصرف روزانه، ذخیره برق نیروگاه‌ها حدود یک‌هزار مگاوات و در ساعات پیک مصرف شبانه این ذخیره حدود 2هزار و ۹۸ مگاوات گزارش شده است.
عامل کاهش برق مصرفی صنایع، رکود یا بسته‌های تشویقی؟ نکته قابل‌توجه اینکه جهش مصرف برق بیش از آنکه طبق روال معمول توسط مصرف‌کننده عمده یعنی بخش صنعت انجام شده باشد، به مصرف‌کنندگان خانگی مربوط است. جدیدترین آمارهای منتشر شده توسط وزارت نیرو بیانگر این امر است که متوسط مصرف برق صنایع کشور با کاهش قابل‌توجه همراه شده است، به‌طوری که روز شنبه 12 تیرماه صنایع و کارخانه‌ها حدود 3 هزار و ۵۲۸ مگاوات برق مصرف کرده‌اند که در مقایسه با اردیبهشت ماه از کاهش بیش از ۸۰۰ مگاواتی حکایت دارد.
محمدپارسا، عضو هیات‌مدیره سندیکای صنعت برق، رکود حاکم بر بخش صنعت را علت اصلی کاهش مصرف برق این بخش می‌داند و در این باره می‌گوید: کاهش مصرف برق نسبت به ماه‌های پیش تاحدودی به دلیل بسته‌های تشویقی ارائه شده توسط توانیر است اما علت اصلی این است که صنایع به دلیل رکود با کمتر از ظرفیت اصلی خود فعالیت می‌کنند. این کارشناس صنعت برق افزود: وزارت نیرو در قالب این بسته‌های تشویقی، نرخ برق را برای صنایعی که از دیزل‌ها استفاده می‌کنند، افزایش داده و همچنین بخشی از نرخ سوخت مصرفی برای تولید برق را هم به عهده گرفته است. برآوردها نشان می‌دهد بسته‌های تشویقی در کاهش مصرف بخش صنعت موثر است اما اگر بخش صنعت کشور حتی با ظرفیت 70 درصد کار می‌کرد، وزارت نیرو مجبور به تنظیم جدول برای خاموشی سراسری بود، اما در‌حال‌حاضر بخش صنعت به‌طور متوسط با 50 درصد ظرفیت فعالیت می‌کند.
الزامات پیشگیری از خاموشی‌های سراسری هوشنگ حائری، کارشناس صنعت برق نیز با بیان اینکه تولید و مصرف برق در مرز سربه‌سر قرار دارد، گفت: صنعت برق کشور نیازمند سرمایه‌گذاری برای اصلاح ساختارها و ارتقای شبکه است و باتوجه به فرسودگی شبکه فشار مصارف صنعتی و خانگی خارج از تحمل این شبکه است. وی با بیان اینکه بروز خاموشی بیش از مرز 54 هزارمگاوات هم محتمل است، افزود: فرسودگی اجزای شبکه برق می‌تواند در ساعات پیک چاره‌ای جز از مدار خارج کردن برخی بخش‌ها باقی نگذارد و این یک واقعیت است که شبکه برق ما توان و کشش فشار مستمر را ندارد. این کارشناس پیشگیری از خاموشی‌های سراسری را دارای الزاماتی دانست و در‌این‌باره گفت: راهکاری که در کوتاه‌مدت جواب می‌دهد صرفه‌جویی است. اگر صنایع در اوقات پیک مصرف با وزارت نیرو هماهنگ باشند و مصرف را کاهش دهند، هرچند این کاهش مصرف دستوری است و به بخش صنعت خسارت می‌زند اما به هرحال از بروز خاموشی سراسری جلوگیری می‌کند.
در بخش مصارف خانگی هم هشدارهای کاهش مصرف باید آغاز شود تا مردم هرچه سریع‌تر مصارف غیرضروری خود را از ساعات پیک به ساعات غیرپیک منتقل کنند و همین موضوع ضمن کاهش مصرف، احتمال خرابی و از مدار خارج شدن اجزای شبکه برق را کاهش می‌دهد و از خاموشی پیشگیری می‌کند. وی در پایان واردات برق از کشورهای همسایه در اوقات پیک را نیز یکی از راهکارها دانست و افزود: واردات برق از کشورهای همسایه شمالی می‌تواند دردستور کار باشد اما در بلندمدت باید به فکر افزایش ذخیره برق نیروگاه‌ها و اصلاح و ارتقای شبکه برق کشور باشیم چرا که سرعت افزایش مصرف برق در ایران هیچ تناسبی با سرمایه‌گذاری‌ها در این حوزه ندارد.
