تجارت الکترونیک در ایران، آماده اوجگیری
در خلال چند سال گذشته، تجارت الکترونیک در ایران شاهد رشد کم سابقهای بوده است. دو عامل سیاسی و اقتصادی تاثیر فراوانی بر گسترش تجارت الکترونیک داشته و از مخاطرات سرمایهگذاری در آن کاسته است. نخستین عامل محصول تحولات داخلی و دومی حاصل مسائل خارجی است.
به گزارش گلوبال ریسک، راه اندازی شبکه نسل سوم در ایران به گسترش نفوذ اینترنت در ایران کمک کرده است. تا ۱۸ ماه پیش، نسل سوم در انحصار رایتل بود. اما دولت روحانی تصمیم گرفت به دو شرکت تلفن همراه دیگر مجوز نسل سوم و چهارم بدهد. این امر سبب افزایش مصرف اینترنت و کاهش شکاف دیجیتال بین کاربران شهری و روستایی شد. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ساعت 24، از زمان گسترش نسل سوم و چهارم و به خصوص با توجه به استفاده گسترده کاربران اینترنت از تلفنهای هوشمند، معلوم شده است که منطق حضور تجارت الکترونیک در ایران نیرومند است، زیرا بازار غیراینترنتی پاره پاره و در اختیار توزیعکنندگانی است که با قیمتها بازی میکنند. تجارت الکترونیک قدری شفافیت با خود به همراه آورده است و به مشتریان اجازه داده است از فروشندگان غیرشفاف فاصله بگیرند و بهای واقعی کالا را پیدا کنند. این حقیقت که بخش عمدهای از جمعیت ایران را جوانان انلاین تشکیل میدهند، نیز احتمالا در موفقیت این صنعت بیتاثیر نخواهد بود. بیش از ۶۰ درصد جمعیت زیر ۳۰ ساله هستند. از آنجایی که دسترسی به انواع کالاها با قیمت مناسب در بازار ایران میتواند دشوار باشد، خرید اجناس در اینترنت بسیار محبوب شده است. دوم، امضای برجام تاثیر مهمی بر فضای تجاری داخلی در ایران گذاشته است. سرمایه گذاران جدید راحتتر متوجه شرکتهای تجارت الکترونیک موجود میشوند. یکی از مدیران شرکت بامیلو که یکی از دو بازیگر عمده عرصه تجارت الکترونیک کشور است، گفت از زمان امضای توافق هستهای، علاقه سرمایهگذاران به این شرکت به شکل قابل توجهی افزایش یافته است. اما آثار رفع تحریمها هنوز احساس نشده و از این رو تقاضای مصرفکنندگان برای کالاهایی که شرکتهای تجارت الکترونیک توزیع میکنند، هنوز افزایش چشمگیری نیافته است. با معروفیت بیشتر و امکان رشد بالقوه بیشتر، فرایندی که دولت در پیش گرفته است، احتمالا در میان مدت تا درازمدت بسیار به نفع شرکتهای تجارت الکترونیک موجود است. شرکتهای تجارت الکترونیک ایران یک امتیاز مهم دیگر دارند. از آنجایی که بسیاری از رقبای بینالمللی از بازار ایران دور بودهاند، بامیلو و دیجیکالا توانستهاند بخش اعظم بازار امیدوارکنندهای را در اختیار بگیرند. هنوز حضور شرکتهای آمریکایی مانند آمازون در ایران ممنوع است. علاقه سرمایهگذاران، فضا برای گسترش فعالیت و رقابت محدود توزیعکنندگان خارجی را میتوان عناصر اصلی تداوم موفقیت برشمرد. با این حال، یک نکته احتیاطی مهم را باید در نظر گرفت. حتی با تعلیق تحریمها، سرمایهگذاران نمیتوانند با خیال جمع در پی کسب سود باشند. سرمایهگذاران خارجی از دشواریهای فعالیت در ایران آگاه هستند. تداوم تنشهای سیاسی با آمریکا باعث شده است تا شماری از تحریمهای مالی آمریکا همچنان برقرار باشد و این سبب شده است تا بسیاری از بانکهای اروپایی از مخاطرات انجام معامله با ایران در هراس به سر ببرند. در این حال، شماری از بازارهای نوظهور وجود دارد که کار و کسب در آن بسیار راحتتر است، از جمله هند، ترکیه و پاکستان. فعالیت در این کشورها برای پیشتازان عرصه تجارت الکترونیک چالشهای کمتری دارد.