مشکل کارخانه ارج چیست؟

کارخانه ارج قدیمی‌ترین و از معروف‌ترین کارخانه‌های تولید لوازم خانگی ایرانی است. این کارخانه طی چند سال اخیر با مشکلات مالی زیاد و همچنین کهنه شدن تجهیزات و ماشین آلات مواجه بوده است. در نهایت روز گذشته اعلام شد "این کارخانه به دلیل این مشکلات تعطیل شده است"؛ هرچند که بلافاصله این موضوع از سوی مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری گروه توسعه ملی تکذیب و اعلام شد که این خبر فضاسازی رسانه‌ای بوده است. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایسنا، به گفته حنیفی در دو سال گذشته به منظور ادامه فعالیت این کارخانه 200 میلیارد ریال از سوی گروه توسعه ملی به آن پرداخت شده است. اظهارات حنیفی در حالی است که غزنوی، سخنگوی انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی معتقد است با توجه به این‌که کارخانه ارج تولید روزانه ندارد و تجهیزات آن به روز نشده است، محصولات آن از کیفیت و تنوع مناسبی برخوردار نیست و به همین دلیل بازار خوبی هم ندارد. بنابراین اینکه گفته شود کارخانه تعطیل شده، پر بیراه نیست، زیرا تولید به معنی فعالیت بخشی از ظرفیت اسمی یک کارخانه است که اکنون کارخانه ارج این شرایط را ندارد. اما آنچه جدا از واقعیت داشتن یا نداشتن تعطیلی کارخانه ارج و اظهارات متفاوت در این زمینه، درست به نظر می‌رسد مسئله رکود، بحران‌های مالی و افزایش هزینه‌هایی است که بسیاری از کارخانه‌های صنعتی قدیمی در زمینه‌های مختلف را به تعطیلی یا مرز تعطیلی رسانده است. محسن جلال پور - رییس اتاق بازرگانی ایران - به بهانه تعطیلی کارخانه ارج توضیحاتی را در این باره ارائه کرده است. جلال پور می‌گوید هر چند اخبار ضد و نقیضی از تعطیلی کارخانه ارج به گوش می‌رسد اما شاید پاسخ به این پرسش که چرا چنین روزگاری بر ارج و واحدهای شبیه آن، می گذرد بسیار لازم باشد. به گفته رییس اتاق بازرگانی ایران، آن چه به نظرمی رسد این است که سلب مالکیت این کارخانه و سپردن مدیریت آن به مدیران حقوق بگیر و دولتی و فراز و نشیب مدیریتی در طول سال های گذشته باعث شد روند زوال در این کارخانه طی شود و به چنین روزی مبتلا شود. وی تصریح می‌کند که اگرچه فضای کسب و کار کشور متاثر از تصمیمات متفاوت و گاها متناقص سیاست گذاران است، اما مدیریت کارآمد بخش خصوصی و همچنین مالک واقعی که خود، دلسوز مال و اموال خود باشد، حتما نمی گذارد آخر و عاقبت برندی همچون ارج به زوال انجامد. ضمن آنکه برندهای فراوانی داریم که هم اکنون مالکیت و مدیریت آن توسط بخش خصوصی اداره می شود و در همه این سال ها با وجود همه مشکلاتی که بر بنگاه داری ایران گذشته، به زحمت خود و شرکتش را سرپا نگه داشته و همچنان مشغول تولید است. به گفته جلال پور، زوال ارج بیش از هرچیز ناشی از سیاست های نادرست سلب مالکیت در سال های گذشته است که در همان دوران مخالفان فراوانی داشت اما به هرحال، پیشرفت و شرکت های بزرگی را به کام سوء مدیریت دولتی انداخت. همچنین سید رضی حاجی آقا میری - رییس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی - نیز مشکلات به وجود آمده برای کارخانه ارج را مشکلی عمومی برای بسیاری از کارخانه‌ها توصیف و تصریح می‌کند که در سال‌های اخیر بسیاری از کارخانه‌ها تعطیل شده اند یا در آستانه تعطیلی هستند. میری اظهار کرد که کارخانه ارج به دلیل قدمت و معروف بودن و وجهه نوستالژیکش شکل نمادین پیدا کرده و امروز برای طرح یک مسئله اجتماعی ملی مورد توجه قرار گرفته است. به گفته وی، چنین اتفاقاتی بهانه‌ای است که متوجه باشیم که به بخش خصوصی بها داده نمی‌شود و ادامه دولتی بودن اقتصاد نتیجه خوبی نخواهد داشت. رییس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی معتقد است که باید از تجربه بها دادن به بخش خصوصی عبرت بگیریم و اگر تعطیلی این کارخانه صحت داشته باشد دولت می‌تواند با مبلغی خاص یا پرداخت یارانه، آن را احیا کند و به صاحب اولیه آن بازگرداند تا مجددا احیا شود یا راه دیگر این است که این کارخانه به بخش خصوصی و یک فعال اقتصادی موفق واگذار شود. وی افزود: اگر یک فعال اقتصادی این کارخانه تحویل بگیرد می‌تواند برند ارج را دوباره زنده کند و شاهد تولیدات مرغوب ایرانی و با کیفیت مناسب این کارخانه باشیم و حتی امکان صادرات آن هم فراهم شود. علی خدایی ـ عضو کانون عالی شوراهای اسلامی کار نیز در این باره گفت اینکه تصور کنیم تنها با اختصاص وام و تزریق نقدینگی مشکل کارخانه‌ها و بنگاه‌های اقتصادی حل می شود، اشتباه است. چرا که تزریق وام تنها یکی از موارد است و در بازار تقاضا،‌ مشتری و عواملی دیگری هم تاثیرگذار است. وی با اشاره به اخبار منتشر شده در خصوص وضعیت کارخانه ارج اظهار کرد که در قضیه کارخانه ارج اولین عامل، سوء مدیریت بوده است. چرا کارخانه سال‌های سال با تکنولوژی فرسوده و قدیمی حرکت کرده و نوسازی ماشین آلات و تجهیزات در هیچ سیستمی معقول نبوده است. خدایی معتقد است که اراده‌ای برای نجات تولید ملی وجود ندارد و امروز بسیاری از کارخانه‌های ما به انبار محصولات کره‌ای تبدیل شده‌اند و دیگر اثری از کارگران نیست، چون وانت‌های حمل بار به جای آنها تردد می کنند.