تنوع در خدمات؛ رمز موفقیت
از سالها پیش هر بخش از شهر تهران به پاتوق خدمات خاصی تبدیل شده است. خیابان اکباتان بورس قطعات خودرو است و خیابان برادران قاعدی مرکز تعمیر و فروش لوازم سرمایشی و کولر. حسنآباد هم مرکز قفل و لولافروشان است و انقلاب هم مرکز کتاب و جزوه و درس و دانشگاه.
به خاطر همین مسئله است که در این بخش از تهران بیشتر از هر جای دیگر چشممان به مغازههایی میافتد که به کارهای فنی و کپی و از این دست خدمات مشغولند. شروع یک کسبوکار مجتبی پزشکی یکی از افرادی است که سابقه حضور 15 ساله در این منطقه دارد و کار کپی پایاننامه و تکثیر آن را با شراکت دوستی شروع کرده و حالا برای خودش کسبوکاری به هم زده و از کپی شناسنامه تا چاپ کارت ویزیت و طراحی کتاب را انجام میدهد. البته او اوایل انواع کاغذ، نرمافزارهای کامپیوتری و لوازمالتحریر را نیز میفروخت اما حالا به خاطر درگیر شدن در بخش چاپ فضای کارش دیگر جایی برای این قبیل کالاها ندارد. او که نخستین دستگاهش را 6میلیون تومان خریده و کارگاهش را نیز با ودیعه 2میلیون تومان و ماهانه 150هزار تومان اجاره کرده معتقد است مالک بودن در محل و داشتن مکان ثابت باعث توسعه کار و بیشتر شدن مشتریها و در نهایت بیشتر شدن سود میشود. رفتن کمتجربهها و ارثی که باقی میماند پزشکی در طول این سالها شاهد آمد و رفتهای افرادی بوده که گاه با سرمایهگذاری در این حرفه، دفتر کاری برپا میکردند و پس از مدتی به دلیل عدم آشنایی کامل به این کار و نداشتن تخصص لازم با برجای گذاشتن ضررهای زیاد و از دست دادن سرمایههای خود از میدان رقابت خارج میشوند. او یکی از بزرگترین معایب اینگونه اشتغالزاییهای بدون برنامه را نهتنها از دست دادن پول اینگونه افراد میداند، بلکه معتقد است این همکاران به دلیل اینکه تخصصی ندارند برای جذب مشتری اقدام به انجام خدمات با قیمتهایی بسیار پایینتر از تعرفههای مصوب میکنند و بعد از مدتی که به دلیل عدم توانایی در حفظ و نگهداری شغلشان اقدام به جمعآوری آن میکنند بازار خراب و توقع بالای مشتریان را برای بومیها و کسانی که در این بازار ثابت هستند به ارث باقی میگذارند. پزشکی اغلب دستگاههای مورد نیازش را از بین لوازم دست دوم وارداتی تهیه کرده و علت آن را نیز کم بودن پشتوانه مالی میداند زیرا پس از آنکه چند سال را در مکان اجارهای گذرانده با فروش خانه و سایر داراییها، مغازهای را خریداری کرده و با این کار دیگر پولی برایش باقی نمانده تا دستگاههای لوکس و جدید را برای توسعه فعالیتش خریداری کند. او در عین حال معتقد است در این حرفه اگر شخصی اقدام به خرید دستگاهی کند صاحب اول و آخر آن دستگاه خود آن فرد است و اگر بنا به دلایلی مجبور باشد آنها را بفروشد حتی 20درصد ارزش اولیه آن را نیز به دست نخواهد آورد. کاری خستهکننده این حرفه هرچند شاید با استفاده درست از منابع، داشتن تخصص کافی و به کارگیری راههای کنار آمدن با مشتری بتواند درآمد خوبی را برای سرمایهگذار آن فراهم سازد، اما زیاد بودن زمان کار که معمولا از ساعات ابتدایی روز تا آخر شب به طول میانجامد باعث از بین رفتن انرژی میشود به حدی که آنها نمیتوانند بهعنوان یک کار طولانی مدت به آن نگاه کنند. کمکهای اتحادیه اینجا هم صحبت از کمک اتحادیه برای کم کردن مالیات است و توافقاتی که بر سر این موضوع با اداره مالیات صورت گرفته، اما وقتی صحبت از بیمه و تامین آتیه میشود؛ چندان دلگرم نیستند. گویا زمانی بحث بیمه تکمیلی مطرح شده بوده و اجرا نیز میشده، اما این خدمات زمان زیادی دوام نداشته و فراموش میشوند. همانند یارانه کاغذ و سهمیههایی که وجود داشته و الان خبری از آنها نیست. در این کار نیز رانتبازی وجود دارد و «پزشکی» از چنین وضعی گلایه میکند و میگوید: با وجود این حاشیهسازیهایی که در لایههای داخلی این حرفه وجود دارد، نمیتوان به درآمدهای دائمی و امیدوارکننده دلخوش بود. شاید وجود این مسائل به خستهکننده بودن این شغل و دائمی نبودن آن در نظر این افراد نیز کمک میکند. یک خاطره خوب اما از نگاه این فعال حوزه فنی نکات خوب و خاطرههای خوش هم در این حرفه وجود دارد. آنطور که او میگوید خرید مجدد خانه پس از سه سال اجارهنشینی به خاطر خرید مغازه و مشکلاتی که به خاطر وجود شریک کاری در آن سالها برایش اتفاق افتاده بود، بهترین چیزی است که در خاطرش باقی مانده است.